! azəӘrbaycan respublikasi səӘHİYYƏӘ naziRLİYİNİN İCTİMAİ SƏӘhyyəӘ VƏӘ İslahatlar məӘRKƏӘZİ


Məәktəәbdəә reproduktiv sağlamlığa dair dəәrsləәr



Yüklə 1,69 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə5/5
tarix14.01.2017
ölçüsü1,69 Mb.
#5603
1   2   3   4   5

Məәktəәbdəә reproduktiv sağlamlığa dair dəәrsləәr. 

Məәktəәbdəә reproduktiv sağlamlıq vəә cinsi yetişkəәnliyəә dair dəәrsləәrin keçirilməәsinəә dair verilmiş su-

ala aşağıdakı cavablar alınmışdır:  

Page 

 of 

34

46

15 yaş


16 yaş

 17 yaş


0

18

35



53

70

Dərslər keçirilir



PEDİATRLARIN DEMOQRAFİK XÜSUSİYYƏTLƏRİ.  

PEDİATRLAR.  

Sorğuda iştirak edəәn pediatrlardan əәn kiçiyinin yaşı 33, əәn böyüyünün yaşı isəә 64 olmuşdur. Onların 

yaşa görəә bölgüsü isəә aşağıdakı cəәdvəәldəә təәqdim edilir:  

Sorğuda iştirak etmiş pediatrların 1 nəәfəәri kişi, 49 nəәfəәri isəә qadın olmuşdur.  

İş təәcrübəәsinəә gəәlincəә isəә əәn az 4 il işləәyəәn pediatrların sayı 1 nəәfəәri, əәn çox 41 il işləәyəәn pediatr-

ların sayı isəә 2 nəәfəәr olmuşdur. Pediatrların əәksəәriyyəәti aşağıdakı iş stajına malik olub:  

 

Sorğuda  iştirak  edəәn  pediatrlarn  49  nəәfəәrinin  əәn  azı  1  uşağı  olub.  Beləә  ki,  onların  5  nəәfəәrinin  1 



uşağı, 30 nəәfəәrinin 2 uşağı, 11 nəәfəәrinin 3 uşağı vəә 3 nəәfəәrinin 4 uşağı olub. Həәmin uşaqların 16 

nəәfəәri hazırda məәktəәbəә vəә ya baxçaya gedir.  



Page 

 of 

35

46

0

8



15

23

30



33-50 yaş

51-64 yaş

Pediatrlar

İş stajının müddəti

0

6

11



17

22

4-10 il



11-20 il

21 ildən çox



PEDİATRLAR ARASINDA APARILMIŞ SORĞUNUN 

NƏTİCƏLƏRİ.

1. Uşaqların  İcbari  Dispanserizasiyadan  keçirilməәsinəә  dair  Dövləәt  Proqramı  barəәdəә 

məәlumatlılıq səәviyyəәsi.  

Dövləәt  proqramı  haqqında  pediatrların  hamısı  eşidib  vəә  məәlumatlıdır.  Dispanserizasiya  proqramı 

haqqında məәlumatlı olan pediatrların 50 nəәfəәri bu barəәdəә poliklinikadan, 32 nəәfəәri həәm dəә TV vəә 

radiodan, 8 nəәfəәri poliklinikanın divarında asılmış səәnəәdləәrdəәn vəә 2 nəәfəәri məәktəәb vəә ya baxçadan 

öz uşağının dispanserizasiyadan keçməәsinəә dair aldığı məәlumat vəәrəәqəәsindəәn məәlumat alıblar. Dis-

panserizasiya prosesindəә valideyn kimi iştirakla bağlı veriləәn suala pediatrların 20 nəәfəәri (40%) öz 

uşaqlarını  dispanserizasiyadan  keçirmişdir.  Uşaqlarını  dispanserizasiyadan  keçirmiş  pediatrlardan 

dördü bunu məәktəәbdəә, 16 nəәfəәri isəә poliklinikada etmişləәr.     



2. Uşaqların  İcbari  Dispanserizasiyadan  keçirilməәsinəә  dair  Dövləәt  Proqramı  barəәdəә  bilik 

səәviyyəәsinin vəә təәcrübəәnin qiyməәtləәndirilməәsi.  

A. Rəәyi  soruşulan  pediatrların  48  nəәfəәri  dövləәt  proqramının  həәdəәf  qrupunun  0-18  yaşlı 

uşaqların olduğunu düzgün qeyd etmiş vəә yalnız 2 nəәfəәr suala səәhv cavab vermişdir.  

B. Proqramın əәsas məәqsəәdinəә gəәlincəә isəә pediatrların 45 nəәfəәri - “uşaqlar arasında xəәstəәlikləәrin 

erkəәn aşkar edilməәsi vəә müalicəәsi” olduğunu, 4 nəәfəәri isəә “xronik xəәstəәlikləәri olan uşaqların 

nəәzarəәtəә götürülməәsi’ olduğunu bildirmişdir.  

C. Sorğuda  iştirak  edəәn  pediatrların  49  nəәfəәri  2014-cü  ildəә  aparılmış  dispanserizasiya  pros-

esindəә  iştirak  etmişdir.  Yalnız  1  pediatr  dispanserizasiya  prosesindəә  bir  başa  iştirak  et-

məәmişdir. Dispanserizasiya prosesi çəәrçivəәsindəә uşaqların müayinəәsindəә iştirak etmiş pedi-

atrların  48  nəәfəәri  (96%)  bunu  poliklinikada,  37  nəәfəәri  (74%)  -  məәktəәbdəә,  18  nəәfəәri  (36%) 

baxçada vəә 1 nəәfəәri (2.0%) isəә evdəә etmişləәr.  

3. Dispanserizasiyanın keçirilməәsinəә dair mövcud vəәziyyəәtin vəә şəәraitin qiyməәtləәndirilməәsi.  

D. Məәktəәb  vəә  ya  baxçada  müayinəәləәrin  aparılmasına  müvafiq  şəәrait  vəә  avadanlıqların  olma-

ması 10 pediatr (20%) təәrəәfindəәn əәsas çəәtinlik vəә problem kimi dəәyəәrləәndirilmişdir.  

E. Pediatrların  yalnız  6  nəәfəәri  (12%)  dispanserizasiya  zamanı  uşaqların  müayinəәsi  iləә  bağlı 

valideynləәrin etirazı iləә qarşılaşdığını bildirmişdir. Pediatrların 86% valideynləәrin prosesdəәn 

razı  olduqlarını  bildirmişdir.  Valideynləәrin  etirazı  iləә  qarşılaşmış  pediatrlar  etirazın  əәsasəәn 

valideynləәrin məәlumatsızlığı (6%), savadsızlığı (2%), vaxtının olmaması (2%) vəә məәktəәbdəә 

müayinəәnin yaxşı aparılmaması (2%) iləә bağlı olduğunu bildirmişdir.  

F. Məәktəәbdəә  aparılan  dispanserizasiya  prosesi  zamanı  uşaqların  dəәrsləәrdəәn  ayrılmasının 

mümkün olamasını 7 pediatr çəәtinlik kimi qeyd etmişdir.  

G. Pediatrların 4 nəәfəәri (8%) valideynləәrin, uşaqların vəә müəәllimləәrin dispanserizasiya prosesi-

ni düzgün başa düşməәdiyini bildirmişdir.  

H. Uşaqların sayının çox olmasından vəә bu səәbəәbdəәn dəә uşaqların dispanserizasiyadan normal 

keçirilməәsinin mümkün olmadığını 5 pediatr (10%) vurğulamışdır.  

I. Həәkimləәr  briqadasının  məәktəәbləәrdəә  aparılan  dispanser  müayinəәləәr  zamanı  poliklinikada 

qəәbula  təәsirinəә  dair  verilmiş  suala  isəә  cəәmi  2  pediatr  (4%)  bunun  problem  yaratdığını 

bildirmişdir.  

Page 

 of 

36

46


J. Maraqlıdır  ki,  pediatrların  70%-i  dispanser  müayinəәləәrin  aparılması  üçün  ayrıca  otağın 

ayrılmasının,  44%-i  uşaqların  dəәrsləәrdəәn  azad  edilməәsinin,  38%-i  uşaqların  həәvəәs-

ləәndirilməәsinin  vəә  68%-i  valideynləәrin  daha  aktiv  cəәlb  edilməәsinin  vacibliyini  xüsusiləә 

vurğulamışdır.   



4. Dispanserizasiyanın məәqsəәdinəә gəәlincəә isəә pediatrlardan aşağıdakı cavablar alınmışdır:   

Pediatrların 47 nəәfəәri hesab edir ki, dispanserizasiyanın keçirilməәsi uşaqların sağlamlığının mütəә-

madi yoxlanılması vəә səәhhəәti iləә bağlı problemləәrin aşkar edilməәsi məәqsəәdi daşıyır. Bununla yanaşı 

22 pediatr proqramın məәqsəәdinin xəәstəәliyi olan uşaqların sağlamlığını nəәzarəәtdəә (diqqəәtdəә) saxla-

maq, müvafiq müalicəә təәdbirləәrindəә, 13 nəәfəәri - əәlilliyi olan uşaqların müalicəәsi vəә reabilitasiyasının 

yaxşılaşdırılmasında  vəә  9  nəәfəәr  -  imkansız  ailəәləәrdəәn  olan  uşaqların  sağlamlığının  qorunmasında 

görür.  

5. Xüsusi təәhsil müəәssisəәləәrindəә dispanser müayinəәləәrin aparılması.   

Pediatrların  26  nəәfəәri  hesab  edir  ki,  internat  vəә  uşaq  evləәrindəә  təәrbiyəә  alan  uşaqların  dispanser 

müayinəәləәri  digəәr  tipik  uşaqlarla  eynidir  vəә  həәmin  müəәssisəәləәrdəә  aparılır.  Yalnız  pediatrların  15 

nəәfəәri həәmin uşaqların dispanser müayinəәləәrinin həәmin müəәssisəәləәrin yerləәşdiyi əәrazidəә olan polik-

linikalarda aparıldığını qeyd etmişdir.  

6. Dispanser  müayinəәləәrin  harada  aparılmasına  dair  veriləәn  suallara  aşağıdakı  cavablar 

alınmışdır. 

Məәktəәb  yaşlı  uşaqların  dispanser  müayinəәsi  iləә  bağlı  33  nəәfəәr  bunun  poliklinikada,  40  pediatr  - 

məәktəәbdəә keçirilməәli olduğunu bildiribləәr.  

7. Dispanser müayinəәləәrdəә həәkim-mütəәxəәssisləәrin iştirakı.   

Uşaqların dispanserizasiya çəәrçivəәsindəә aparılan müayinəәləәrindəә pediatrların iştirakının mütləәq ol-

masını rəәyi soruşulan pediatrların 100%, uşaq cəәrrahının iştirakını - 90%, oftalmoloqun iştirakını - 

88%,  nevropatoloqun  iştirakını  -  90%,  fizioterapevtin  iştirakını  -  12%,  ftiziatrın  iştirakını  -  10%, 

Stomatoloqun iştirakını - 96%, LOR həәkimin - 88% vəә kardioloqun iştirakını isəә 4% qeyd etmişdir. 

Dispanser müayinəә aparan həәkimləәrin hansı cihaz vəә avadanlıqlara malik olmasına dair veriləәn su-

allara aşağıdakı cavablar alınmışdır.  

  



8. Dispanser müayinəә zamanı aparılması təәləәb olunan fiziki müayinəәnin əәhatəәliyi vəә labora-

tor analizləәr.  

Uşaqların ilk vəә ya illik dispanser müayinəәsi zamanı hansı təәdbirləәrin görülməәsi təәləәb olunur sualına 

aşağıdakı cavablar alınmışdır. Maraqlıdır ki, pediatrların cəәmi 42%-i (21 nəәfəәr) hesab edir ki, müay-

inəәyəә  gəәləәn  uşaq  pediatrın  baxışı  iləә  yanaşı  digəәr  təәləәb  olunan  mütəәxəәssisləәrin  müayinəәsindəәn 

keçməәlidir.  Yerdəә  qalan  pediatrlar  hesab  edir  ki,  uşağın  müayinəәsi  pediatrın  baxışı  iləә  məәhdud-

laşdırılmalıdır.  

Antropometriya, nəәcisin qurd yumurtalarına yoxlanması vəә qan analizinin əәldəә edilməәsinin vacib-

liyini pediatrların cəәmi 78%-i vurğulamışdır.   

Lakin, mühüm məәqam odur ki, pediatrların 94%-i müayinəәyəә gəәlmiş uşaqla bağlı əәlavəә təәdbirləәrin 

görülməәsini vurğulamışdır.  

Pediatrların hamısı hesab edir ki, müayinəә zamanı uşağın mütləәq boyu vəә bəәdəәn çəәkisi ölçülməәlidir. 

Pediatrların  cəәmi  32%-i  uşaqların  müayinəәsindəә  döş  qəәfəәsinin  dairəәvi  ölçüsünün,  6%-i  qarının 



Page 

 of 

37

46

dairəәvi  ölçüsünün  təәyin  edilməәsinin  vacibliyini  qeyd  etmişdir.  Çiyinləәrin  vəә  çanağın  eni,  habeləә 

başın dairəәvi ölçüləәrinin təәyin edilməәsi iləә bağlı aşağıdakı cavablar alınmışdır.  

 

  

9. Dispanser  müayinəәləәrin  nəәticəәsi  olaraq  uşaqların  sağlamlıq  qruplarına  bölgüsü  barəәdəә 



məәlumatlılıq vəә təәcrübəә.  

Pediatrların  yalnız  13  nəәfəәri  (26%)  doğru  cavab  verəәrəәk  uşaqların  5  (beş)  sağlamlıq  qrupuna 

bölündüyünü  bildirmişdir.  Pediatrların  23  nəәfəәri  (46%)  dörd  sağlamlıq  qrupunun,  4  nəәfəәri  isəә  iki 

sağlamlıq qrupunun olduğunu qeyd etmişləәr.  

Həәmçinin pediatrların 56%-i (28 nəәfəәr) uşaqların hansı xüsusiyyəәtləәrəә görəә III sağlamlıq qrupuna 

aid edilməәsi iləә bağlı verilmiş suala düzgün cavab vermişdir. Lakin pediatrların 36%-i sualı doğru 

cavablandırmamışdır. 

10. Dispanser müayinəәləәrin nəәticəәləәrinin qeydiyyatı.  

Dispanser müayinəәləәrdəәn sonra nəәticəәləәrin VESKS sisteminəә daxil edilməәsinin vacibliyini 39 pedi-

atr (78%), xəәstəәlik tarixçəәsinəә - 10 pediatr (20%) vəә Uşağın dispanser müşahidəә Kartına (AZS 030/

u)  isəә  19 pediatr bildirmişdir.  



11. Profilaktik məәsləәhəәtləәr vəә maarifləәndirməә.  

Maraqlıdır  ki,  müayinəәyəә  gəәlmiş  uşaq  vəә/vəә  ya  onun  valideynləәrinəә  uşağın  yaşına  uyğun  faydalı 

məәsləәhəәtləәrin verilməәsinin vacibliyini cəәmi 36% pediatr qeyd etmişdir.  

Təәəәssüfləә qeyd edilməәlidir ki, həәm sorğuların təәhlili, həәm dəә fokus qrup müzakirəәləәrindəә pediatrlar 

xəәstəәlik tarixləәrindəә uşağın risk faktorları vəә/vəә ya uşağa veriləәn məәsləәhəәtləәrəә dair məәlumatın qeyd 

edilməәsinin  vacibliyinəә  təәəәccüb  keçirib.  Rəәyi  soruşulan  pediatrların  50%-dəәn  çoxu  uşağa  vəә  ya 

uşağın valideynləәrinəә verilmiş tibbi məәsləәhəәtləәri vəә ya uşağın hansısa irsi vəә ya digəәr xəәstəәliyəә tu-

tulma riskinin yüksəәk olduğu barəәdəә məәlumatı uşağın dispanserizasiya kartına qeyd etmir.  

Pediatrın qəәbulunda olmuş uşaqlara hansı məәsləәhəәtləәrin verildiyini öyrəәnməәk üçün verilmiş suallara 

aşağıdakı  cavablar  əәldəә  edilmişdir.  Pediatrların  20%-i  uşaqların  vaxtında  müayinəәdəәn  keçir-



Page 

 of 

38

46

0

13



25

38

50



Pediatrların sayı

Çiyin və çanaqların eni

Baş dairəvi ölçüsü

Qarının dairəvi ölçüsü

Döş qəfəsinin dairəvi ölçüsü

Dərinin qalınlığı

Spirometriya

Dinamometriya

Bədən çəkisi

Boyu


Pediatrların sayı

0

13



25

38

50



Tonometr

Fonendoskop

Qlyukometr

Çəki tərəzisi

Boyun ölçülməsi üçün cihaz/metrə

Pulsoksimetr

Spirometr


ilməәsinin, 30%-i yeniyetməәlik dövründəә uşağa daha çox diqqəәtin ayrılmasının, 20%-i - düzgün qi-

dalanma, 10%-i - zəәrəәrli vəәrdişləәrdəәn qorunmağın vəә 20%-i -isəә fiziki aktivlik vəә idmanın vacib-

liyini qeyd etmişləәr.   

12. Müayinəә edilmiş uşaqlarda risk faktorları aşkar edildikdəә vəә ya xəәstəәliyəә şübhəә olduqda 

həәkim təәrəәfindəәn görüləәn təәdbirləәr.  

Həәkimləәrin  risk  faktorlarının  aşkar  edilməәsi  vəә  profilaktikası,  habeləә  sağlamlığın  qorunması  üçün 

uşaqlara məәsləәhəәtləәrin verilməәsi vəә onların maarifləәndirilməәsinəә dair fəәaliyyəәtini qiyməәtləәndirməәk 

üçün  müvafiq  suallar  verilmişdir.  Maraqlıdır  ki,  rəәyi  soruşulan  pediatrların  80%  artıq  çəәkisi  olan 

uşaqlara artıq çəәkinin zəәrəәri barəәdəә məәlumatın verilməәsini zəәruri hesab edib. Həәmçinin pediatrların 

92%-i çəәkinin azaldılması vəә nəәzarəәtdəә saxlanılmasına dair məәsləәhəәtləәrin verilməәsini vacib hesab 

edib.  Bununla  yanaşı  pediatrların  yalnız  86%-i  artıq  çəәkinin  azaldılması  vəә  ya  çəәki  artımının 

qarşısını  almaq  üçün  fiziki  aktivliyin  artırılması  vəә  idmanla  məәşğul  olmanın  vacibliyini  uşaqların 

diqqəәtinəә çatdırır. 

Genetik/irsi faktorların öyrəәnilməәsi vəә müayinəәyəә təәsirinin qiyməәtləәndirilməәsi məәqsəәdiləә həәkimləәrəә 

verilmiş  suallardan  müəәyyəәn  edilib  ki,  həәkimləәrin  80%  uşağın  yaxın  ailəә  üzvləәrindəә  xəәstəәlikləәrin 

olduğunu nəәzəәrəә alır vəә onun əәsasında müvafiq əәlavəә müayinəәləәr təәyin edir.  

Xüsusiləә qeyd edilməәlidir ki, uşaqların laborator analizləәri vəә fiziki müayinəәnin nəәticəәləәri əәsasında 

pediatrın  taktikasının  öyrəәnilməәsinəә  dair  verilmiş  suallara  aşağıdakı  cavablar  alınmışdır.  Beləә  ki, 

laborator analizləәrdəә ciddi patologiyanın aşkar edilməәsi üçün (məәs., leykopeniya, yetişməәmiş cavan 

qan hüceyrəәləәri) hematoloqun müayinəәyəә cəәlb edilməәsi bütün pediatrlar təәrəәfindəәn vurğulanmışdır.  

Həәmçinin,  uşaqlarda  çəәpgözlük  aşkar  edildikdəә,  onun  oftalmoloqun  qəәbuluna  göndəәrilməәsinin 

vacibliyi bütün pediatrlar təәrəәfindəәn vurğulanmışdır. Maraqlıdır ki, çəәpgözlüyü olan uşağın müay-

inəәsinəә pediatrların 54%-i həәm dəә nevropatoloqun cəәlb edilməәsinin vacibliyini qeyd etmişdir. 

13. Uşağın davranışı vəә psixo-emosional vəәziyyəәtinin düzgün dəәyəәrləәndirilməәsi.  

Psixo-emosional sferanın qorunması uşaqlarda xüsusi əәhəәmiyyəәt kəәsb edir. Yeniyetməәlik dövründəә 

olan  vəә/vəә  ya  cinsi  yetişkəәnliyi  başlamış  uşaqlarda  emosional  labillik,  pozuntular  vəә  davranış 

təәrzinin dəәyişməәsi hallarına tez-tez rast gəәlinir. Bu dəәyişiklikləәrin vaxtında aşkar edilməәsi, düzgün 

dəәyəәrləәndirilməәsi vəә müvafiq təәdbirləәrin görülməәsi uşaqların gəәləәcəәk həәyatına mühüm təәsir göstəәrir. 

Aydındır ki, uşaqların psixo-emosional vəәziyyəәti vəә davranışına dair məәlumat yalnız valideyn vəә ya 

uşağın özü iləә aparılan daha detallı söhbəәt vəә ya bir başa veriləәn suallar vasitəәsiləә əәldəә ediləә biləәr. 

Uşağın psixiatra yönəәldilməәsinəә olan göstəәrişləәri müəәyyəәn etməәk üçün pediatrlara müxtəәlif ssenar-

iləәr təәqdim edilmiş vəә onların taktikası öyəәrnilmişdir.  

Maraqlıdır ki, uşağın aqressivliyi vəә ya başqa uşaqlarla ünsiyyəәtin qurulmasında problemləәrin ol-

ması pediatrların 74%-nin diqqəәtini çəәkir vəә həәmin uşaqların psixiatra yönəәldilməәsi iləә nəәticəәləәnir. 

Hiperaktivlik,  dəәrsləәrəә  davamiyyəәtin  düşməәsi,  diqqəәtsizlik  kimi  əәlaməәtləәrəә  pediatrların  cəәmi  44% 

diqqəәt yetirir.  

Həәmyaşıdları  iləә  ünsiyyəәtin  qurulmasında  problemləәr,  tez-tez  qıcıqlanma  isəә  pediatrların  64%-nın 

diqqəәtini çəәkir.  

Pintilik, təәnbəәllik vəә oxumağa marağın olmaması isəә cəәmi 3 pediatrın (6%) diqqəәtini cəәlb edir.  



Page 

 of 

39

46

VALİDEYNLƏRİN DEMOQRAFİK XÜSUSİYYƏTLƏRİ.  

VALİDEYNLƏӘR.  

Sorğuda iştirak etmiş valideynləәrdəәn əәn kiçiyinin yaşı 25, əәn böyüyünün yaşı isəә 62 olmuşdur. Yaş 

üzrəә  bölgüyəә  baxdıqda  isəә  müəәyyəәn  edilir  ki,  25-35  yaş  qrupunda  31.4%  valideyn,  36-50  yaş 

qrupunda  66.8%  valideyn  vəә  51  yaşdan  yuxarı  qrupda  isəә    1.8%  valideyn  olmuşdur.  Beləәlikləә, 

valideynləәrin əәksəәriyyəәti 36-50 yaş qrupunda olmuşdur.  

 

Cinsləәrəә görəә valideynləәr aşağıdakı kimi bölünmüşdür: 27%-i kişi, 72.8% isəә qadın olmuşdur.  

Ailəәdəә uşaqların sayı. 

Sorğuda  iştirak  etmiş  valideynləәrin  hamısı  uşaqlı  olub.  Beləә  ki,  onların  44  nəәfəәrinin  1  uşağı,  249 

nəәfəәrinin  2  uşağı,  96  nəәfəәrinin  3  uşağı,  10  nəәfəәrinin  4  vəә  1  nəәfəәrin  5  uşağı  vardır.  Beləәlikləә, 

valideynləәrin  böyük  əәksəәriyyəәtinin  (62.3%)  2  uşağı  vardır.  Sorğuda  iştirak  etmiş  valideynləәrin 

uşaqları  arasında  398  nəәfəәrinin  məәktəәbəә,  35  nəәfəәrinin  isəә  baxçaya  getdiyi  məәlum  olub.  Məәktəәbəә 

gedəәn uşaqların Bakı şəәhəәr məәktəәbləәrindəә, yalnız 1 nəәfəәr isəә Bakıda yerləәşəәn internat məәktəәbindəә 

təәhsil aldığı müəәyyəәn edilmişdir. Bu isəә dispanserizasiya iləә əәhatəә olunma dəәrəәcəәsi, habeləә sorğuda 

qeyd  edilmiş  digəәr  məәsəәləәləәrəә  dair  əәldəә  edilmiş  məәlumatların  Bakı  şəәhəәrindəәki  vəәziyyəәti  əәks  et-

dirməәyəә yardım etmişdir.  

QEYD: aşağıdakı suallara cavab verəәn valideynləәrdəәn cavabların yalnız 18 yaşdan aşağı olan uşağa 

şamil olduğu barəәdəә məәlumat verilmişdir.  

Page 

 of 

40

46

0

75



150

225


300

Valideynlərin yaş bölgüsü

25-35 yaş

36-50 yaş

>51 yaşdan yuxarı

0%

3%



24%

62%


11%

1 uşaq


2 uşaq

3 uşaq


4 uşaq

5 uşaq


VALİDEYNLƏR ARASINDA APARILMIŞ SORĞUNUN 

NƏTİCƏLƏRİ.

1. Son 12 ay əәrzindəә uşağınızı həәkimin qəәbuluna neçəә dəәfəә aparmısınız sualına aşağıdakı cav-

ablar alınmışdır:  

Valideynləәrin 129 nəәfəәri uşağını həәkiməә 1 

dəәfəә, 116 nəәfəәri 2-3 dəәfəә vəә 33 nəәfəәri isəә 3 

dəәfəәdəәn çox aparmışlar. Valideynləәrin 122 

nəәfəәri son 12 ayda uşağını heç bir dəәfəә dəә 

olsun həәkimin qəәbuluna aparmayıb.  



2.  Son  12  ay  əәrzindəә  uşağınızla  bağlı 

həәkiməә  müraciəәtin  səәbəәbinəә  gəәlincəә  isəә 

aşağıdakı cavablar alınmışdır.  

4. Sağlamlıqla bağlı probleməә görəә həәkiməә müraciəәti təәləәb etmiş səәbəәbəә gəәlincəә isəә aşağıdakı 

səәbəәbləәr çoxluq təәşkil etmişdir:  

Buradan göründüyü kimi həәkiməә müraciəәt etmiş uşaqların əәksəәriyyəәtindəә bunu təәnəәffüs yolları, in-

feksiya vəә angina, görməә iləә bağlı problemləәr vəә diş problemləәri (12%) iləә bağlı olmuşdur. Bununla 

Page 

 of 

41

46

31%


8%

29%


32%

1 dəfə


2-3 dəfə

>3 dəfədən çox

Heç olmayıb

0

35



70

105


140

Həkimə müraciətin səbəbi

Ümumi yoxlama

Məktəbdə yoxlanma

Arayış almaq

Sağlamlıqda problem

Digər səbəblər

16%


2%

6%

3%



2%

4%

14%



6%

14%


12%

12%


1%

6%

3%



Alelrgiya

Angina


Appendisit

Göz problemi

Diş problemi

Mədə-bağırsaq/Qarın ağrısı

Qurd problemi

Soyuqdəymə

Reproduktiv sağlamlıq

Ürəklə bağlı

Travma

Tənəffüs yolları



Baş ağrısı

İnfeksiya



yanaşı, qeyd olunmalıdır ki, müraciəәtləәrin böyük hissəәsi məәhz məәdəә-bağırsaq xəәstəәlikləәri (14%) iləә 

bağlı  olmuşdur.  Maraqlıdır  ki,  müraciəәtləәrin  4%-i  reproduktiv  sağlamlığa  dair  problemləәrləә  bağlı 

olmuşdur.  

5. Müraciəәtin ünvanına gəәlincəә isəә valideynləәr uşaqlarını həәkimin qəәbuluna aşağıdakı müəәs-

sisəәləәrəә aparmışdır: 

Valideynləәrin  167  nəәfəәri  sahəә  poliklinikasının,  5  nəәfəәri  məәktəәbəә  yaxın  poliklinikanın,  54  nəәfəәri 

xəәstəәxananın,  58  nəәfəәri  özəәl  klinikaların  vəә  279  nəәfəәri  məәktəәbdəәki  tibb  məәntəәqəәsinin  xid-

məәtləәrindəәn istifadəә etmişdir.  

Buradan göründüyü kimi, valideynləәrin əәksəәriyyəәti uşaqların müayinəәsini yaşadıqları əәrazi üzrəә po-

liklinikalarda  aparır.  Maraqlıdır  ki,  son  12  ay  əәrzindəә  valideynləәrin  279  nəәfəәri  (~70%)  məәktəәbdəә 

olan tibb məәntəәqəәləәrinin vəә orada işləәyəәn həәkimin xidməәtləәrindəәn istifadəә etmişdir.  

6. Mütəәxəәssisləәrin baxışı.  

Uşaqlarını həәkimin qəәbuluna gəәtirmiş valideynləәr aşağıdakı həәkim-mütəәxəәssisləәrin xidməәtləәrindəәn 

istifadəә etmişləәr. Uşaqların 186 nəәfəәri pediatr, 106 nəәfəәri LOR, 53 nəәfəәri cəәrrah, 97 nəәfəәri nevropa-

toloq, 24 nəәfəәri psixiatr, 112 nəәfəәri oftalmoloq, 81 nəәfəәri kardioloq, 41 nəәfəәri allerqoloq, 29 nəәfəәri 

dermatoloq, 12 nəәfəәri isəә yeniyetməә üçün tibb otağının həәkimi təәrəәfindəәn müayinəә edilmişləәr.  

Bununla  yanaşı,  70  valideyn  adları  yuxarıda  sadalanmayan  həәkim-mütəәxəәssisləәrəә  dəә  müraciəәt  et-

mişdir. Beləә ki, uşaqların 7 nəәfəәri ginekoloqun, 36 nəәfəәri stomatoloqun, 2 nəәfəәri uroloqun, 3 nəәfəәri 

qastroenteroloqun, 1 nəәfəәri endokrinoloqun qəәbulunda da olmuşlar.  

Poliklinikada  müayinəә  edilmiş  uşaqların  32  nəәfəәri  digəәr  mütəәxəәssisləәrəә  vəә  ya  xəәstəәxanaya 

göndəәrilmişdir.  

Son 12 ayda həәkiməә müraciəәt etmiş valideynləәrin cavablarına görəә 87 uşağın (21.8%) sağlamlığın-

da problem aşkar edilmişdir.   



Page 

 of 

42

46

ƏӘLAVƏӘ 1. 

 OĞLAN VƏӘ QIZLARIN YAŞ, BƏӘDƏӘN ÇƏӘKİSİ, BOYU VƏӘ BKİ CƏӘDVƏӘLLƏӘRİ. 

Page 

 of 

43

46

 

Page 

 of 

44

46



Page 

 of 

45

46

BİBLİOQRAFİYA.  

1. Demoqrafiya vəә sağlamlıq sorğusu, 2011.  

2. AzDSS-2006.  

3. WHO web portal, www.who.int  

4. Səәhiyyəә Nazirliyinin rəәsmi internet səәhifəәsi, www.sehiyye.gov.az  

5. Azəәrbaycan Respublikasının Nazirləәr Kabinetinin rəәsmi internet səәhifəәsi, www.cabmin.gov.az  

5. Sağlamlıq imkanları məәhdud uşaqların aşkarlanması üzrəә klinik protokol, İSİM, 2009.  

6. Dollman, J, Norton, K & Norton, l (2005), ‘Evidence for secular trends in children’s physical activity 

behaviour’, British Journal of Sports Medicine, vol. 39, pp. 892–897. 

7. Goldberg, gr, et. al., (1991) ‘Critical evaluation of energy intake data using fundamental principles of 

energy physiology: 1. derivation of cut-off limits to identify under-recording’. European Journal of Clin-

ical Nutrition vol. 55, pp. 569–581.  

8. National Health and medical research Council (nHmrC) (2003), Food for Health, Dietary Guidelines for 

children and adolescents in Australia. Canberra: Commonwealth of Australia. 

9. Ridley K., M. Hesketh, K. Üaters, E, Patton, G. & Williams, J (2007), ‘How should activity guidelines 

for young people be operationalised?’, International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activi-

ty, 4: 43 doi:10.1186/1479–5868–4–4. 

10. http://www.rcpch.ac.uk/system/files/protected/page/GIRLS%20and%20BOYS%20BMI%20CHART.pdf 



Page 

 of 

46

46

Yüklə 1,69 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin