Zbekiston respublikasi raqamli texnologiyalar vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI RAQAMLI TEXNOLOGIYALAR VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
“Metrologiya, standartlashtirish va sertifikatlashtirish” fanidan
 
AMALIY ISH 1


241-21 guruh



Bajardi: Rayimnazarov Jaloliddin
Tekshirdi: Agzamova Mutabar


Toshkent 2023


№1 T O P SH I R I Q (AMALIYOT)

1. Amper, volt, om va simenis nimaligini ta’riflab bering.

Amper  — bir-biridan muayyan masofada joylashgan oʻtkazgichlarning kichik bir qismidan oqayotgan ikki tokning oʻzaro mexanik taʼsiri haqidagi qonun. Amper qonunidan shunday xulosa chiqadi: bir tomonga oqayotgan tok-li parallel oʻtkazgichlar oʻzaro tortisha-di, qarama-qarshi tomonga oqayotgan tok-li oʻtkazgichlar oʻzaro itarishadi. Amper sharafiga shunday atalgan. Magnit maydonining tokli kichik bir oʻtkazgichga koʻrsatadigan taʼsir kuchini ifodalovchi qonun ham Amper qonuni deb ataladi.���=2�A�1�2�,�A dan magnit kuch doimiysi (Biosavarlaplas qonuni), ��/� qisqaroqning uzunligi birligiga toʻgʻridan-toʻgʻri simning umumiy kuchi (qanchalik uzunroq boʻlsa, qisqaroqqa nisbatan cheksiz uzunlik deb taxmin qilinadi), � ikki sim orasidagi masofa, �1�2toklar
Amper - vakuumda bir-biridan 1 metr masofa uzoqlikda joylashgan cheksiz uzun va o‘ta kichik ko‘ndalang kesimga ega ikki parallel o‘tkazgichdan o‘tganda, o‘tkazgichning har 1 metr uzunligida 2·10–7 Nyuton o‘zaro ta'sir kuchi hosil qiladigan o‘zgarmas tok kuchiga teng.Bundan kelib chiqadiki, tarqalish muhitining magnit singdiruvchanligi nomi bilan ham ataladigan, magnit doimiysi - μ0 ning qiymati μ0=4π·10–7 Genri taqsim metrga aniq teng. μ0=4π·10–7 H/m.1946-yildagi asosiy matnda ko‘rsatilgan "MKS kuch birligi" so‘zi bu joyda 9-O‘TXQ tomonidan tasdiqlangan "nyuton" so‘zi bilan almashtirildi.


Volt — Xalqaro birliklar tizimi SIda elektr kuchlanish, elektr potensiallari ayirmasi va elektr yurituvchi kuch (e.yu.k.)ning oʻlchov birligi. A. Volta nomiga. qoʻyilgan. V bilan belgilanadi. IB — elektr zanjirda 1Vt quvvat sarflaganda kuchi 1A oʻzgarmas tok vujudga keltiruvchi elektr kuchlanish. Ikkinchi tomondan IB elektr maydon nuqtasining shunday potensialiki, unda joylashgan 1Kl zaryad 1J potensial energiyaga ega boʻladi.
1SGS=300V ;