1-bob: metallarni kesib ishlash

Tayanch iboralari:

Abraziv, korund, elektrokorund, monokorund, ligerlangan, karbid, mineralokeramik, metallokeramik.

11-BOB : PARMALASH

1. 
   Kesish rejimi elementlari
   
2. 
   Parmaning turgunligi va kesish tezligi
   

Foydalanilgan adabiyotlar:
1. Avagimov V.D. Mashinasozlik materiallarini kesib ishlash stanoklar va
asboblar. –T: O’qituvchi, 1971-b.62-81.
2. Avagimov V.D. Mashinasozlik materiallarini kesib ishlash stanoklar va asboblar. –T: O’qituvchi, 1971-b.199-234.

KESISH REJIMI ELEMENTLARI

Teshik parmalashda va teshikni parmalab kengaytirishda sodir bo’ladigan kesish sxemasi tasvirlangan.
S u r i sh s—parma bir marta to’la aylanganda o’z o’ki bo’ylab siljishi, mm/ayl xisobida. Parma bir vaktning o’zida ikkita kesuvchi qirrasi bilan ishlaganligi uchun xar bir kesuvchi qirrasiga to’gri keladigan surish kiymati kuyidagicha bo’ladi.
Kesib olinadigan qatlam kalinligi (a) — parma bir marta to’la aylanganda shu parma kesuvchi qirrasining ketma-ket keladigan ikki vaziyati orasidagi eng kichik masofa. Kesikning kalinligi parmaning kesuvchi qirrasiga perpendikulyar yo’nalishda o’lchanadi. khe uchburchakdan kesik kalinligi bitta - kesuvchi qirraga nisbatan kuyidagicha aniqlanadiz

Kesib olinadigan qatlamning eni (b) parmaning asosiy kesuvchi qirrasi uzunligiga baravar. tkp uchburchakdan kesikning eni parmaning bitta kesuvchi qirrasiga nisbatan (teshik parmalashda) kuyidagicha aniqlanadi:

Teshik parmalashda kesib olinadigan qatlam ko’ndalang kesimining ikkala kesuvchi qirraga to’gri keladigan yuzi kesish chuko’rligi bilan surish kiymati ko’paytmasiga teng:

teshikni parmalab kengaytirishda esa kuyidagicha bo’ladi;
Binobarin, teshik parmalashda kesib olinadigan qatlam ko’ndalang kesimining bitta kesuvchi qirraga to’gri keladigan yuzn kuyidagicha topiladi:

Kesish tezligi — kesuvchu qirraning parma o’kidan eng uzokdagi nuktasining aylana tezligi; u kuyidagicha topiladi:

bu erda D— parmaning sirtki diametri, mm xisobida; n— parmaning minutiga aylanishlar soni.
Vintsimon arikcha kiyalik burchagi ω ning 25—30° gacha ortishi bilan oldingi burchak γ_N ortadi, kesib olinayotgan qatlamning plastik deformatsiyalanishi kamayadi va parmaning oldingi yuzasi bo’ylab qirindi chikish protsessi osonlashadi, ω burchakning ortishi o’k bo’ylab yo’nalgan kuchning va burovchi momentning kamayishiga olib keladi.
Ko’ndalang qirra tigining uzunligi o’k bo’ylab yo’nalgan P_u kuchga katta ta`sir ko’rsatadi. Ko’ndalang qirra uzunligining ortishi bilan o’k bo’ylab yo’nalgan kuchning ortishi, burovchi momentning zsa juda oz o’zgarishi aniqlangan.
Ko’ndalang qirraning o’k bo’ylab yo’nalgan kuchga ko’rsatadigan ta`sirini kamaytirish uchun parmaning peremichkasi (o’zagi) charxlanadi.
P18 markali tezkesar po’latdan tayyorlangan peremichkasiz parma tasvirlangan, bu parmaning uchidagi burchaklari uch xil tarzda charxlangan: 2φ =116—118°, 70° va 50°. Parmaning peremichkasiga eni 3 mm va chuko’rligi 2 mm bo’lgan paz yo’niladi, bu esa qirindi xosil bo’lish protsessini osonlashtiradi. Parmaning bunday konstruktsiyasi o’k bo’ylab yo’nalgan kuchni, burovchi momentni, parmaning eyilnshini kamaytiradi va parmaning turgunligini 2—3 baravar oshiradi.
SHu narsa aniqlanganki, surish kiymatining ortishi bilan burovchi moment va o’k bo’ylab yo’nalgan kuch ortib boradi. Surish kiymatining o’zgarishi burovchi momentga o’k bo’ylab yo’nalgan kuchga ko’rsatadigan ta`siridan ko’ra kuchlirok ta`sir etadi.