1. Əməliyyat sistemi haqqında anlayış

Windows - Sistem reyestri - Sistem reyestrində komputerin konfiqurasiyası haqda məlumatlar 

bazası və ƏS-nin sazlanması yerləşir. Regedit.exe açar faylıdır. Beş bölmədən ibarətdir: 

HKEY_CLASSES_ROOT-altbölmədir. 

HKEY_LOCAL_MACHINE\Software,  bələdçinin  köməkliyilə  açılan  fayllaarın  parametrləri  haqda 

məlumat olur; 

HKEY_CURRENT_USER-sistemə giriş təmin olunur; 

HKEY_LOCAL_MACHINE-proqram təminatı və aparat konfiqurasiyası haqda məlumat olur. 

HKEY_USER-Windows-un bütün istifadəçilər üçün profillərin sazlanması saxlayır. 

HKEY_CURRENT_CONFİG-altbölmələrə istinad; 

HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\Hardware-qurğuların konfiqurasiyası haqda informasiya olur. 

Bu proqramlar kompüterdən istifadəni və onun texniki xarakteristikalarını xeyli yaxşılaşdırır. Bu 

proqramlar kompüterin aparat hissəsinin işinə nəzarət edir, nasazlıqları aşkarlamağa, onların harada 

baş  verdiyini  müəyyənləşdirir,  əməliyyat  sisteminin  nüvəsinə  müraciət  etməyə,  proqramların  xarici 

yaddaş  qurğularından  (disklərdən  və  viçesterdən)  əməli  yaddaşa  yüklənməsinə,  iş  zamanı  səhvləri 

düzəltməyə,  proqram  modulları  arasında  əlaqə  yaratmağa,  disklərin  formatlaşdirilmasına  və  sair 

işlərin həyata keçirilməsinə imkan verir. 

Xidməti proqramlara aşağıdakılar aiddir: 

  interfeys proqramları; 

---

 

19 

 

  fayl, kataloq və qovluqlarla işləmə proqramları; 

  antiviruslar; 

  arxivləşdirmə proqramları; 

  proqram örtükləri; 

  qurğuların iş qabiliyyətini yoxlayan proqramlar; 

  qurğuların işini idarə edən proqramlar-drayverlər; 

  köməkçi proqramlar. 

Xidməti proqramlar kompüterin istismarı zamanı aşağıdakı köməkçi funksiyaları yerinə yetir: 

  kompüteri  diaqnostika  edərək  nasazlıqları  aşkar  edir  və  imkan  daxilində  onları  aradan 

qaldırır; 

  arxivləşdirmə proqramları faylları sıxaraq həcmlərini kiçildir (ARJ, ZİP, WINZIP? WINRAR); 

  antivirus  proqramlar  kompüterin  viruslrla  yoxlanmasının  qarşısını  alır  və  əmələ  gələn 

virusları arada götürür (NOD32, Ативирус Касперского və s.).   

 

43.  Windows ƏS-də pəncərə, qovluq və qısayol (yarlık) 

44.  Papka (qovluq), yarlık (qısayol) yaratmaq. 

İş  masasında  yerləşən  fayl  və  qovluq  elementləri  piktoqram  və  ya  ikon  adlanır.  Məsələn, 

aşağıdakı şəkildə 6 piktoqram təsvir olunmuşdur. 

Faylın xarici görünüşünə - piktoqramına baxmaqla onun tipini təyin etmək olar. Windows ƏS  – 

də qovluqların 2 tipi var: 

1.