Termiz davlat universiteti “iqtisodiyot va turizm” fakulteti iqtisodiyot yo’nalishi 1-kurs talabasi narziyev samandarning kreativ fikirlash fanidan tayyorlagan taqdimot ishi
TERMIZ DAVLAT UNIVERSITETI “IQTISODIYOT VA TURIZM” FAKULTETI IQTISODIYOT YO’NALISHI 1-KURS TALABASI QARSHIYEV DIYORBEKNING KREATIV FIKRLASH FANIDAN TAYYORLAGAN TAQDIMOT ISHI
Mavzu: Birlamchi va ikkilamchi axborot manbalarini tanqidiy fikirlarni shaklantirish
REJA:
Tanqidiy fikirlash jarayoni
Bugungi kundagi axborot xuruji
Axborotlarga tanqidiy yondasha olish qobilyati
Tanqidiy fikrlash — fikrlashning alohida turi boʻlib, faktlarni tahlil qilish orqali xulosalar hosil qiladi. Ushbu konsepsiya murakkab va turli xil taʼriflarga ega, jumladan, ratsionallik, skeptitsizm, xolis tahlil va faktlarni tekshirish. Tanqidiy fikrlash bu — oʻz-oʻzini boshqaradigan, oʻzini oʻzi tarbiyalaydigan, oʻzini oʻzi nazorat qiladigan va oʻzini oʻzi toʻgʻirlaydigan fikrlash shaklidir. Uning zaruriy sharti ongni takomillashtirishning qatʼiy meʼyorlariga rozi boʻlish va ularni hushyorlik bilan qoʻllashdir. Tanqidiy fikrlash samarali muloqot va muammolarni hal qilish koʻnikmalarini egallashni, shuningdek, tabiatimizga xos egosentrizm va sotsosentrizmni yengib oʻtishni talab qiladi.
Tanqidiy fikrlash — fikrlashning alohida turi boʻlib, faktlarni tahlil qilish orqali xulosalar hosil qiladi. Ushbu konsepsiya murakkab va turli xil taʼriflarga ega, jumladan, ratsionallik, skeptitsizm, xolis tahlil va faktlarni tekshirish. Tanqidiy fikrlash bu — oʻz-oʻzini boshqaradigan, oʻzini oʻzi tarbiyalaydigan, oʻzini oʻzi nazorat qiladigan va oʻzini oʻzi toʻgʻirlaydigan fikrlash shaklidir. Uning zaruriy sharti ongni takomillashtirishning qatʼiy meʼyorlariga rozi boʻlish va ularni hushyorlik bilan qoʻllashdir. Tanqidiy fikrlash samarali muloqot va muammolarni hal qilish koʻnikmalarini egallashni, shuningdek, tabiatimizga xos egosentrizm va sotsosentrizmni yengib oʻtishni talab qiladi.
Tanqidiy fikrlash bilan bogʻliq eng qadimgi yozuvlar Platon tomonidan yozilgan Suqrot taʼlimotini taqdim etgan dialoglardir.Ular Platonning birinchi dialoglari bo‘lib, Suqrot bir yoki bir nechta suhbatdoshlari bilan axloqiy masalalar, masalan,Suqrotning qamoqdan qochishi to‘g‘ri bo‘ladimi, degan mavzuda gaplashadi. Faylasuf bu masalani o‘ylab, mulohaza yuritadi va shunday xulosaga keladi: qochish uning ustida tutgan barcha narsalarni (qadriyatlarni) buzadi, masalan,Afina qonunlari va Suqrot tinglayman, degan ichki rahbar ovoz. Suqrot tanqidiy haqiqatni aniqlab berdiki, inson bilim va aqlga „hokimiyat“ (obroʻ) asosida bogʻliq boʻlmaydi.U hokimiyat va yuqori lavozim egalari juda sarosimali va mantiqsiz boʻlishi mumkinligini isbotladi.Suqrotning fikricha, yaxshi hayot kechirish va hayotning qadriga yetish uchun inson tanqidiy savol beruvchi, „surishtiruvchi ruh“ga ega bo‘lishi kerak. U g‘oyalarni eʼtiqodga loyiq deb qabul qilishdan oldin, uni chuqur o‘ylashga undaydigan chuqur savollar berish kerakligini angladi.
