O‘zgartirgichlar turli XIL turlardagi qurilmalardir va turli sohalarda foydalaniladi

O‘zgartirgichlar turli xil turlardagi qurilmalardir va turli sohalarda foydalaniladi. Quyidagi o‘zgartirgichlarning bir nechta turlari mavjud:
1. Elektr o‘zgartirgichlar: Elektr o‘zgaruvchilar, elektr energiyasini boshqarish uchun ishlatiladi. Bu tur o‘zgartirgichlar, elektr energiyasini o‘zgartirish va boshqarish imkonini beradi. Misol uchun, tiristorlar, thyristorlar, triyaklar, transistorlar elektr o‘zgaruvchilarga misol qilinadi.
2. Mekanik o‘zgartirgichlar: Mekanik o‘zgaruvchilar, kuchlarni boshqarish uchun ishlatiladi. Bu tur o‘zgartirgichlar, kuchni o‘zgartirish va boshqarish imkonini beradi. Misol uchun, kuchlanish nolishlari, demarmashinalar, mekanik kuchlarni o‘zgartirish uchun foydalaniladi.
3. Hidrolik o‘zgartirgichlar: Hidrolik o‘zgaruvchilar, suv yoki boshqa sivlar kuchini boshqarish uchun ishlatiladi. Bu tur o‘zgartirgichlar, suv yoki boshqa sivlar kuchini o‘zgartirish va boshqarish imkonini beradi. Misol uchun, hidrolik zavodlar, hidrolik zavodlar, irigatsiya tizimlari hidrolik o‘zgaruvchilarga misol qilinadi.
4. Pnevmatik o‘zgartirgichlar: Pnevmatik o‘zgaruvchilar, kompressorga bog‘liq havo kuchini boshqarish uchun ishlatiladi. Bu tur o‘zgartirgichlar, havo kuchini o‘zgartirish va boshqarish imkonini beradi. Misol uchun, pnevmatik zavodlar, kompressorga bog‘liq tizimlar pnevmatik o‘zgaruvchilarga misol qilinadi.
5. Elektronik o‘zgartirgichlar: Elektronik o‘zgaruvchilar, elektronik komponentlarga asoslangan qurilmalardir. Bu tur o‘zgartirgichlar, elektronik signalni o‘zgartirish va boshqarish imkonini beradi. Misol uchun, tranzistorlar, mikrokontrollerlar, integrlangan loyihalar (IC) elektronik o‘zgaruvchilarga misol qilinadi.
Bu faqat bir nechta o‘zgartirgich turidan iborat ro‘yxatdir. Boshqa turlarga misol sifatida, optik o‘zgartirgichlar, termal o‘zgartirgichlar, magnitli o‘zgartirgichlar va boshqalar kiritilishi mumkin. Har bir tur, o‘zining xususiyatlari va foydalanish sohalariga ega bo‘lgan qurilmalardir.



Elektr oʻtkazgichlar — elektr oʻtkazuvchanlik xossasi yuqori (elektr tokini yaxshi oʻtkazadigan) va solishtirma qarshiligi kichik (r<10~4 omsm) boʻlgan moddalar. Solishtirma qarshiligi katta (r~ 1014—1022omsm) moddalar izolyatorlar, bular bilan oʻtkazgichlar oʻrtasidagi moddalar esa yarimoʻtkazgichlar deyiladi. Elektr oʻtkazgichlar jumlasiga metallar, elektrolitlar va plazmalar kiradi. Metallarda erkin elektronlar, elektrolitlarda musbat va manfiy ionlar, plazmalarda esa erkin elektronlar, musbat va manfiy ionlar tok tashuvchilar vazifasini bajaradi. Koʻpgina metallar va baʼzi yarimoʻtkazgichlar past trada oʻta oʻtkazuvchan (elektr oʻtkazish qarshiligi nolgacha pasaygan) holatga oʻtadi.

O‘zgartirgichlar turli sohalarda qo‘llaniladi. Quyidagi sohalarda o‘zgartirgichlardan foydalaniladi:

1. Sanoat korxonalari: Sanoat sohasida o‘zgartirgichlar energiya samaradorligini oshirish, ishlab chiqarish jarayonlarini optimallashtirish, avtomatlashtirish va monitoring jarayonlarini boshqarish uchun foydalaniladi. Bu korxonalarda elektr o‘zgartirgichlar, mekanik o‘zgartirgichlar, hidrolik o‘zgartirgichlar va pnevmatik o‘zgartirgichlar keng qo‘llaniladi.
2. Transport sohasi: Transport sohasida o‘zgartirgichlar avtomobillar, to‘plamalar, tizimlar va qurilmalar kabi transport vositalarini boshqarish uchun foydalaniladi. Bu tur o‘zgartirgichlar elektr o‘zgartirgichlar, mekanik o‘zgartirgichlar va elektronik o‘zgartirgichlar bo‘lishi mumkin.
3. Energetika sohasi: Energetika sohasida kuchlanish o‘zgartirgichlari elektr energetik tarmoqlarini boshqarish, voltaj va amper o‘lchovlarini boshqarish, energiya samaradorligini oshirish va jarayonlarni optimallashtirish uchun foydalaniladi. Elektr o‘zgartirgichlar, elektr energetik tizimlarini boshqarish uchun foydalaniladi.
4. Kommunikatsiya sohasi: Kommunikatsiya sohasida o‘zgartirgichlar, kommunikatsiya tizimlarini boshqarish, sinalni o‘zgartirish va aloqa jarayonlarini optimallashtirish uchun foydalaniladi. Elektronik o‘zgartirgichlar va optik o‘zgartirgichlar kommunikatsiya sohasida keng qo‘llaniladi.
5. Ilova sohasi: Ilova sohasida o‘zgartirgichlar, kompyuterlar, smartfonlar, televizorlar va boshqa qurilmalar bilan bog‘liq ilovalarni boshqarish uchun foydalaniladi. Elektronik o‘zgartirgichlar, mikrokontrollerlar va boshqa elektronik qurilmalar ilova sohasida keng qo‘llaniladi.
Bu faqat bir nechta misollar o‘zgartirgichlarni qo‘llash sohasiga misol keltiradi. O‘zgartirgichlar turli sohalarda foydalanilishi mumkin va har bir soha o‘ziga xos xususiyatlarga ega bo‘lgan o‘zgartirgichlarga ehtiyoj duyadi.