Təkliflər Paketi Sosial Siyasətin İnkişafı Mərkəzi
Yüklə 32,4 Kb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Günərzi qayğının məqsədləri nə olmalıdır
- Günərzi qayğı yoxsulluğun azaldılması siyasətinin tərkib hissəsinə aid edilə bilərmi yoxsa bu xüsusi təhsil siyasətinin tərkib hissəsidir
- Əmək qabiliyyəti olmayan və ya işləmək istəməyən valideyinlər
- Uşağın günərzi qayğı yoxsa fasiləli qayğıdan bəhrələnməli olduğuna kim qərar verməlidir
- Günərzi qayğı xidmətləri göstərərkən dövlətin maliyyə xərcləri Cədvəl : Dövlət daimi yaşayış müəssisələri xərclərinin analizi 2
- Günərzi qayğı mərkəzinə alternativ xidmətlər mövcuddurmu
- GÜNƏRZİ QAYĞI XİDMƏT NÖVLƏRİ BEYNƏLXALQ SƏVİYYƏLİ BÜTÜN NORMA VƏ TƏLƏBLƏRƏ CAVAB VERƏN MİNİMUM QAYĞI STANDARTLARINA UYĞUN OLMALIDIR.
Təkliflər Paketi
Sosial Siyasətin İnkişafı Mərkəzi UAFA tərəfindən əlilliyi olan uşaqların ailələri ilə bağlı aparılan araşdırma zamanı vurğulanan ümumi ehtiyaclardan biri də günərzi qayğı ilə bağlı idi. Bu ehtiyac ona görədir ki, valideyinlərin əlilliyi olan uşaqların qayğısına qala bilmək üçün köməyə ehtiyacları var; valideyinlər işləmək istəyirlər, lakin onların uşaqları ənənəvi ümumtəhsilə qəbul edilmir və nəticədə, evdə qalmalı olurlar; və uşaqların inkişaf etməsi üçün fərdi və qrup terapiyası proqramı ilə yanaşı digər uşaqlarla sosial ünsiyyətdə olmasına da ehtiyac var. Bu təkliflər paketində mən günərzi qayğının nədən ibarət olduğunu və onun bu kontekstdəki mənasını, mümkün məqsədlərini, əlilliyi olan uşaqlar və onların ailələri üçün inkişaf etməkdə olan sosial sistemdə onun yerini açıqlayacağam. Eyni zamanda ƏƏSMN-nə qərarvermədə dəstək olmaq məqsədilə bir sıra təkliflər irəli sürəcəyəm.
Uzun müddətdir ki, əlilliyi olan uşaqların ailələri üçün dövlət uşaq müəssisələri yeganə dövlət qayğısı növüdür, lakin, hazırki müəssisə qayğısı uşaqların inkişafını və onların hüquqlarını məhdudlaşdırır, habelə mövcud və müasir tələb və normalara zidd olduğu üçün, o cümlədən Azərbaycanın öz üzərinə götürdüyü beynəlxalq öhdəliklərdən və dövlətin siyasətindən irəli gələrək, ən vacibi isə uşaqların mənafeini üstün tutaraq yeni xidmətlərə ehtiyac vardır. Azərbaycanın Əlilliyi olan Şəxlərin Hüquqları haqqında BMT Konvensiyasına uyğun olaraq düzgün siyasət müəyyənləşdirməsi yönümündə bir sıra sualların cavablandırılmasına ehtiyac var. Maddə 7.1 Dövlət qurumları başqa uşaqlarla bərabər olaraq əlilliyi olan uşaqların da insan hüquqları və fundamental azadlıqlarını bütünlüklə təmin edən bütün mümkün addımları atmalıdır. Əlilliyi olmayan uşaqlarla inteqrasiyanın olmadığı günərzi qayğıda uşağın ehtiyacları daha yaxşı ödənilirmi? Maddə 24.1 Ayrıseçkilik qoymadan və bərabər imkanlar əsasında bu hüququn həyata keçirilməsində dövlət qurumları əlilliyi olan şəxslərin hər bir səviyyədə inklüziv təhsilini təmin edir …… Bu maddənin tələblərinə cavab vermək üçün Təhsil Nazirliyi ilə ƏƏSMN arasında məlumatlandırma mövcuddurmu? Maddə 26.1b İcmada və cəmiyyətin bütün sahələrində iştirakı və inklüziyanı dəstəkləmə könüllüdür və kənd yerləri də daxil olmaqla, icmalara yaxın olmalıdır ki, əlilliyi olan şəxslərə əlçatan olsun. Cəmiyyətdən təcrid olunma baxımından günərzi qayğı ilə müəssisələşmə arasındakı fərq nədir? Günərzi qayğının məqsədləri nə olmalıdır?
Günərzi qayğı yoxsulluğun azaldılması siyasətinin tərkib hissəsinə aid edilə bilərmi yoxsa bu xüsusi təhsil siyasətinin tərkib hissəsidir? Səciyyəvi olaraq günərzi qayğı xüsusi ehtiyacları olması səbəbindən ənənəvi təhsilə cəlb oluna bilməyən əlilliyi olan uşaqlar üçün təhsil imkanları yaratdığı üçün erkən uşaqlıq inkişafının və ya xüsusi təhsil siyasətinin bir hissəsi sayılır. Əlillik və yoxsulluq bir-biri ilə əlaqəli olduğundan Azərbaycan kontekstində günərzi qayğının ən həssas təbəqədən olan, yoxsulluq və əlillik səbəbindən təcrid olunmuş və müəssisələşmə təhlükəsində olan uşaqlar üçün təmin olunması daha uyğun – ağılabatandır. Fikrimcə, yoxulluğun azaldılması siyasətinin bir hissəsi kimi günərzi qayğı işsiz olan valideyinlərin iş axtarışı ilə əlaqəlidır. Bu isə o deməkdir ki, dövlət təfərindən maliyyələşən günərzi qayğı valideyinlərdən birinin və ya hər ikisinin iş vəziyyətinə şərtləndirilməlidir. UAFA-nın günərzi qayğı pilot layihəsində (GQM) bu xidmətdən istifadə edən 10 ailədən 2-si iş axtarışına davam etməkdə idi. İki ana uşağını GQM-nə yerləşdirərkən artıq işləyirdi; onlardan birinin yoldaşı əlillik səbəbindən iş qabiliyyətindən məhrum idi və ailələrdən heç biri Ünvanlı Sosial Yardım almırdı. Əmək qabiliyyəti olmayan və ya işləmək istəməyən valideyinlər Valideyinlərdən biri və ya hər ikisi əmək qabiliyyətli deyillərsə və bu səbəbdən müavinat alırsa, uşağın öz potensialına çatmasında valideyinlərə dəstək vermək dövlətin məsuliyyətindədir. Bu halda günərzi qayğı işsizliklə əlaqələndirilməməlidir. Əgər ailənin işləmədən özünü təmin etməyə vəsaiti varsa, bu halda fasiləli günərzi qayğını məqsədəuyğun hesab edirəm – məs. əsas qayğı çəkənə dincəlmək üçün həftədə bir neçə saat vaxt verilmiş olardı. Valideynin uşağının uyğun terapiya və/ya xüsusi təhsil1 aldığına əmin olması üçün icma əsaslı reabilitasiyaya da çıxışı olmalıdır.
Yoxsulluq və əlillik səbəbindən yaranmış ailə problemlər mürəkkəb xarakter daşıdığı üçün alternativ xidmətlərə istiqamətləndirəcək ən uyğun şəxs əlilliyi olan uşaqlarla və onların ailələri ilə işləmək üçün təlimləndirilmiş sosial işçidir. Onlar uşaq və onun ailəsinin inamını qazanmış, onların vəziyyətindən xəbərdar olan və yerli qurumlardan maliyyə yardımlarına aid məlumat ala biləcək şəxslərdirlər. Bu proses hər bir fərdi halın idarəolunması prosedurlarına əməl olunmaqla bütünlüklə sənədləşdirilməlidir. Günərzi qayğı xidmətləri göstərərkən dövlətin maliyyə xərcləri? Cədvəl : Dövlət daimi yaşayış müəssisələri xərclərinin analizi2
Cədvəl : UAFA tərəfindən göstərilən alternativ xidmətlərin xərclər analizi
Aydındır ki, alternativ xidmətin xərcləri müəssisə qayğısı xərclərindən daha effektivdir və həm də uşağın ailədə qalmasını və evə daha yaxın yerləşən reabilitasiya xitmətlərinə sahib olmasını təmin edir. Hər halda, günərzi qayğı xidmətinin həyata keçirilməsi üçün real xərcləri əldə etmək üçün bir sıra əlavə suallar da cavablandırılmalıdır:
Günərzi qayğı mərkəzinə alternativ xidmətlər mövcuddurmu?
GÜNƏRZİ QAYĞI XİDMƏT NÖVLƏRİ BEYNƏLXALQ SƏVİYYƏLİ BÜTÜN NORMA VƏ TƏLƏBLƏRƏ CAVAB VERƏN MİNİMUM QAYĞI STANDARTLARINA UYĞUN OLMALIDIR. Təkliflər Paketini hazırladı: Qvendolin Börçell Sosial Siyasətin İnkişafı Mərkəzi Azərbaycana Birgə Yardım təşkilatı Exsersise 1 Məs. Günərzi qayğı Ünvanlı Sosial Müavinatlar sistemi ilə əlaqələndirilə bilər. 2 Əlillik klasifikasiyası sistemi köhnəldiyindən əlilliyi olan uşaqlar üçün müasir sosial siyasəti hazırki `təhsilə yararlı `, `təhsilə yararsız` və s. fikirlərinə uyğunlaşdırmaq çətindir, çünki müasir sosial siyasət erkən müdaxilə, inklüziv təhsil və ömür boyunca təhsilə əsaslanıb. 23 Larter D., (Comparative Analysis of Costs for Residential Child Care Institutions vs. Alternative Services, UNICEF: 2010) 34 Bu yalnız işçi heyətin, reabilitasiya materiallarının və gündəlik qidalanma xərclərini əhatə edir.. Yüklə 32,4 Kb. Dostları ilə paylaş:
|