1. Emotsiyalarning shaxs shakllanishidagi o’rni

72.Adabiyotlar bilan ishlash va uni tizimga keltirish
Ilmiy adabiyotlar bilan doimiy ishlash har qanday ilmiy faoliyatning majburiy tarkibiy qismidir. Ilmiy adabiyotning o‘zi esa fanning mavjudligi va rivojlanishini ta’minlovchi eng muhim vosita – birinchidan, erishilgan ilmiy bilimlarni tarqatish va saqlash vositasi bo‘lsa, ikkinchidan, olimlar o‘rtasidagi aloqa, ilmiy aloqa vositasidir.
Muayyan turdagi nashrlarning turli funktsiyalarini hisobga olish kerak, ular, qoida tariqasida, ilmiy bilimlar rivojlanishining turli bosqichlarini aks ettiradi. Birinchidan, yangi ilmiy faktlar, g'oyalar, nazariyalar ilmiy konferentsiyalar, seminarlar, kongresslar, simpoziumlardagi ma'ruzalarning tezislarida, shuningdek, eng tez amalga oshiriladigan bosma nashrlarda va boshqa turdagi nashrlarda paydo bo'ladi. Keyin allaqachon tizimlashtirilgan va tanlangan shaklda ular jurnal va to'plamlarda nashr etilgan ilmiy maqolalarga o'tadilar. Keyin - yanada umumlashtirilgan, tizimlashtirilgan va tasdiqlangan shaklda, faktlar, g'oyalar, nazariyalar monografiyalarda nashr etiladi. Va faqat fundamental, umumiy va qayta-qayta sinovdan o'tgan ilmiy bilimlarning yangi tarkibiy qismlari universitet darsliklarida, hatto eng muhimlari ham maktab darsliklarida tugaydi. Ilmiy bilimlar harakatining ushbu dinamikasi tadqiqotchi tomonidan ilmiy adabiyotlar bilan ishlashda, adabiy manbalarni ularning ahamiyati, ishonchliligi va ilmiy dunyoda tan olinishi darajasiga ko'ra chegaralashda hisobga olinishi kerak. Adabiyotlar bilan ishlashni boshlab, tadqiqotchi bibliografiya tuzishga kirishadi. Har bir ilmiy tadqiqot uchun bu ishga asos qilib olingan yetakchi ilmiy tushunchalar, nazariyalarni aniqlash zarur. Bu tadqiqotchi o'z ishida murojaat qiladigan barcha ilmiy nashrlarni anglatmaydi - ularning o'nlab, yuzlablari bor. Biz haqiqatan ham tadqiqotning asosini tashkil etuvchi yirik olimlarning bir, ikki, uch, ko'pi bilan to'rtta tushunchasi haqida gapiramiz. Tadqiqotchi o'z tadqiqotining metodologik asosi nima ekanligini aniq tushunishi kerak. Qaysi nazariyalar, tushunchalar asos qilib olinishini aniq tushunish zarurati fanda ba'zan bir xil muammolarni ishlab chiquvchi, lekin turli pozitsiyalardan, turli yo'nalishlarda turli xil ilmiy maktablarning mavjudligi bilan ham bog'liq. Bu ilmiy maktablar butunlay boshqacha, ba'zan qarama-qarshi ilmiy qarashlarga ega bo'lishi mumkin. Turli ilmiy maktablarning mavjudligi fanning rivojlanishi uchun ob'ektiv zarurdir. Ammo tadqiqotchi o‘z tadqiqotini qurar ekan, qat’iy pozitsiyani egallashi kerak – u qaysi nazariyalarni, tushunchalarni asos qilib olishi va nima uchun ekanligini asoslab berishi va faqat adabiy manbalarni tahlil qilish jarayonida qaysilariga murojaat qilishi kerak.