Reje: Tireotoksik kriz haqqinda tu’sinik Kesellik klinikasi Diagnostikasi Dawalaw

REJE:

• Tireotoksik kriz haqqinda tu’sinik
• Kesellik klinikasi
• Diagnostikasi
• Dawalaw
• Profilaktikasi

Tireotoksik kriz

• Tireotoksik kriz – giperterioz belgilerinin’ ja’nede ku’sheyiwi menen ko’riniwshi o’tkir patologik halat
• Tireotoksik krizde (TK) derlik ha’rdayim bu’yrek u’sti bezinin’ o’tkir jetispewshiligi gu’zetiledi
• TK tireotoksikoz menen kesellenip ju’rgen nawqaslarda o’tkir stress, infekcion kesellikler ha’m iship ju’rgen da’rilerin toqtatip qoyg’an waqitlari ju’z beredi.

Tireotoksik kriz

Giperterioz ha’m Tireotoksikoz

• Giperterioz qalqan ta’rizli bezdin’ giperfunciyasi menen ko’riniwshi halat bolip, bazida normal fiziologik process esaplanadi
• Tireotoksikoz bolsa qanda tireoid garmonlardin’ artip ketiwi menen bariwshi patologik halat

Klinikasi

• Dene temperaturasi tosattan 39-40 g’a shekem ko’teriledi
• Psixomotor qozg’alislar
• Taxikardiya
• Gipergidroz
• Ku’shli ha’lsizlik
• Uliwma qaltiraw
• Abdominal awiriwlar
• Ko’n’il ayniwi, izbe-iz qusiw, awiz quriwi ha’m diareya payda boladi

•  

Klinikasi

• TK da cerebral paralishler, oftalmopatiya
• Bulbar sindrom
• Koordinator buziliwlar
• Mialgiyalar da gu’zetiledi
• Aldin tireotoksikoz benen awirg’an nawqaslar ju’da azip ketedi
• Kriz ku’sheyip baraberse koma rawajlanadi

Diagnoz

• Diagnoz qoyiwda nawqastin’ diffuz toksik zob penen awirg’anlig’I
• Stress halatlari
• Xirurgik operaciyalar
• Darilerdi qabil qilip ju’riw ta’rtibi
• Bioximiyaliq ko’rsetkishler esapqa alinadi
• Qanda tireoid garmonlar mug’dari artip ketken boladi
• UDT ja’rdeminde tekserilgen qalqansiman bezde patologik o’zgerisler aniqlanadi

Dawalaw

• Tireotoksik krizde nawqas tezlik penen reanimaciyag’a jatqariladi
• Qanda tireod garmonlar mug’darin kemeyttiriw,
• Bu’yrek u’sti bezi jetispewshiligi ha’m organizmnin’ suwsizlaniwin joq etiw
• Ju’rek qan-tamir iskerligin tiklew a’melleri tezlik penen baslanadi.
• Kortikosteroidlardan gidrokortizon ku’nine 100-300 mg,
• ju’rek glikozidlerinen 1ml korglikon yaki
• 1ml strofantin glyukoza eritpesinde venadan jiberiledi

Dawalaw

• Taxikardiyanin’ aldin aliw ushin beta adrenoblokatorlardan 0,25%li 1ml anaprilin (obzidan) v/i ne jiberiledi
• Organizm suwsizlaniwinin’ aldin aliw ushin 5%li glyukoza eritpesi, reomakrodeks, elektrolitler ku’nine 2 litr mug’darda qoyiladi
• Ajiralip shig’ip atirg’an ku’ndelikli sidik mug’dari da itibarg’a alinadi
• Nawqastin’ uliwma awhali ha’m joldas kesellikleri itibarg’a alinip basqa za’ru’r da’riler de usinis qiliniwi mu’mkin

Profilaktikasi

• Tireotoksik kriz ko’binese qalqansiman bezdi operaciya qildirg’anlarda (tireoidektomiya) rawajlanadi
• Sonin’ ushin usi operaciyani o’tkergen nawqaslar a’lbette UAV baqlawinda turiwi kerek
• Endokrinolog usinis etken darilerdi nawqas qay ta’rizde qabil qilip atirg’anlig’inan UASH xabardar boliwi lazim
• Bunday nawqaslar AVP yaki shan’araq poliklinikalarda dispenser baqlawina alinadi