MMT -76 GURUH TALABASI BO’RIYEV ZAYNIDDIN BUXGALTERIYA HISOBINING KOSEPTUAL ASOSLARI
Konseptual qoidalar tizimi 1980 yillarda Moliyaviy Buxgalteriya
Konseptual qoidalar tizimi 1980 yillarda Moliyaviy Buxgalteriya
Standartlari Qo‘mitasi va Xalqaro Buxgalteriya Standartlari Qo‘mitasi tomonidan
AQSH, Kanada va Avstraliyada yaratilgan. Xalqaro moliyaviy hisobotlar standarti
(IFRS) qoidalar tizimida vazifalari, o‘ziga xosligi va chegarasi yozib qo‘yilgan
qaysi moliyaviy hisob va qayd qilish ajratiladi.
Buxgalteriya konseptual qoidalar tizimi mavjud amaliyot tizimlarini
rivojlangan yangi amaliyotlar bilan tayyorlanishini qabul qilinishini belgilab
beradi. Konseptual qoidalar tizimi buxgalteriya ishi tomonidan cheklovlarni o‘z
ichiga oladi.
1. Chegaralash nima moliyaviy hisobotda ichiga olingan bo‘lsa.
1. Chegaralash nima moliyaviy hisobotda ichiga olingan bo‘lsa.
2. Yangi imkoniyatlarga ro‘baro kelish uchun buxgalteriya sohasini
yaratmoq.
3. Buxgalteriya amaliyotini oqilona tashkil etish.
4. Korxonaga o‘lchovlarni va faoliyat metodlarini tanlashda imkoniyat
bermoq.
Bu moliyaviy hisobotlar tayyorlashning obyektlari, hisobotning sifat
harakteri, moliyaviy hisobotning elementlari va boshqarish ishlarini o‘z ichiga
oladi. Boshqarish ishlari mahsulotlarni tan olish, hisobotda qiymatlarning o‘lchovi,
moliyaviy hisobotning taqdimoti va korxonaning hisoboti tayyorlanishini qamrab
oladi. U yana yuqorida har bir qismda eslatib o‘tilgan qoidalar, prinsiplar va
cheklovlarni ifoda etadi.
Konseptual qoidalar tizimining 4 ta o‘rganilishi kerak bo‘lgan talablari.
Buxgalteriya hisobining konseptual asoslaridan biri moliyaviy hisobotdir. Bu asosga asoslangan holda, buxgalteriya hisobotchiligi, bir kompaniyaning moliyaviy holatining to'liq, aniq va ob'ektiv hisoblashini ta'minlashga va mulk hodisalari, operatsiyalar va ishlarni izchillik bilan hisoblangan ma'lumotlarni taqdim etish bilan bog'liqdir.
Buxgalteriya hisobining konseptual asoslaridan biri moliyaviy hisobotdir. Bu asosga asoslangan holda, buxgalteriya hisobotchiligi, bir kompaniyaning moliyaviy holatining to'liq, aniq va ob'ektiv hisoblashini ta'minlashga va mulk hodisalari, operatsiyalar va ishlarni izchillik bilan hisoblangan ma'lumotlarni taqdim etish bilan bog'liqdir.
Buxgalteriya hisobi, kompaniyalarning moliyaviy holatini o'rganib chiqishda aniq va to'g'ridan-to'g'ri ahamiyatga ega. Bu hisoblash jarayoni, biznes faoliyatida yoki har bir moliyaviy operatsiyada yuz beruvchi moliyaviy ma'lumotlar, jarayonlar va vaziyatlar haqida ma'lumot beradi. Buxgalteriya hisobi, kompaniyalarning moliyaviy natijalar yaratishda, ustama va moliyaviy yuz berishlardagi nois ediylarga e'tibor beradi.
Buxgalteriya hisobotida, asosiy konseptlar bilan tanishish talab etiladi:
Buxgalteriya hisobotida, asosiy konseptlar bilan tanishish talab etiladi:
1. Aktivlar: Kompaniyaning barcha egallangan moliyaviy resurslari, jismoniy yoki nojli daromadlar, xususan, haqiqiy va haqiqiy hisobotni aniq va aniq hisoblanganda.
2. Passivlar: Kompaniyaning barcha muvoffaqiyatsizliklarini, naqd-pul mablag'alarni, to'lov yuzaga kelgan yuklarni va boshqa moliyaviy majburiyatlarini o'z ichiga oladi.
3. Daromadlar: Kompaniya faoliyatidan kelib chiqadigan moliyaviy to'lovlarni ifodalaydi.
4. Xarcha va karzlar: Kompaniya uchun xarchalar, xizmatlar va mahsulotlarni to'lashga majbur bo'lgan moliyaviy majburiyatlar bilan bog'liqdir.
Buxgalteriya hisobi, kompaniyalarning moliyaviy holatlarini to'g'ridan-to'g'ri hisoblash va takrorlanuvchi haqiqiy daromadlar, hisob-kitoblarni ishlab chiqish, xizmatlar va mahsulotlar sotish, solishtirish va hisob-kitoblar bilan bog'liq kadrlarni taklif etishga yordam beradi.
Buxgalteriya hisobi, kompaniyalarning moliyaviy holatlarini to'g'ridan-to'g'ri hisoblash va takrorlanuvchi haqiqiy daromadlar, hisob-kitoblarni ishlab chiqish, xizmatlar va mahsulotlar sotish, solishtirish va hisob-kitoblar bilan bog'liq kadrlarni taklif etishga yordam beradi.
Umuman olganda, buxgalteriya hisobi, kompaniyalar va tashkilotlar uchun moliyaviy management qilishda katta ahamiyatga ega ma'lumotlar bilan ta'minlaydigan yuqori darajadagi bir jarayon.
