Toshkent Tibbiyot Akademiyasi Termiz filiali Davolash fakulteti –guruh talabasi Xolliyeva Mehrinisoni Gigiyena fanidan tayyorlagan Mustaqil ishi

Toshkent Tibbiyot Akademiyasi Termiz filiali Davolash fakulteti 302–guruh talabasi Xolliyeva Mehrinisoni Gigiyena fanidan tayyorlagan Mustaqil ishi

Mavzu: Korxonalarda shovqin va tebranishli vaziyatlarni tekshirish va baholash.Changga oid patologiyalar haqida tushuncha.Kimyoviy omillarni umumzaxarli va maxsus ta'siri haqida tushuncha.

Reja:

• Korxonalarda shovqinni baholash
• Changga oid patologiyalar
• Kimyoviy omillarni maxsus ta'siri

SHovqin – turli chastota va tezlikdagi tovushlarning tartibsiz birikmasidir. SHovqin mexanik, aerodinamik, gidrodinamik va elektromagnit kelib chiqishiga ega bo’lishi mumkin.
Mexanik shovqin – ayrim detallar va umuman uskunalarning tebranishlari, zarbalari oqibatidandir.
Aerodinamik shovqin - manbai gazlardir.
Gidrodinamik shovqin – suv va boshqa suyuqliklarning harakati oqibatida kelib chiqadi.
Elektromagnit shovqin – o’zgaruvchan magnit kuchlarining elektromexanik qurilmalarga ta’siri natijasida yuzaga keladi.

Ta’sirni baholash uchun butun chastotalar diapazoni oktava chiziqlariga bo’lingan, ularda yuqori, o’rta, quyi chegara chastotasi farqlanadi. Oktavani xarakterlovchi chastota sifatida uning o’rtacha geometrik kattaligi olinadi. 45 – 90 Gts > fo’rt = 63 Gts 90 – 180 Gts > fo’rt = 125 Gts 5000 – 11000 Gts > fo’rt = 8000 Gts YUqori (baland) chastota tovushlari inson hissiyotiga salbiy ta’sir ko’rsatadi.

Ishlab chiqarish muhitlaridagi eng ko‘p 
tarqalgan nomuvofiq omillardan biri chang hisoblanadi. Chang deganda zarrachlarning diametri mm ning bir necha ulushidan millimikronlargacha kattalikka ega bo‘lgan qattiq zarrachalarning havo muhitida 
muallaq holda bo‘lishi demakdir va ularni 
oddiy tilda aerozollar deb nomlash mumkin. 

Chang zarrachalarining kattaligi bo‘yicha (chang dispersligi) katta dispersli (chang zarrachlarining kattaligi - 10 mkm), o‘rta dispersli (5-10 mkm), kichik dispersli (0,25 - 5 mkm) va ultrakichik dispersli (0,25 mkm dan kichik) changlarga bo‘linadi. 

Changga oid patologiya va eng ko‘p va og‘ir kechadigan kasb kasalliklariga kiradi. Spetsifik va nospetsifik changga oid patologiya shakllarini farqlash mumkin. Birinchi guruhga pnevmokoniozlarni kiritish mumkin (pnewmo-o‘pka, conios-chang). Changlarning turiga qarab quyidagi pnevmokonioz turlarini ajratish mumkin: silikoz (o‘z tarkibida ozod kremniy oksidini tutuvchi changlar), silikatozlar (tarkibida bog‘langan kremniy oqsilini tutuvchichanglar), antrakoz (ko‘mir changi), metallokoniozlar (metall changlari); 

E’tiboringiz uchun rahmat !!!