1 – amaliy mashg’ulot. Mavzu: Sanash va o’lchash jarayonida bolalarda butun sonlar qatori haqidagi tasavvurlarini rivojlantirish. Sanash natijalari, predmetlarning sifat belgilari va ularning fazoviy joylashuvi. Reja

Katta guruhda son- sanoq bo’yicha tasavvurlarini shakllantirish va ularni hisoblash amallari bilan tanishtirish
Son va sanoq. Bolalarga tugri usullardan foydalanib 6, 7, 8, 9, 10 sonlarining xosil bulishi bilan tanishtirish. Bu sonlar doirasida sanashni o’rgatish: bir qator kuyilgan predmetlarni sanab, sonni tartib bilan aytish, sonni ot bilan moslashtirib, oxirgi sonni sanalgan predmetlarga taallukli qilib aytish. Masalan, “Bir, ikki, uch, to’rt, besh, olti - hammasi bulib oltita kitob”
10 gacha bo’lgan sanoq va tartib sonlarni o’rgatish, “Nechta?”, “Nechanchi?”, “Sanoq bo’yicha nechanchi”, “Qancha?”, “Qaysi?”, “Nechanchisi?” “Jami qancha?” savollariga javob berib, sanoq va tartib sonlardan tugri foydalanishni o’rgatish.
Katta guruhda son-sanoq bo’yicha tasavvurlarini shakllantirish va ularni hisoblash amallari bilan tanishtirish.
Katta guruhda bolalarni sanoqka o’rgatish davom ettiriladi. 10 ichida miqdor sonlarni ham, tartib sonlarni ham ishlatish malakasi mustaxkamlanadi. Bolani “Qanday?” (buyumning sifati, alomati xakida — yashil, katta, dumalok); “Qancha?” (buyumning miqdori xakida); “Nechanchi?” (buyumning boshka buyumlar orasidagi urni tartib son bilan aniklanadi, masalan, beshinchi) kabi savollarni fark qilgan (differentsial) xolda tushunishga o’rgatish muximdir.
Katta guruhda bolalarga har bir son o’z ichiga ma’lum sondagi birliklarni olishi xaqida bilim berish zarur. 5 ichidagi sonlarning birliklardan iborat tarkibi xakidagi tasavvurlar ham konkret misollarda shakllantiriladi.
Tayyorlov guruhda son- sanoq bo’yicha tasavvurlarini shakllantirish va ularni hisoblash amallari bilan tanishtirish
Son va sanoq. Bolalarda 10 gacha bulgan predmetlarni tutri va teshari sanash kunikmasini mustaxkamlash, kursatilgan songa binoan predmetlarni sanab chikishni mashq qildirish.
0 dan 9 gacha bulgan raqamlar bilan tanishtirish.
1-10 gacha bulgan sonlarning har biri uchun oldingi va keyingi sonni topishni bolalarga mashq qildirish; 1-10 sonlari o’rtasidagi nisbatni tushunishni mustaxkamlash; istagan sondan boshlab tutri va teshari tartibda son nomini aytish, “gacha va keyin”, “oldingi va keyingi” iboralarni tushunish.
10 gacha tartib bilan sanash, miqdor va tartib sanoqni farkdash, “qancha?”, “qaysi?”, “hisob bo’yicha nechanchisi?” degan savollarga tutri javob bera olish.
Turli xolatda joylashgan (doira buylab, kvadrat ichida, bir qator) 10 gacha bulgan bir xil va turli xil predmetlarning sonini anikdashni mashq qildirish.
Ikki kichik sondan 10 gacha bulgan sonlarni kosil qilitttga. (anik material asosida) o’rgatish.
(10 dan I gacha tt skari sana.' 1098765431
10 gacha bulgan sonni uzidan kichik bulgan ikkita songa (buyumlar misolida) ajratish. Masalan, “Senda 10 ta yongok bor, uchtasini akangga berding. Uzingda nechta koldi?” degan savol bilan murojaat qilish.
15 gacha sanash kunikmalarini (ko’rgazmalilikka tayanib) takomillashtirish.
10 dan 15 gacha bulgan raqamlar bilan tanishtirish.
Yonma-yon turgan sonlarni kiyoslashni mashq qildirish (12-11 dan 1 ta ko’p, 11 esa 12 dan 1 ta kam). Sonlardan har birini 1 taga oshirish va kamaytirishga o’rgatish (15 gacha bulgan sonlar ichida).
Bolalarni (ko’rgazmalilik asosida) arifmetik masalalar va uning strukturalari bilan tanishtirish.
1 dan 20 gacha sanashni o’rgatish. 1 dan 20 gacha bulgan sonlar o’rtasidagi munosabatlarni (ko’rgazmalilikka tayanib) tushunishni mustakkamlash. (16 soni 15 dan 1 ta ko’p, agar 16 ni 1 ga kamaytirilsa 15 buladi; 15 soni 16 dan 1 ta kam, agar 15ga 1 ta kushsak 16 buladi).
15 dan 20 gacha bulgan sonlarning raqamlar bilan belgilanishi bilan tanishtirish. Aytilgan yoki raqam bilan belgilangan sondan keyin keluvchi va oldingi sonning nomini aytishga o’rgatish.
Sonni ikkita kichik songa ajratib terib kuyishga (20 gacha), ko’rgazmalilik asosida va ikkala kichik sondan yaxlit sonni tuzishga o’rgatish.
Oddiy arifmetik masalalarni tuzish va yechishni mashq qildirish. Vazifalarning yechimini «yozishda» sonlarning raqam belgilari va amal belgilari: plyus (+), minus (-), barobar (=) dan foydalanish.
Maktabga tayyorlash guruhida tarbiyachi bolalarda 10 gacha bulgan predmetlarni tugri va teshari sanash kunikmasini mustakkamlash, kursatilgan songa binoan predmetlarni sanab chiqishni mashq qildirish kunikmalarini takomillashtiradi.