Porshenli kompressorlar. Porshenr silindrda ungga va chapga krivoship mexanizm
yordamida ilgarilanma-kaytma xarakat kiladi. Porshenr silindrning ichki devoriga zich kilib
urnatiladi va silindr bushligini ikki kismga bo‘lib turadi. Porshenr chapdan ungga tomon
ilgarilanma xarakat kilganida surish klapani ochilib silindr gazga tuladi, orkaga kaytganida esa
silindrdagi gazning siqilishi natijasida bosim orta borib, uzatilish liniyasidagi bosimga teng
bo‘lganda, uzatuvchi klapan ochilib gaz uzatila boshlanadi. Gaz siqilganda uning xarorati
kutariladi, kizigan gaz yoglab turuvchi moyni kuyidirib yubormasligi uchun silindrning devori
uzluksiz suv bilan sovitilib turadi. Bir bosqichli kompressorning unumdorligi kam bo‘lganligi
uchun ikki tomonlama xarakatlanuvchi porshenli kompressorlar ko‘p ishlatiladi. Bu
kompressorlarda silindrdagi gaz porshenning ikkala kismida (chap va ung) siqiladi; ularda ikkita
surish va ikkita uzatish klapani bor. Porshenr krivoship - shatunli mexanizm yordamida
ilgarilanma xarakat kiladi. Val bir marta aylanganida silindrga gaz ikki marta suriladi va ikki
marta uzatiladi. Kompressorning unumdorligi bir tomonlama ishlaydigan kompressornikiga
karaganda deyarli ikki marta ko‘p.
Plastinali rotorli kompressor. Bu kompressor xuddi plastinali nasoslar kabi ishlaydi, ular bir
bosqichli va ikki bosqichli bo‘ladi. Plastinali rotorli kompressorning surish vaktidagi
unumdorligi kuyidagicha aniqlanadi:
V = 2 l e n
(
D -
z)
Bir bosqichli rotorli plastinali kompressorlarda gazlar 0,25-0,5 MPa bosimgacha, ikki
bosqichlilarda esa 0,8-1,5 MPa bosimgacha siqiladi. Bunday kompressorlardan past bosim va
katta unumdorlik olish maksadida foydalaniladi.
78. Bug‘latish qurilmalarini ishlash prinsipi. Bug‘latish, birlamchi bug‘, ikkilamchi bug‘, ekstra bug‘, bosim, markaziy sirkulyasiyalali, depressiya, bir korpusli, ko‘p korpusli, moddiy balans, issiqlik balans, tenglama..
