1. «Jarayonlar va qurilmalar» fanining mazmuni



Yüklə 1,24 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə35/74
tarix03.12.2023
ölçüsü1,24 Mb.
#171975
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   74
1. «Jarayonlar va qurilmalar» fanining mazmuni

issiqlik o‘tkazuvchanlik
deyiladi 
(yoki konduksiya)
. Gaz va tomchili suyuqliklarda 

molekulalarning xarakati natijasida yoki kattiq jismlarda kristall panjaradagi 

atomlarning 
tebranishi ta’sirida yoxud metallarda 

erkin elektronlarning diffuziyasi oqibatida issiqlik 
o‘tkazuvchanlik jarayoni sodir bo‘ladi. Qattiq jismlarda va gaz yoki suyuqliklarning katlamlarida 
issiqlik asosan issiqlik o‘tkazuvchanlik issiqlik tarqalish prinsipi asosida tarqaladi. 
Gaz yoki suyuqliklarda 

makroskopik xajmlarning xarakati va ularni 

aralashtirish 
natijasida yuz beradigan issiqlikning tarqalishi 

konveksiya
deb ataladi.
Konveksiya ikki xil 1.Erkin. 2.Majburiy bo‘ladi.
Issiqlik energiyasining elektr magnit to‘lqin yordamida tarqalishi 

issiqlikning nurlanishi
deb yuritiladi. Xar qanday jism o‘zidan energiyani nurlatish qobiliyatiga ega. Nurlangan 
energiya boshqa jismga yutiladi va qaytadan issiqlikka aylanadi. Natijada nur bilan issiqlik 
almashinish jarayoni sodir bo‘lib, u o‘z navbatida 

nur chiqarish va

nur yutish 
jarayonlaridan tashkil topadi. 
34.
 

Gidrostatika asoslari

Og‘irlik, bosim, parallelepiped, tenglama, Eyler, muvozanat, koordinata, gidrostatika, 
nyuton,gidravlika, muvozanat qonuniyatlari. 
Biror idishda tinch turgan suyuqlikka ogirlik va bosim kuchlari ta’sir kiladi. Bu kuchlarning 
uzaro ta’sirining suyuqlik Sichida taksimlanishi Eyler tomonidan ishlab chikilgan differensial 
tenelama bilan ifodalanadi. Ushbu tenglamani keltirib chiqarish uchun idishdagi suyuqlik 
xajmidan kichkina parallelepiped shaklidagi bulakcha olib, fazoviy koordinatalar sistemasida 
unga ta’sir kilayotgan kuchlarni ko’ramiz (2.1-rasm).


Suyuqlik va gazlarning xarakat tezliklari tovush tezligidan past bulgani uchun ularning harakat 
qonunlari bir xil. Shuning uchun gidravlikada suyuqlik deyilganda gaz xam, suyuqlik xam 
tushuniladi. Ularni bir-biridan ajratish uchun suyuqliklar tomchili, gazlar esa elastik suyuqlik 
deb qaraladi
 

Yüklə 1,24 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   74




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin