DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM
W ROKU SZKOLNYM 2014/2015
Na wszystkich etapach konkursu sprawdzane będzie opanowanie wiedzy i umiejętności określonych w podstawie programowej przedmiotu biologia (III etap edukacyjny) - rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r.
w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia
ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz.17 z późniejszymi zmianami).
Zadania na kolejnych etapach będą zróżnicowane pod względem stopni trudności.
Na etapie rejonowym obowiązują
zawarte w podstawie programowej:
wymagania ogólne,
wymagania szczegółowe zawarte w punktach:
Związki chemiczne budujące organizmy oraz pozyskiwanie i wykorzystanie energii.
Budowa i funkcjonowanie komórki.
Systematyka – zasady klasyfikacji, sposoby identyfikacji i przegląd różnorodności organizmów.
Budowa i funkcjonowanie organizmu roślinnego na przykładzie rośliny okrytonasiennej,
Budowa i funkcjonowanie organizmu człowieka.
Stan zdrowia i choroby.
Genetyka.
zalecane doświadczenia i obserwacje.
treści dodatkowe:
rozpoznawanie pospolitych gatunków roślin na podstawie opisu lub ilustracji;
poszerzona znajomość budowy i zasad funkcjonowania organizmu roślin naczyniowych ( gospodarka wodno- mineralna: znaczenie makro- i mikroelementów, zjawisko osmozy, źródła wody, transpiracja, susza, bierny mechanizm transportu wody, funkcje aparatów szparkowych; rozmnażanie się roślin: rozmnażanie wegetatywne, przemiana pokoleń, kwiaty i owoce, zapylenie i zapłodnienie; ruchy roślin, fotosynteza: substraty i produkty, istota fazy jasnej i fazy ciemnej, czynniki wpływające na intensywność procesu, znaczenie fotosyntezy dla funkcjonowania biosfery).
Na etapie wojewódzkim obowiązuje zakres wiedzy i umiejętności z etapu wcześniejszego poszerzony o:
zawarte w podstawie programowej:
wymagania szczegółowe zawarte w punktach:
Ekologia.
Globalne i lokalne problemy środowiska.
Ewolucjonizm.
treści dodatkowe:
poszerzona wiedza z zakresu genetyki ( rozwiązywanie prostych dwugenowych krzyżówek genetycznych, organizacja DNA w genomie organizmów eukariotycznych i prokariotycznych, znajomość cyklu życiowego komórki, ogólny mechanizm i znaczenie replikacji DNA, ogólna znajomość etapów prowadzących od DNA do białka - transkrypcja, translacja, z uwzględnieniem roli poszczególnych typów RNA oraz rybosomów; cechy kodu genetycznego; rodzaje mutacji genowych i chromosomowych; choroby genetyczne człowieka- istota i skutek mutacji ( fenyloketonuria, albinizm, galaktozemia, mukowiscydoza, anemia sierpowata hemofilia, daltonizm, choroba Huntingtona, zespół Turnera, zespół Klinefeltera), diagnostyka chorób genetycznych.
poszerzona wiedza z zakresu ekologii (znajomość struktury i funkcjonowania populacji, ekosystemu - poziomy troficzne producentów i konsumentów materii organicznej, obieg azotu i węgla w ekosystemie).
wykorzystanie wiedzy biologicznej do rozwiązywania zadań problemowych.
WYKAZ LITERATURY OBOWIĄZUJĄCEJ UCZESTNIKÓW
Literatura podstawowa:
Podręczniki do biologii, zeszyty ćwiczeń do gimnazjum, zamieszczone w wykazie dopuszczonych do użytku szkolnego, przeznaczonych do kształcenia ogólnego, uwzględniające podstawę programową określoną w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół.
darmowe e-podręczniki Oficyny Wydawniczej TERAZ WIEDZA: red. Waldemar Lewiński: Teraz biologia. Edycja 2013. Część 1, 2, 3, 4, 5 ( www.terazwiedza.pl - stan na 31.08.2014 ).
przykładowe do genetyki: Praca zbiorowa: Matura. Vademecum. Biologia. Wydawnictwo Operon. Edycja 2012 lub późniejsza.
Przykłady literatury uzupełniającej:
Atlas anatomiczny. Tajemnice ciała. Wyd.Nowa Era, Warszawa 2012.
Sandecka Z., Szedzianis E., Wierbiłowicz E. - Biologia. Vademecum. Egzamin gimnazjalny 2011. Wyd. Operon.
Encyklopedia szkolna, Biologia. Wyd. WSiP, Warszawa 2005.
Biologia. Jedność i różnorodność, Wyd. Szkolne PWN, Warszawa 2008
Dobrowolski K.: Zoologia. Wyd. SBM .Warszawa 2007
Mowszowicz J.: Przewodnik do oznaczania drzew i krzewów krajowych i aklimatyzowanych. Wyd. WSiP. Warszawa 1989
Jasnowska J. i in.: Botanika. Wyd. Brasika. Szczecin 2008
W. Czerwiński: Fizjologia roślin. Wyd. PWN. Warszawa 1981
E. Pyłka – Gutowska: Ekologia z ochroną środowiska. Wyd. Oświata.Warszawa 2004
W. Z. Traczyk: Fizjologia człowieka w zarysie. Wyd. PZWL Warszawa 2006
W przypadku pojawienia się rozbieżności w sposobie przedstawiania określonego zagadnienia, na potrzeby Konkursu Biologicznego, jako obowiązujące przyjmuje się treści zawarte w opracowaniu „Biologia. Jedność i różnorodność” Wydawnictwa Szkolnego PWN.
