1. Ijara shartnomasi va oldi-sotdi shartnomasi o’rtasidagi farq
79.Yo’lovchi tashish shartnomasi tushunchasi va huquqiy belgilari? 79.Yo'lovchi va bagaj tashish shartnomasining huquqiy belgilari
quyidagilardan iborat:birinchidan, shartnoma konsensual harakterga ega, ya’ni bilet yoki
bagaj kvitansiyasi olingandan so'ng shartnoma tuzilgan hisoblanadi, yo'lovchi esa tashuvchidan o'z majburiyatlarini bajarishini talab qilish huquqiga ega bo'ladi;ikkinchidan, bu shartnoma ikki tomonlama shartnoma hisoblanadi,
ya’ni taraflarning har biri muayyan. huquq va majburiyatlarga ega.Shartnoma yozma shaklda tuziladi. Yo'lovchi chiptani qo'lga kiritganishartnoma tuzilganligini tasdiqpovchi hujjat vazifasini o'taydi.Uchinchidan, yo'lovchi tashish shartnomasi haq baravariga tuziladiganshartnoma hisoblanadi, ya’ni yo'lovchi tashuvchi xizmatidan foydalangani
uchun haq to'laydi.
80.Yuk tashish shartnomasi tushunchasi va huquqiy belgilari?
80. Yuk tashish shartnomasining huquqiy belgilari quyidagilardan iborat:birinchidan, yuk tashish shartnomasi real shartnoma hisoblanadi,ya’ni yuk tashuvchi jo'natuvchi tomonidan o'ziga ishonib topshirilgan yukni belgilangan manzilga yetkazib berish va uni olishga vakolat berilganshaxs (oluvchi)ga topshirish, yuk jo'natuvchi esa yukni tashib berganlikuchun belgilangan haqni to'lash majburiyatini oladi. Bunday yuk tashish
shartnomasi shartlari tegishli transport hujjatlarida, aytaylik, temir yo'l,daryo va havo transportida - transport yukxatida, dengiz transportida transport yukxati yoki konosamentda; avtomobil transportida – tovartransport yuk xatida yoki boshqa xil aktlarda va hujjatlarda rasmiylashtariladi. Jo‘natuvchiga transport yukxati yoki boshqa tashish hujjatini tuzishva berish bir vaqtning o'zida shartnoma tuzilganligining tasdig'i bo'lib
xizmat qiladi (O'zbekiston Respublikasi FK, 711-modda 2-bandi).Demak, yuk tashish shartnomasi yozma shaklda tuziladi.Ikkinchidan, yuk tashish shartnomasi ham odatda, ikki tomonlama shartnomalar turkumiga kiradi. Shartnoma taraflarning har biri uchun muayyan huquq va burchlar tug'diradi;uchinchidan, yuk tashish shartnomasi haq baravariga tuziladi, chunki jo'natuvchi yoki oluvchi yuk tashuvchiga yukni belgilangan manzilga
yetkazib berganligi uchun haq to'laydilar.tashish shartnomasining har ikki turida ham tashish shartlari,shuningdek,taraflarning ularni tashish bo'yicha javobgarligi, agar FKda,transport ustavlarida vakodekslarda,boshqa qonunlarda va ulargamuvofiq chiqarilgan qoidalarda boshqacha tartib belgilanmagan bo'lsa,
taraflarning kelishuvi bilan belgilanadi.
