1-§. Xo‘jalik jarayonlari to‘g‘risida tushuncha

Misolimizga quyidagicha buxgalteriya yozuvlari beriladi:

1. Debet „Davr xarajatlari“ schotining „Mehnatga haqto‘lash bo‘yicha xarajatlari“ subschoti — 70000 so‘m, kredit „Mehnat haqi bo‘yicha xodimlar bilan hisobkitoblar“ schoti — 70000 so‘m.

   
   

2. Debet „Davr xarajatlari“ schoti — 24000 so‘m,kredit „Ijtimoiy sug‘urta bo‘yicha to‘lovlar“ schoti — 24000 so‘m.

   
   

3. Debet „Mehnat haqi bo‘yicha xodimlar bilan hisobkitoblar“ schoti — 18000 so‘m, kredit „Budjetga to‘lovlar bo‘yicha qarzdorlik“ schoti — 18000 so‘m.

   
   

Misolimiz buxgalteriya hisobi schotlari chizmasida quyidagicha ko‘rsatiladi:

„Olinadigan hisobvaraqlar“ schoti. Bu schotda xaridor va buyurtmachilar bilan tovarlar, tayyor mahsulot, bajarilgan ishlar, ko‘rsatilgan xizmatlar bo‘yicha qarzdorlari ko‘rsatiladi.
„Foyda va zararlar“ schoti. Bu schot bevosita korxona moliyaviy holatini ko‘rsatuvchi asoslar qatoriga kiradi. Yillik faoliyat bo‘yicha korxonaning foyda yoki zararini ko‘rsatadi. Korxona xo‘jalik faoliyati bo‘yicha foyda yoki zarar ishlab chiqarilgan mahsulotni sotish, bajarilgan ish xizmatlarini sifatli topshirish hisobiga olingan daromadlar yig‘indisidan iboratdir.
Korxona bo‘yicha foyda va zararlar holatiga shartnoma shartlarini bajarmaslik oqibatida olinadigan yoki to‘langan jarima, ustamalar ham o‘z ta’sirini o‘tkazadi.
„Foyda va zararlar“ schotining kredit tomonida hisobot oxiriga bo‘lgan qoldiq, foydaning debet tomonidagi qoldiq esa zararni ko‘rsatadi.
Korxona foydasi hisobot davrining oxiriga kelib amaldagi tartibga asosan tegishli to‘lovlar bo‘yicha belgilangan tartibda taqsimlanadi.


ТEST SAVOLLARI

1. 
   
   Asosiy xarajatlarga qaysi xarajatlar kiradi?
   

   1. material xarajatlari;

      
      

   2. ish haqi xarajatlari;

      
      

   3. amortizatsiya xarajatlari;

      
      

   4. sug‘urtaga ajratmalar;

      
      

   5. barcha javoblar to‘g‘ri.

      
      
2.