Tayanch iboralar:Asos uzunlik, Asos chiziq (yuza), Profilning o’rta chizig’I,Detallarni tayyorlash, Detalni aniqligi, Mashinasozlikda aniqlik.
Arralarning asosiy vazifasiga tola ajratgich mashinalarida tolani chigitdan ajratish va momuq ajratgich mashinalarda momuqni ajratish.
Vazifaga binoan talablar belgilanadi:
1.Arraning qalinligi o’lchamiga, ya’ni joizligi yuqori darajali talablar qo’yiladi, chunki arrali valga 90-130 arra o’rnatiladi va arra qalinligi kichik miqdorga o’zgarishi zanjirdagi o’chamlarni katta miqdorga o’zgarishiga olib keladi (1- rasm).
2.arrani tekislikdagi og’ishiga joizligi 0.5mm ga teng.
3.Ishlov berilgan ish qismiga 7-klass g’adur-budurligi belgilangan.
4.Qattiqligi HRC 30-35, ya’ni arra tishini qirqilishini ta’minlash uchun yuqori qattiqlik belgilnmagan. (rasm-1)
1-rasm. Arra tishlarining ko‘rinishi Z=280 tishlarsoni, D=320-390 mm, di =61.8 mm,
ishchikameragakiribturuvchiarraninguzunligi 52-47 mm.
І. Arra tayorlamasi va uning materiali Djin va linter arralari Ct85 markali po’latdan tayorlanadi. Bu ressora-prujinali po’lat. Kimyoviy tarkibi bo’yicha bu po’lat U9G markali uglerodli po’latga yaqin. Metallurgiya sanoati arralar uchun 327x0.9 mm li metal tilimini(polosa) yetkazadi. U po’lat lenta ruloni tarzida yetkaziladi.(lenta qalinligi 0.9+/-0.05).
2-Rasm. Jin va linter arralarini geometrik parametrlari Arra tayorlash texnologiyasi quyidagi operatsiyalardan iborat:
1.Lenta rulonini ochib tekislash
2.Teshikni kesish. Bu operatsiya maxsus teshik kesuvchi shtamp yordamida bajariladi.
3.Boshqa pressdaolingan teshikga asoslangan xolda, arra diskining 322mm tashqi diametri kesiladi. Metal tilimi materialdagi chiqiqga o’tqaziladi. Arra teshigi shablon-probka yordamida nazorat qilinadi. Shtamplangan arra dishklari yorilish va qirovlar mavjudligiga tekshiriladi.