2. Muhammad Rahimxon I ning Xiva xonligi tarixidagi tutgan o’rni haqida fikr
bildiring.
Eltuzarxon vafot etgach, taxtga uningukasi Muhammad Rahimxon I
o’tirdi.Muhammad Rahimxon I Xiva xonliginisiyosiy jihatdan birlashtirishga
kirishdi.Ayni paytda, turkmanlami bo’ysundirish masalasi yetakchio’ringa chiqdi.
Turkmanlaming turli qabilalari qanchalik qattiqqarshilik ko’rsatmasinlar, birin-
ketin bo’ysundirib borildi.
Bo’ysunishni istamagan yovmut qabilasi Xurosonga ko’chibketdi. Biroq Eron
hukumatining tazyiqi ostida hamda yaylovmaydoni yo’qligi uchun yana Xiva
xonligi hududiga qaytib keldi.Endi ular Xiva xoni tomonidan ajratib berilgan
hududga
joylashishga
majbur
bo’ldilar. Shu davrdan boshlab,
yovmutqabilasining taqdiri Xiva
xonligi bilan uzil-kesil bog’lanib,
xonlikfuqarolari
tarkibiga olindi. Ularga
ham soliq
to’lash
belgilandi.Shuningdek, xon qo’shiniga belgilangan miqdorda navkar yuborish
majburiyati ham yuklandi. Yuborilganligi ham bejiz bo’lmagan.Muhammad
Rahimxon I (1806-1825) o’zbeklar va turkmanlardan tuzilgan ―Xon navkarlari‖
deb atalgan muntazamqo’shinga tayanib yirik zodagonlar qarshiligini sindirish
uchunshiddatli kurashda o’z raqiblarini birin-ketin bo’ysundira bordi.Muhammad
Rahimxon I ga dushmanlik ruhidagi Orolbo’yizodagonlari guruhi qattiq qarshilik
ko’rsatdi. Biroq, 1811- yildaularning qarshiligi sindirildi. Xiva xoni
qoraqalpoqlarni hambo’ysunishga majbur etdi.Muhammad Rahimxon I davrida
xonlik siyosiy jihatdanbirlashtirildi. Ayni paytda, uning hududlari yanada
kengaytirildi.Mamlakatda nisbiy barqarorlik ta‘minlandi. Muhammad Rahimxon
I mamlakat obodonchiligiga ham alohida e‘tibor berdi. Qatormadrasalar va
masjidlar qurdirdi
3. “Federatsiya” atamasiga izoh bering.
Federatsiya(lotincha — ittifoq) — hududiy jihatdan muayyan siyosiy
mustaqillikka ega bo’lgan bir necha davlatlardan iborat yagona ittifoq davlat.
Dostları ilə paylaş: |