1 Bemorlarga umumiy parvarish nima?

14) Sun’iy ovqatlanish ovqatlanish turlari ( parental, zond orqali)?
Og’ir bemorlarni ovqatlantirishni zond orqali, gastrostoma va parental ovqatlantirish turlari bor. 
Sun'iy ovqatlantirish. Agar bemor ovkatlanishda og'zi orqali (bironta og'iz bo'shig'i kasalliklari, kizilo'ngach, oshqozon 
kasalliklarida) qiynalsa sun'iy ovqatlantirish tashkil etiladi. 
Sun'iy ovqatlantirish zond yordamida amalga oshiriladi (rasm). 
Zond orqali oziqlantirish 
Zond (naycha) bunday vaziyatlarda oshqozonga burun yoki og'iz orqali yoki gastrstoma orqali kiritiladi. Ovkat 
eritmalarini hukna yordamida ham bajarish yoki boshqa usullardan parenteral (vena ichiga tomchilab) yo'l bilan berish 
mumkin. 
Tibbiy xamshira zond bilan yuborish usulini yaxshi o'zlashtirishi kerak. Bu maksadda kuyidagilarni tayyorlash kerak: 
- ingichka steril rezinali naycha diametri 0,5-0,8 sm; 
- vazelin yoki gliserin; 
- 600-800 ml suyuk ovqat (shirin choy, mors, xom tuxum, mineral suv gazsiz, oksil, yog, uglevod, vitaminlar, mineral 
tuzlar mavjud + sho'rva) 
Ketma-ket bajariladigan harakatlar (rasm). 
1. Zond vazelin (gliserin) bilan surkalgan; 
2. Burunni pastki yo'liga 15-18 sm chuqurlikka kiritiladi; 
3. Kaftni chap barmoqlari bilan zondni burun halqumdaligini aniqlab zondni halqum orqa devoriga siqiladi. 
Eslab koling! Agar shunday nazorat qilinmasa zond traxeyaga tushishi mumkin. 
4. Bemorni boshini biroz oldinga engashtirib o'ng qo'llar bilan kizilungachni o'rta kismigacha zondni surib zonddan xavo 
chikmasa va ovozi saklansa demak zond kizilungachdaligi bilinadi 

---

@Mahmud_Yazdanov [phone] 
5. Zondni erkin uchini voronka bilan ulang 
6. Asta-sekin voronkaga ovkat qo'ying 
7. So'ng voronkaga toza suvni kuying zondni yuvib olib tashlang (zondni toki sun'iy ovkatlanish davomida 2-3 xaftagacha 
chikarilmaydi). 
Bemorni gastrostoma orkali ovqatlantirish ko'rsatma qizilungachdan ovkat o'tmay kolganda, oshkozonni bug'zi bekilishi 
holatlari xisoblanadi. Bu paytda zondni (zond kismiga voronka ulanib voronka orqali portsiya 50 ml) 6 marotaba kuniga 
oshkozonga ilitilgan ovkat suyuk holda bo'lishi kerak. Asta-sekin ovkatlantirishni me'yori kupaytirib to 250-500 ml (rasm) 
ga kupaytirib, ovkatlantirish sonini 4 marotabagacha kamaytiriladi. Ba'zan bemorga ovkatni chaynashga ruxsat beriladi, 
so'ngra ovqatni stakanda suyultirib aralashgan xolatda voronkaga qo'yiladi. Bunday ovkatlantirishda reflekslar kuzg'alib 
oshkozon sekresiyalari saqlanadi. Xuqna yordam orkali to'g'ri ichakka tomchi xolda 300-500 ml (37-380S) 5 foizli 
glyukoza, izotonik eritmasi yoki aminokislota tomchi xolda yuboriladi. Oz mikdorda noksimon rezinali ballonda suyuklik 
yuborish mumkin. 
Gastrostoma yordamida oziqlantirish 
Ovkat xazm kilish yullaridan ovkat o'tmasa, o'sma, qizilo'ngch, oshqozon, ichak yo'llarida operasiya bajarilgan bo'lsa, 
nozik quvvatsiz bemorlarni operasiyaga tayyorgarlik ko'rilganda parenteral ovkatlantirish tavsiya etiladi. Buning uchun 
gidroksil gidrolizin saklaydigan preparatlardan aminokislotalar, gidrolizin oksil gidrolizat, kazein, fibrinosol, alnezin, 
levamin, poliamin, dipofundin, intralipid, 10 foizli glyukoza eritmalaridan foydalanish mumkin. Bundan tashkari 1 
litrgacha elektrolitlar, vitaminlar gruppasidan V, askarbin kislotalar yuboriladi. Parenteral ovkatlantirish uchun vena 
ichiga dorilarni yuborish uchun maxsus "uchlik" "troynik" dan foydalaniladi (rasm). Bu bir vaznning o'zida oqsil, yog', 
uglevod yuborish uchun qulay hisoblanadi. 

---

@Mahmud_Yazdanov [phone] 
Parenteral oziqlantirish 
Venaga yuborishdan avval dorilarni isitib suv xammomida tana harorati (37-38S) isitiladi. Preparatlarni yuborishda 
tezligiga e'tibor bermok kerak. Preparatlardan gidrolizinni, oksilgidroliz va fibrinosol poliamin birinchi 30 dakikada 10-20 
tomchidan, so'ng bemor yaxshi sezsa dorini yuborish tezligini 40-60 tomchigacha etkazish mumkin. Poliamin birinchi 30 
dakikada 10-20 tomchi, so'ng 25-35 tomchi 1 dakikada yuboriladi. Lipofundin (10 foizli) birinchi 10-15 dakikada 15 - 20 
tomchi (dakikada), so'ng asta sekin (30 dakika davomida) tezlikni 60 tomchigacha yuboriladi. 500 ml preparatni 3-5 soat 
davomida yuborish kerak. Oksil preparatlarni tez yuborishda kizish, issiklik va yuzda gipermiya (kizarish) nafasni bugilishi 
kuzatiladi.