1. «Jarayonlar va qurilmalar» fanining mazmuni

79. Kimyoviy texnologiyaning asosiy qonun – qoidalari. 
Issiqlik balansi, muvozanat, Le-Shatelye, Gibbs, faza, komponent, kinetik tenglama, ish unumi, 
samaradorlik. Usullar, talablar, tayyorlash, markalar, birliklar. 
Issiqlik almashinish paytida temperatura yuqori bo‘lgan jismning bergan issiqlik miqdori (Q
1
) 
temperaturasi past bo‘lgan jismni isitish uchun (Q
2
) sarf bo‘ladi. Issiqlikni yo‘qolishi hisobga 
olinmagan xolatda. Issiqlik balansining tenglamasini quyidagicha yozish mumkun: 
Bu yerda: Q - qurilmaning issiqlik sarfi.J. 
80. Suyuqliklar muxitlarida aralashtirish. 
Aralashtirish, mexanik, pnevmatik, aralashtirgich, parakli, propellerli, trubinali, kattalik, 
quvvat, tenglama. 
Kimyo sanoatida ►Kimyoviy reaksiyalarni amalga oshirish, ►gomogen sistemalar hosil 
qilish, ►issiqlik va modda almashinish jarayonlarini tezlatish uchun suyuqlik muxitlarini 
aralashtirish keng qo‘llaniladi. 
Aralashtirish quyidagi maqsadlar uchun ishlatiladi:
a) qattiq zarrachalarni suyuqlik xajmida bir tekisda tarkatish (suspenziya xosil qilish);
b) suyuqlik zarrachalarini tegishli o‘lchamlargacha maydalash va ularni suyuqlik muxitida 
bir tekisda tarkatish (emulsiya xosil qilish); gaz zarrachalarini suyuqlikda bir tekisda tarqatish 
(aerasiya);
g) suyuqlikni isitish yoki sovutish jarayonlarini tezlashtirish;

---

d) aralashadigan sistemalardagi (masalan, qattiq materiallarni suyuqlik yordamida eritish) 
modda almashinishini tezlashtirish. 
Kimyo sanoatida aralashtirishning quyidagi usullaridan foydalaniladi:
1) mexanik;
2) sirkulyasion;
3) turbulizator yordamida;
4) pnevmatik.
 
Bu usullarni tanlash paytida bir necha shart-sharoitlar hisobga olinadi:
 aralashtirishning maqsadi;
jarayonning asosiy xarakteristikalari (xarorat, bosim); 
aralashadigan muxitning xossalari;
qurilmaning ish unumdorligi.
Samaradorlik va tezlik aralashtiruvchi qurilmalarning eng muxim xarakteristikalari 
xisoblanadi.