• Основные стратегические варианты
-rasm. Vundt egri chiziqi
Yüklə 3,1 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
2.1-rasm. Vundt egri chiziqi
1 Tovarlarning qiyosiy tavsifnomalari tufayli vujudga kelgan rag‘batlantirish tovarlar siyosatini ishlab chiqish, segmentlash va pozitsiyalash, kommunikasiya va siljtish kabi katta qismi bu kutilayotgan ehtiyojlarning qondirilishiga qaratilgandir. Yaxshimi, yomonmi, har qalay tovarlar asab tizimiga stimullar sifatida ta’sir qiladi va bu o‘yinchoqlarning bolalarga ko‘rsatadigan ta’sirini eslatadi. Ma’lum bir o‘yinchoqlarning yo‘qligi bolaning aqliy rivojlanishida turg‘unlikka olib keladi. 39 Shunga, o‘xshash iste’mol jamiyati beradigan stimullardan mahrum bo‘lgan katta yoshdagi kishi ham zerikish, diqqinafaslik va yolg‘izlikdan iztirob chekadi. “Ko‘pchilik yangi mashina sotib olganda o‘zini yoshroq his qiladi va o‘z mashinasining eskirishini o‘zi yoshiga bog‘liqdek his qiladi. SHu tariqa mashina sotib olish jismoniy yangilanish o‘rniga ramziy o‘lchov kasb etadi”. Binobarin, organizm havo va ozuqaga muhtoj bo‘lganidek, stimullar va turli hissiyotlarning doimiy oqimiga ham muhtojdir. Insonlar ehtiyojlarga ehtiyoj sezadilar. Bu asosiy motivasiya tanglikni yumshatish motivasiyasi bilan bir qatorda inson xulq-atvorining butun rang-barangligini izohlaydi, bu esa iqtisodchilarning qarashlariga kuchli putur etkazadi. “Yangilikni qidirish” nazariyasi o‘z turmush tarziga o‘zgarish va yangilik olib kirayotgan iste’molchilarning xulq-atvorini izohlaydi. Iste’molchilar farovonligining determinantlari . Eksperimental psixologiyaning inson motivasiyasini o‘rganishga qo‘shgan asosiy hissasini sharhlash oxir-oqibatda ehtiyoj tushunchasini yanada kengroq tushunishga olib keladi. Biz iqtisodchilarning qarashlaridan boshladik, ular uchun ehtiyoj asosan xaridorlarning xulq-atvorida aks etuvchi “etishmaslik holati” bo‘lib, bu holat mazkur tanqislik holatining zamirida yotuvchi motivasiya tabiatini hech qanday izohlamaydi. Motivasiya nazariyasining yo‘qligi iqtisodchilarni ularning dastlabki taxminlaridek qiymatga ega bo‘lgan va haqiqatda kuzatilayotgan xulq-atvorga jiddiy aloqasi bo‘lmagan me’yoriy tavsiyalarni ifodalashga olib keladi. Psixologlarning tadqiqotlari motivasiyaning umumiy yo‘nalishlarini belgilashga imkon beradi, bu yo‘nalishlar shaxsning umumiy farovonligini izohlashga imkon beruvchi omillar bo‘lib, ular xulq-atvorlarning butun boshli yig‘indisini izohlay oladi. Bu determinantlarni uch guruhga bo‘lish mumkin: komfort, lazzatlanish va rag‘batlantirish. 2.2-rasmda, bir tomondan, uch determinantlar o‘rtasidagi munosabatlarning diagrammalari, ikkinchi tomondan, ularning shaxsning farovonligiga bog‘liqligi chizmasi tasvirlangan. Komfortni izlashdan maqsad - tanqislikni bartaraf etish va shu bilan salbiy ne’matlarni ta’minlashdir; rohatlanish va rag‘batlantirishning maqsadi esa ijobiy ne’matni tanlashdir. 40 O`ziga xos qoniqmaslik (faollik o`ta yuqori) Taqsimlangan noqulaylik (faollik uta sust) Tanglikning yumshashi Zеrikishga qarshi kurash Yüklə 3,1 Mb. Dostları ilə paylaş:
|