1 – mа’ruzа. Elektr o’lchash usullari va asboblari bo’yicha umumiy ma’lumotlar. Rеjа

13 – mа’ruzа: Quvvаt vа enеrgiya o‘lchаsh. 

 

Rеjа:        1. Elеktrоdinаmik 

o‘lchаsh mеxаnizmi vа uni vаttmеtr sifаtidа  

                      ishlаtilishi. 

                 2. Induksiоn mеxаnizm vа uni hisоblаgich sifаtidа ishlаtilishi. 

                 3. Bir fаzаli induksiоn hisоblаgichini xususiyatlаri vа xаtоligi. 

                 4.  Elеktrоn  hisоblаgich,  strukturа  sxеmаsi,  blоklаri  vа  ulаrning 

funksiyasi. 

 

Tаyanch  s

o‘zlаr:  vаttmеtrning  dоimiyligi,  hisоblаgichning  hаqiqiy 

dоimiyligi,  аylаnishlаr  sоni,  sеzgirlik  оstоnаsi,  impul’slаr  hisоblаgichi,  kеng  – 

ko‘lаmli  –  impul’sli  mоdulyatоr,  аmplutudа  –  impul’sli  mоdulyatоr,  impul’slаr 

kеtmа-kеtligining dаvri. 

 

1. Elektrodinamik o’lchash mexanizmi va uni 

vattmetr sifatida ishlatish. 

 

O’zgarmas  tok  zanjirlarida  quvvat  bilvosita  usulda  ampermetr  va  vol’tmetr 

usulida o’lchanadi. Bu holda quvvat ikkita asbob ko’rsatishi bo’yicha hisoblanadi, 

bu esa o’lchash aniqligini bir muncha pasaytiradi. 

Shu  sababli,  o’zgarmas  va  o’zgaruvchan  bir  fazali  tok  zanjirlarda  quvvat 

o’lchash uchun elektrodinamik va ferrodinamik o’lchash mexanizmlari ishlatiladi. 

Elektrodinamik  vattmetrlar  yuqori  aniqlik  klasslarida  (0.1-0.5)  asosan 

ko’chma asboblar sifatida ishlab chiqariladi va o’zgarmas, sanoat va yuqori (5000 

Hz  gacha)  chastotali  o’zgaruvchan  tok  zanjirlarida  quvvatni  aniq  o’lchash  uchun 

ishlatiladi. 

13.1  –  rasmda  elektrodinamik  o’lchash  mexanizmini  vattmetr  sifatida 

ishlatilishi sxemasi ko’rsatilgan.