Nuqtaning tekis o’zgaruvchan harakati

48- . NUQTANING TEKIS O’ZGARUVCHAN HARAKATI

Agar urinma tezlanish o'zgarmas bo’lsa, bunday harakatga tekis o'zgarish harakat dayiladi. Tekis o'zgartirish harakat tenglamasini aniqlaymiz.

Nuqtaning urinma tezlanishi:
W_τ=Const



integrallab nukta dasturini topiladi.
(134)

Bunda -boshlang’ich tezlik

-oxirgi tizlik.
(134) ni integrallab harakat qonunini topamiz.
(135)
Bunda S- yon koordinatasi.
Demak, (134) va (135) formulalar bilan tekis o’zgaruvchan harakatdagi nuqta tezligi va trayektoriyasi bo’ylab harakat tenglamasi topiladi.


TAKRORLASH UCHUN SAVOLLAR.

1. Qanday o'qlar tabiiy o'qlar deb ataladi?

2. Nuqta tezlanishini tabiiy o'qlarga proyeksiyalari nimaga teng?
4. Qanday harakatda nuqtaning normal tezlanishi nolga teng bo’ladi?
5. Nuqta harakati tabiiy usulda berilayotganda uning ustida qanday topiladi?
6. Nuqtaning qanday harakatiga tekis harakat deyiladi?
7. Nuqtaning tezligi qandan topiladi?
8. Qanday harakatga tekis o;zgaruvchan harakat deyiladi?
9. Tezlik formulasini yozing?

QATTIQ JISM KINEMATIKASI

Kinematikaning bu qismida qattiq jismlarning quyidagi harakatlari o’rganiladi:
1. Ilgarilanma harakati.
2. Qo’zgalmas o’q atrofidagi aylanma harakati.
3. Tekis parallel harakati.
4. Quzgalmas nuqta atrofida aylanma harakati
5. Nuqtaning murakkab harakati.
Qattik jismning oldinlanma va aylanma harakatlari eng oddiy harakat bo’lib hisoblanadi.


49- . QATTIQ JISMNING ILGARILANMA HARAKATI

Zism harakatlanganda shu jismda olingan kesma hamma vaqt o’z-o’ziga parallel bo’lsa bunday harakatga qattiq jismning harakatlanish harakati deyiladi.

Paravoz sparnigini harakati ilgarilanma harakatga misol bo’ladi. Ilgarilanma harakatdagi jism nuqtalarining traektoriyalari tug’ri chiziqli va egri chiziqli bulishi mumkin. AB sparnik hamma vakt o’z-o’ziga parallel qoladi, ya’ni ilgarilanma harakat qiladi (107-rasm)