Paranoya oldukça seyrek görülür. 30 yaşından sonra başlar ve süregendir

PARANOYA

• 
  Oldukça seyrek görülür. 30 yaşından sonra başlar ve süregendir.
  
• 
  Grandiyöz (büyüklük) sanrıları baskındır (büyük devlet adamıdır/hakkı yenmiş biridir/kaşiftir vs)
  
• 
  Sanrılar dışında hallüsinasyon ve kişilik yıkımı yok.
  
• 
  Konuşma ve davranışlar paranoid kişilik yapısına uygun.
  
• 
  Tüm yaşamı sanrılarına göre düzenlenir
  

ÖRNEKLER

• 
  Hakkı yendiğini düşünür sürekli dava açar( dava paranoyası)
  
• 
  Yeni bir keşif yaptıgını düşünerek herkese bunu kanıtlamak ister(keşif paranoyası)
  
• 
  Aşırı kıskançtır (kıskançlık paranoyası)
  
• 
  Herkesin kendisine aşık oldugunu sanar(erotomani)
  
• 
  Sürekli izlendiğini ve kendisini öldüreceklerini düşünür(perseküsyon s.)
  
• 
  İnsanların beyinlerini özel güçleri sayesinde okudugunu öne sürer ( grandiyöz kimlik sanrısı)
  

AKUT PARANOİD PSİKOZ

• 
  Paranoid kişilik özelliklerine eşlik eden iç ve dış stresler sonucu dönem dönem ya da geçici nönetlerle gelen (epizodik) psikozdur.
  
• 
  Şizofreni ya da tipik paranoya durumu yok.
  
• 
  Epizod döneminde paranoid düşünce egemen(bana kötülük yapacaklar-aleyhime planlar yapılıyor)
  

YAŞ DÖNÜMÜ PARANOİD PSİKOZU

• 
  Orta yaş döneminde görülür.
  
• 
  Çökkünlük ve mani durumlarında düşünce bozuklukları belirginleşir.
  
• 
  Paranoid psikoz tanısı koyduracak kadar belirgin bulgu yoktur.
  

PARANOİD ŞİZOFRENİ

• 
  Paranoid sanrılarla beraber şizofreninin diğer özellikleri de vardır.
  
• 
  Sanrılar dağınık, değişken ve birbiriyle uyumsuzdur.
  

FREUD VE PARANOİD BOZUKLUK

• 
  Yadsınan ve yansıtma ile karşıya aktarılan dürtü ve eğilimler latent eşcinsel eğilimlerdir.
  
• 
  Dışa vuran davranış aşırı erkeksi görünüş, abartılı erkeksilik (don juan kompleksi)
  
• 
  Eşcinselliğe karşı abartılı davranışlar(nefret, kin, saldırganlık ..)
  
• 
  Freud, paranoid kuşku ve kıskançlık sanrılarının altında latent eşcinsel eğilimler olduğunu alman paul schreber vakasıyla tartışmıştır.
  

SAĞALTIM

• 
  Sağaltıma dirençlidir.
  
• 
  Akut panik durumunda hastane ortamı
  
• 
  Nöroleptikler (haloperidol,klorpramazin..)Ve antipsikotikler
  
• 
  Psikoterapi(sanrıların anlamı/nasıl geliştiği/iletişim biçimleri/sanrı kontrolü)
  
• 
  Terapist sanrının mantıkdışılığı konusunda tartışmaya girmemelidir.
  

NASIL YAKLAŞMALI

• 
  Hasta ile açık dürüst bir ilişki kurulmalı(iyi bir rapport)
  
• 
  Görüşme sırasında yakınları odaya alınıp kendisi dışarı çıkarılmamalı (şüphe ve kuşkuları artırır)
  
• 
  Hastanın gizlilik isteklerine saygı duyulmalı (güvene dayalı ilişki temeldir)
  
• 
  Sanrıları olan hastanın sanrılarıyla ilgili konuşmak gereksizdir.(kıskançlık ya da grandiyöz sanrısı olan bir hasta ile bu sanrının mantıkdısı oldugunu tartısmak anlamsızdır)
  
• 
  Savunucu, gereksiz ayrıntılarla dolu, genelleştirme içerikli konusmalar yaparlar. Sorulan soruya cevap vermezler.(somutlama ve empati yapılmalı.)