25- dars. Matn holatida ekran bilan ishlash mavzusiga
M-l. Quyidagi dastur natijasida ekran rangi, matn foni rangi va matn ranglari qanday bo‗lishini va
matnlarjoyini aniqlang. .
Uses crt;
Begin textbackground(yellow); writeln(‗0'zbekiston‗); clrscr; textcolor(4); write(‗kelajagi ‗);
textbackground(blue); writeln(‗buyuk‗); textcolor(2); write(‗DAVLAT!‗); readln;
end.
Yechim:
Uses crt;
Begin
textbackground(yellow); writeln(‗0'zbekiston‗);
{ekranda ‗O'zbekiston4 matni oq rangda sariq fonda chiqadi, lekin Paskal
dasturlash tili buyruqlami
katta tezlikda bajargani sababli foy- dalanuvchi bu matnni ko‗rishga ulgurmaydi. Bu matnni ko‗rib olish
uchirn clrscr dan avval readln; yozish mumkin,} clrscr; {clrscr; dan avval textbackground(yellow);
yozilgani uchun ekran sariq rang bilan ―o‗chiriladi‖, ya‘ni ekran tozalanib sariq rang bilan bo‗yaladi,
hamda yurgich ekranning chap yuqori burchagiga olib kelinadi}
textcolor(4); write(‗kelajagi ‗); (bu matn sariq ekranda qizil rangda ekranning
chap yuqori burchagida
aks etadi} textbackground(blue); writeln(‗buyuk‗); {bu mam sariq ekranda qizil rangda ko‗k fonda
avvalgi matnning davomida probeldan keyin aks etadi, chunki avvalgi
chiqarish operatori Ln
qo‗shimchasisiz yozilgan} textcolor(2); write(‗DAVLAT! ‗); readln; {bu matn sariq ekranda ya- shil
rangda ko‗k fonda keyingi satr boshida aks etadi, chunki avvalgi chiqarish operatori Ln qo‗shimchasi
bilan yozilgan} end.
M-2. ―0‗zbekiston konstitutsiyasi — erkinlik posboni‖ matniga qi¬zil, matn foniga ko‗k
rangni tanlab
ekranga chiqaring.
Yechim:
Funksiyani aniqlanish formulasi haqiqiy x o‗zgaruvchining qiy- mati aniqlangan sohaga bog‗liq
bolmoqda, ya‘ni x ning qiymatiga qarab, у funksiyaga berilgan funsiyalardan
birining qiymati
o‗zlashtiriladi: agar x>0 shart bajarilsa y= 1, aks holda y=x2. De- mak, dasturda tarmoqlanish
operatoridan foydalanib shart tekshirish talab etiladi. Ma‘lumki, shart tekshiriiadigan algoritm
tarmoqlanuvchi sturkturali algoritmlar deb ataladi.
M-5. Uchta son berilgan. Ular ichida manfiy sonlarning kubini hi-
soblovchi dastur tuzing.
'
Yechim:
Bu masalada sonni manfiyligini aniqlash uchun manfiy bo‗lish sharti sonni 0 dan kichikligini tekshirish,
ya‘ni tarmoqlanish operati- dan foydalanish zarur. Masala ichida ko‗rinmaydigan kichik masalacha bor:
agar birorta
ham manfiy son kiritilmasa, dastur qanday javob chi- qaradi? Bu masalachani hal etish
uchun dasturda bor nomli mantiqiy o‗zgaruvchi kiritamiz va true qiymat beramiz. Agar kiritilgan -
sonlar- dan birortasi manfiy bo‗lsa, u holda bor mantiqiy o‗zgaruvchiga false qiymat beramiz, bu holda
dastur oxiridagi tarmoqlanish operatorida shart yolg‗on boiadi va Write(‗Manfiy son kiritilmadi‘);
operatori ba- jarilmaydi. Blok sxemadabu holni aks ettirmaymiz.