― pul va banklar

qimmatli qog‟ozga almashtiradi. Va uning buxgalteriya yozuvi quyidagicha 
bo‟ladi:
Federal Zaxira, o‘z navbatida, egaligidagi qimmatli qog‘ozlarni $100 
millionga kamaytirdi va, shuningdek, ogligatsiyalar uchun to‘lov sifatida naqd pul 
qabul qilib olish orqali o‘z monetar majburiyatlarini kamaytirdi, natijada 
muomaladagi 
pul 
miqdori 
$100 
millionga 
Nobank shaxslar 
Aktivlar 
Majburiyatlar 
Qimmatli qog‘ozlar
+$100 m 
Naqd pul
-$100 m 
Federal Zaxira Tizimi 
Aktivlar 
Majburiyatlar 
Qimmatli qog‘ozlar
+$100 m 
Muomaladagi pullar
+$100 m 

---

kamaydi.
100 million dolarlik miqdordagi obligatsiyalarning ochiq bozor operatsiyalari 
orqali sotilishi natijasida zaxiralar doimiy holda saqlanadi deb faraz qilinsada, pul 
bazasining tang miqdorlarda kamayib borishiga erishiladi. Obligatsiyalarning 
xaridorlari banklar sanalganda, yoki sotib oluvchilar mahalliy bankda chekli 
deposit hisobraqamiga ochilgan cheklar orqali obligatsiyalarni sotib olish uchun 
pul to‘lovlarini amalga oshirish jarayonida T korinishdagi buxgalteriya 
hisobraqamlari ustidan nazoratni amalga oshirish pul bazasida 100 million dollar 
miqdordagi kamayishga sabab bo‘ladi. Shu bilan bir qatorda, kamayish darajasi 
sodir bo‘lib turadi, chunki zaxiralar darajasi 100 milion dollargacha tushib boradi.
 
Ochiq bozor savdolari va xaridlari tahlilidan quyidagi xulosa kelib chiqishi 
mumkin: Pul bazasi bo‘yicha ochiq bozor operatsiyalarining natijasi zaxiralarga 
oid bo‘lgan natijalarga qaraganda ancha aniqroq tasavvur qilinadi
.
Shuning uchun 
Federal Zaxira Tizimi pul bazasini ochiq bozor operatsiyalari orqali samaraliroq 
tartibga sola oladi, chunki bunda natijaga zaxiralarni nazoratga olish orqali erishish 
samarasiz sanaladi.
Ochiq bozor operatsiyalari davlat obligatsiyalari singari boshqa aktivlar 
shaklarida ham amalga oshirilishi mumkin va bunda ham shu kabi operatsiyalar 
pul bazasiga bir xil ta‘sir eta oladi.