Yengil atletikachilarning asosiy sifatlarini rivojlantirish va tarbiyalasstrreplA

Yengil atletikachilarning asosiy sifatlarini rivojlantirish va tarbiyalash


R E J A:

1. 
   Yengil atletikachilarning asosiy jismoniy sifatlarini rivojlantirish
   
2. 
   Kuchni rivojlantirish
   
3. 
   Chidamlilikni rivojlantirish.
   
4. 
   Tezkorlikni rivojlantirish.
   

Har tamonlama jismoniy rivojlanish sog`likni mustaxkamlash va sportda muvaffaqiyat qozonmoq uchun jismoniy va ma`naviy irodaviy fazilatlarning asosiylarini rivojlantirish va tarbiyalash zarur ana shu jismoniy va ma`naviy-irodaviy fazilatlarning asosiylarini rivojlantirish va tarbiyalash yengil atletikachilar tayyorgarligining muhim qismidir
Yengil atletikachilarning asosiy jismoniy sifatlarini rivojlantirish eng avvalo sportchining har tomonlama va mahsus jismoniy rivojlanish prosesidir shunga binoan jismoniy tayyorgarlik umumiy va maxsus jismoniy tayyorgarlikga bo`linadi
Umumiy jismoniy tayyorgarlik deganda yengil atletikachilarning garmonik rivojlanishi ya`ni harakat musqo`llaturasini rivojlantirish organizm organlari va sestemalarini mustahkamlash ularning funksional imkoniyatlarini ortirish boshqara olish qobiliyatlarini yaxshilash kuchni tezkorlikni chidamlilikni rivojlantirish chaqqonlikni egiluvchanglikni oshirish qomat va tana to`zilishidagi kamchiliklarni to`zatish ko`zda tutiladi
Maxsus jismoniy tayyorgarlik yengil atletikaning mazkur turini bajarish uchun nima talab etilishiga qarab sportchi organizmining hamma funksional imkoniyatlarini, hamma organlar va sestemalarning yuqori darajada rivojlantirishga qaratilgan. Buning uchun tabiyki, tanlab olingan yengil atletika turining mashqlari va maxsus mashqlardan foydalaniladi. Umumiy jismoniy tayyorgarlik uchun ko`pincha umumiy ta`sir ko`rsatadigan mashqlardan, maxsus tayyorgarlik uchun esa, aniq maqsadga yo`naltirilgan mashqlardan foydalaniladi.
Umumiy va maxsus jismoniy tayyorgarlikda kuchni, tezkorlik, chidamlilikni,chaqqonlikni egiluvchanglikni rivojlantiruvchi mashqlar asosiy rol uynaydi.
K u ch n i r i v o j l a n t i r i sh
Kuch kupaymasi sport mahoratiga etishib bulmaydi. Harakat tezligi hamda chidamlilik va chaqqonlik kup jihatdan musqo`llar kuchiga bog`lik.Ayniqsa Yangi boshlovchi yengil atletikachilarda musqo`l kuchini rivojlantirish birinchi navbatda o`z musqo`llarini boshqara olish,ularni kisqartira olish va kuproq kuch berib kuchlantira olish xisobiga buladi.Yengil atletikachilar tanasidagi hamma musqo`llar kuchli garmonik rivojlangan bulishi kerak.Uloqtiruvchilarga kuchni hammadan kup rivojlantirish kerak bulsa,marafonchilarga hammadan kam kuch kerak.Kuchni rivojlantirish uchun elementar mashqlardan tortib,to yaxlit yengil atletika turiga qadar har xil dinamik mashqlardan foydalaniladi. Kuchni rivojlantirishda yuk kutarish mashqlari o`z kuchidan foydalanib yoki sherigi qarshiligini engib bajariladigan mashqlar eng kup qo`l keladi. Og`ir yuk bilan masalan,shtanga bilan bajariladigan mashqlar tananing hamma musqo`llariga, ayniqsa yirik va baquvvat musqo`l gruppalariga,yengil yuk bilan bajariladigan mashqlar esa ayrim musqo`l gruppalariga ta`sir etadi.Katta va maksimal statik kuchlanishli har qaysi mashq bir mashg`ulot mobaynida 5-6 sekunddan 2-4 marta takrorlanadi. Bu metod faqat kattalarga va jismoniy tamondan yaxshi tayyorlangan yengil atletikachilarga tavsiya qilinadi.
Yangi boshlovchi yengil atletikachilar gavdadagi hamma musqo`llarni rivojlantirish uchun kuproq kuch keladigan xilma-xil jismoniy mashqlar qilishlari kerak.Kuch kupaytiradigan mashqlar trenirovkaning tayyorlov davrida kuproq, musobaqa davrida esa kamroq qo`llaniladi.Og`irliklardan eng kattasi odatda shtanga xisolanadi.Uning vazni mashq turiga va trenirovka qiluvchilarning tayyorgarlik darajasiga qarab,o`zgartirib boriladi. Eng kuchli musqo`llarga ta`sir etish uchun, faqat shtangada klassik mashqlar bilan chegaralanish kifoya bulmaydi.Yengil atletikachiga shtangani erga quyib har xil o`tirib turishlar,engashishlar gavdani aylantirishlar,chalqancha yotgan xolatda shtangani qo`l va oyoq bilan yuqoriga ko`tarish, shuningdek ,sherigi bilan har xil mashqlar ham foydalidir.
Ch i d a m l i l i k n i r i v o j l a n t i r i sh.
Chidamli bulish yengil atletikachilarga faqat musobaqalarda qatnashish vaqtida emas, balki katta xajmdagi trenirovka ishini bajarish uchun ham kerak.Chidamlilik umumiy va mahsus buladi.Umumiy chidamlilik har qanday sportchining umumiy jismoniy rivojlanishning tarkibiy qismi bulib, avvalo markaziy nerv sestemasidagi yurak-qon tomir nafas olish va va boshqa sestemalardagi jiddiy ijobiy o`zgarishlarning natijasidir.Yengil atletikada yarim turlarining xususiyatlariga qarab sportchiga maxsus chidamlilik kerak.Umumiy chidamlilik yengil atletikachilarning umumiy ish qobiliyatini va ularning sog`lik darajasini belgilash bilan birga mahsus chidamlilikni rivojlantirish uchun asos bulib hizmat qiladi. U qancha yuqori bulsa shu asosida maxsus chidamlilik ham shuncha yaxshi rivojlanadi. Chidamlilikni ma`lum bir
tartibda rivojlantirish kerak. Oldin umumiy chidamlilikni keyin esa maxsus chidamlilikni rivojlantirishga kuproq e`tibor berish kerak.Sakrovchilar va uloqtiruvchilarning maxsus chidamliligini rivojlantirishning asosiy yo`li tanlab olingan yengil atletika turini qisman esa maxsus mashqlarni kup martalab bajarishdir.