II dövrdə 8 element yerləşir, Li-la başlayaraq Ne-la tamamlanır. Burada He-un elektron quruluşu təkrar olunmaqla yeni L kvant səviyyəsi (n=2) yaranır. Xarici kvant səviyyəsinin elektron quruluşu 2s12p0 – 2s22p6 formuluna uyğun olaraq dəyişir və valent elektronlarının sayı 1-dən 8-ə qədər artır. Dövrün əvvəlki iki elementi s-, sonrakılar p- elementlərdir.
III dövr Na başlayaraq Ar-la qurtarır və elementlərin sayı 8-dir. Ne –nun elektron quruluşu təkrar olunmaqla yeni üçüncü M kvant səviyyəsi (n=3) yaranır. Xarici kvant səviyyəsinin elektron quruluşu 3s13p0 – 3s23p6 formuluna uyğun olaraq dəyişir və elektronların sayı 1-də 8-ə qədər artır.
Elektronların kvant səviyyələrində və orbitallarda qanunauyğun paylanması nəticəsində hər bir element atomuna məxsus elektron quruluşu yaranır. Atomun elektron quruluşu elektron konfiqurasiyası da adlanır və elktron formulu ilə ifadə edilir. Elektron formulunu tərtib etmək üçün kvant ədədlərinin qiymətlərini, Pauli prinsipini, Kleçkovski və Hund qaydalarını, elektronların orbitallarda paylanma prinsipini və elementin dövri sistemdə mövqeyini bilmək lazımdır.
Elektron formulunda yarımsəviyyələri göstərən s, p, d, f, hərflərinin əmsalında baş kvant ədədinin qiyməti, onların yuxarı hissəsində sağ tərəfdən yarımsəviyyələrdəki elektronların sayı yazılır. 4p3 yazılışı göstərir ki, dördüncü kvant səviyyəsinin p- yarımsəviyyəsində üç elektron vardır. Deyilənləri aydınlaşdırmaq üçün bir neçə element atomunun elektron formulunu tərtib edək.
28Ni 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s2 3d8
20Ca 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s2
BİLET-21
|
