Nazorat savollar 2-mavzu Savollar

Nazorat savollar
2-mavzu
Savollar:
1.Davlat tushinchasi,kelib chiqishining asosiy shart-sharoitlari.
2.O’rta Osiyoda dastlabki davltchilikni shakillanishi.
3.O’rta osiyo xalqlarining ajinabiy bosqinchilar bilan olib borgan jangi.
(mil.av VI - mil.av IV a)
4.Mil.av III-IIIa .O’rta Osiyodagi davlatlar.
1.Buyuk ipak yo’li,uning tarixiy axamiyati.
2.Ilk o’rta asirlarda O’rta osiyodagi Davlatlar.

1.Davlat tushinchasi,kelib chiqishining asosiy shart-sharoitlari.
Davlat,davlatchilik o’z mohiyati bilan insonlarning dolzarb talablarini,tub ehtiyojlarini amlga oshirishda,ularning huquqlarini himoya qilishga,jamiyatda barqarorlik o’rnatishlik va unui saqlashga mo’ljallangan siyosiy dargoh.Davlat-bu siyosi hokimiyat tashkilotidir.
Dvlat tashkil topishining shart-sharoitlari:1)Mulkiyva ijtimoiy tabaqalanishni kuchaytirish 2)Savdo-sotiqni rivoj topishi 3)Ijtimoiy nizolar va urishlarni ko’payishi 4)Dehqonchilik,hunarmandchilikni rivoj topishi 5)Madaniyatni rivoj topishi 6)Hududiy jamolarni tashkil topishi 7)Shaxarsozlikni rivojlantirish.

2.O’rta Osiyoda dastlabki davltchilikni shakillanishi.
O’rta Osiyoda davlatchilikni shkillanishni 5 ta davrilari.
1-davr m.av 2 ming.II yarmim m.av I ming.Shaxar-davlat.
2-davr m.a.7-6 a. K.Xorazm Baktriya podsholigi.
3-davr m.a.VI a.o-m.a.IV a.o. Ahmoniylar davri.
4-davri m.a 329-m.a. 250-yil.Yunonlar hukmdorligi.
5-davr m.a III a.o - m. III a.Mahalliy davlatlarning tiklanishi.

3.O’rta osiyo xalqlarining ajinabiy bosqinchilar bilan olib borgan jangi.
(mil.av VI - mil.av IV a)
O’rta Osiyoga ajinabiylar bosqinchilarni bostirib kirishi:
1)Kir II ning mil.av 545-540 yillarda Marg’iyona,Baqtriyani bosib olishi.
2)Kir II ning mil.av 530 yilda Xorazimga yurishi.
3) Marg‘iyonada forslarga qarshi Frada boshliq mil.av. 522 yilgi qo‘zg‘oloni.
4) Doro I O’Oni egallashi(m.av.522-518y.)
5) Aleksandr Makedonskiy Axmoniylar bilan urushi (m.av.334-330yy.)
6) So’g’diyona xalqini Aleksandrga qarshi ko’zg’oloni (m.av. 329-327yy.)
7) Aleksandrning hind yurishi(m.av.327-325yy.)
8) m.avv. 323y. Aleksandrvafot etadi .
9) Mil.av. IV asrda Xorazm xalqi Farashmon boshchi-ligida davlat mustaqilligini qo‘lga kiritadi.

4.Mil.av III-IIIa .O’rta Osiyodagi davlatlar.
1.Buyuk ipak yo’li,uning tarixiy axamiyati.
M.a II asrda – milodiy XVI asrgacha mavjud edi.
Sariq dengiz qirg’oqlaridan boshlinib Sharqiy Turkiston,O’rta Osiyo,Yaqin Sharq O’rta Yer dengizigach davom etgan.
Buyuk ipak yo’lidagi qadimgi shaxarlar:Qashqar,Samarqand,Buxoro,Marv,Termiz.
“Oltin Yo’li”- Oltoy tog’lari,Zarafshon daryosi,Pop,Zarkent.
“Kumush Yo’li”- Shosh,Xazar xoqonligi,Bulg’or davlati,Rassiya,Yevro’pa davlatlari.
Buyuk Ipak yo’li va hozirgi zamon:
1987 yil – YUNESKO qaroriga binoan “Buyuk Ipak Yo’li” dasturi qabul qilindi.
1993 yilda – Yevrokomissiya “TRASEKO” dasturini ishlab chiqdi.
1996 yil – Tadjen – Seraqs – Mashxad temir yo’li ishga tushirildi.
Toshkent – Andijon – O’sh – Irkishtim avtomobil yo’li qurilmoqda.
2.Ilk o’rta asirlarda O’rta osiyodagi Davlatlar.
Qadimgi Xorazm davlati.
Qadimgi Xorazm mil. av. VII-VI asrlarda Turon va Eron mintaqalari oralig‘ida shakllangan davlat.Uning hududi Amudaryo quyi oqimlaridan janubga tomon Murg`ob va Tajan daryolarining yuqori oqimlarigacha cho‘zilgan.
Shaharlari: Qal’aliqir, Ko‘zaliqir, Jonbosqal’a va.bosh.
“Avesto” da Xorazm o‘z chegaralariga ega bo‘lgan davlat, deb qayd etilgan.
Qadimshunos olim Ya.G’ulomov Xorazm vohasida 200 km. uzunlikda kanal qazilganligini aniqlagan.
Qadimgi Baqtriya podsholigi.
Qadimgi Baqtriya podsholigi- mil. av. VII-VI a.mavjud edi.
Baqtriya tarkibiga- Marg‘iyona, Sug‘diyona, Zarafshon vohalari, Afg‘onistonning shimoli kirgan.
Shaharlari: Qiziltepa, Uzunqir, Yerqo‘rg‘on, Afrosiyob v.b.
«Avesto»da Baqtriya «Eng yaxshi mamlakat, baland bayroqli, go‘zal o‘lka» sifatida ta’riflangan.

Oltin, la’l kabi qimmatbaho ma’danlar qazib olingan, ishlov berilib xorijiy mamlakatlarga sotilgan.
Salavkiylar davlati.
Mill.av. 312 yil – mill.av. 64 yillarda mavjud bo’lgan.
Mill.av. 293 yil – mill.av 280 yilgacha davlatning Sharq qismini Antioh boshqargan.
Mill.av. 280 yildan – m.av.260 yilgacha Salavkiylar davlatini Antioh boshqargan.
m.a.250y. Salavkiylar davlati zaiflashadi va parchalanadi (Yunon-Baktriya:Parfiya)
Ellinizm– Sharqa yunon madaniyatini tarqalishi va mahalliy madaniyat bilan qushilishnatijasida tashkil topgan madaniyat.