87. Internet manzillari qanday bеlgilanadi? Internet ma’lumotlari ichida harakatlanish uchun bizga gipermatn aloqalar yordam beradi. Gipermantn bu matnni giperko’rsatmalar yordamida tushuntirishdir, ya’ni matndagi biror so’z yoki dreslari. atamani izohlashda boshqa matn yoki sahifadan foydalanish. Har bir Internet sahifasi o’z tarmoq adresiga ega va AQShning Virdjiniya shtatida shu adreslar takrorlanmasligi uchun maxsus kompaniya mavjud. Bu URL (Universal Resorce Locators) adresi. URL adresi giperhujjatning nomi va joylanish katalogi, serveri, domeni va server turini ko’rsatadi. URL adresi bir necha qismdan iborat. Har bir qismi nuqta bilan ajratiladi. URL adresning umumiy ko’rinishi: sistema://kompyuter(bo’lim)_nomi.tarmoq(provayder yoki server)_ nomi. yuqori_domen/faylgacha_to’liq_yo’l (papkalar va fayl) Eng so’nggi qismi - yuqori domen deb nomlanadi va asosan mamlakatni ko’rsatadi. U ikki harfdan iborat bo’ladi, masalan:
uz – O’zbekiston
us – AQSh
ua – Ukraina
uk – Buyuk Britaniya
ru – Rossiya
au – Avstraliya
kr – Koreya
jp – Yaponiya
cn – Xitoy
br – Braziliya
de – Germaniya
it - Italiya
Lekin domen mamlakatni ko’rsatmasligi ham mumkin va u uchta harfdan iborat bo’lib, quyidagicha bo’lishi mumkin: 88. Internet tizimida mijoz-sеrvеr tushunchalari? Mijoz-server atamasi har biri o'ziga xos funktsiyalari bo'lgan har ikkala dasturiy ta'minot qurilmalari va serverlarini ishlatadigan kompyuter tarmog'i uchun mashhur modelga ishora qiladi. Mijoz-server modeli Internet tarmog'ida, shuningdek, mahalliy tarmoqlarda (LAN) foydalanish mumkin . Internetda mijoz-server tizimlarining misollaridan veb-brauzerlar va veb-serverlar , FTP-serverlar va serverlar va DNS-lar mavjud . «Mijoz-server» tamoyili. Mazkur tamoyilga asosan, maolumotlarni ishlab chiqish vazifasi mijoz-ishchi bekati va maolumotlar bazasining mashina serveri urtasida bo’lishi mo’ljallangan. Ma‘lumotlarni kayta ishlashni mijoz ishlaydi va u tarmoq buylab ma‘lumotlar bazasi serveriga uzatiladi. Kayta ishlangan ma‘lumotlar tarmog’i orqali serverdan mijozga uzatiladi. «Mijoz-server» arxitekturasi uchun xos xususiyat –bu ma‘lumotlar bazasidan surov uchun SQL dasturlash tilidan foydalanish. Bu tarmoq mijozlariga turli xil umumiy ma‘lumotlar bilan ishlash imkonini beradi.
