1- o’rnatilgan tizimlar nima, ularga misollar keltiring

2-Microprocessorlar nima, ularga misollar yozing va texnik xarakteristikasini keltiring?
Microprocessorlar kompyuter sistemlarida ishlovchi muhim elektron qurilmalardir. Ular bajarilishi kerak bo'lgan hisob-kitoblarni amalga oshirish, ma'lumotlarni hisoblash va kutilgan mantiqiy operatsiyalarni bajarish uchun ishlatiladilar. Microprocessorlar barcha amaliyotlarni qisqa vaqt ichida bajarish va xotirani saqlash imkonini beradi.
Quyidagi misolcha o'xshash misollar yordamida sizga microprocessorlar haqida ma'lumot beraman: Intel Core i7-9700K: Bu Intel tomonidan ishlab chiqarilgan 9-taklifli Core i7 jarayoni. Uning xarakteristikalari quyidagicha:
Takt chastotasi: 3.6 GHz (4.9 GHz bo'shlovchida)
Integrlangan yodlash xotirasi (Cache): 12 MB
Nomerlar soni: 8 ta
TDP (Ishtirok etadigan kuch): 95 watt
AMD Ryzen 7 3700X: Bu AMD tomonidan ishlab chiqarilgan 3-taklifli Ryzen 7 jarayoni. Uning xarakteristikalari quyidagicha:
Takt chastotasi: 3.6 GHz (4.4 GHz bo'shlovchida)
Integrlangan yodlash xotirasi (Cache): 32 MB
Nomerlar soni: 8 ta
TDP (Ishtirok etadigan kuch): 65 watt
Apple M1: Bu Apple tomonidan ishlab chiqarilgan ARM-architecturadagi chip. Uning xarakteristikalari quyidagicha:
Takt chastotasi: Ovozli
Integrlangan yodlash xotirasi (Cache): 8 MB
Nomerlar soni: 8 ta
TDP (Ishtirok etadigan kuch): 10 watt
Bu faqat ba'zi misollar. Bugungi kunda ko'p turdagi microprocessorlar mavjud va har biri xususiy xarakteristikaga ega bo'lgan.
3.-Microkontrollerlar nima, ularga misollar yozing va texnik xarakteristikasini keltiring?
Microkontrollerlar, integratsiyalangan tizimlar (IC) bo'lib, mikroprotsessor, xotira va chiptopishdan iborat qurilmalardir. Ular muayyan vazifalarni bajarish uchun ishlatiladi va ko'p sohalarda amalga oshirish uchun kerakli asosiy komponentlarga ega bo'lib, energiya va o'rin qurilish xavfsizligi muayyan bo'lgan tizimlar uchun mo'ljallangan.
Misollar:
Arduino: Arduino microkontrollerlari o'zgaruvchan vazifalarni bajarish uchun juda mashhur. Ularning texnik xarakteristikalari modellashtirish va mahsulotni personalizatsiya qilishga imkoniyat beradi.
Raspberry Pi: Raspberry Pi ham microkontrollerlar oilasiga kiradi, lekin uning qobiliyatlari katta kompyuterlarga yaqinlashadi. Uning xususiyatlari o'rnatish va ishga tushirish jarayonini osonlashtirishga yordam beradi.
PIC (Peripheral Interface Controller): PIC seriyalari, eng mashhur microkontrollerlardan biri hisoblanadi. Ularning xususiyatlari, energiya sarflaydi va kompakt hajmda bo'lib, mukammal xotsiz va to'garakli qurilmalarga ega bo'lishi.
Microkontrollerlar texnik xarakteristikalari:
Mikroprotsessor: Microkontrollerda integratsiyalangan mikroprotsessor mavjud bo'lib, unda xususiy ishga tushirish uchun kerakli funksiyalar va ustunliklar mavjud.
Xotira: Microkontrollerlarda xotira, ma'lumotlarni saqlash va o'qish uchun ishlatiladi. Bu xotiraning hajmi, uchun kompyuterlardagi xotiradagi ko'rinishidan farqli bo'lishi mumkin.
Chiptopish: Microkontrollerlarda chiptopishlar, birlashgan texnik vositalarni boshqarish uchun qo'llaniladi. Ularning xususiyatlari, energetika iste'molini kamaytirish, to'g'ridan-to'g'ri ishlov berish va boshqa funksiyalar yordamida ilg'orlashtirish imkonini beradi.
Microkontrollerlar, ko'p sohalarda elektronika, robototexnika, avtomatlashtirilgan tizimlar, sensorlar, smart home va boshqa turli sohalarda qo'llaniladi. Ularning mo'ljallangan xususiyatlari va oddiy ishlab chiqarish qobiliyatlari ularga juda mashhur bo'lishda sababdir.