1)Kompyuter tarmoqlarining hududiy taqsimlanishi. Ma’lumotlarni taqsimlangan qayta ishlash — hududiy jihatdan taqsimlangan tizim ko’rinishiga еga bo’lib, bir-biriga bog’liq bo’lmagan, lekin o’zaro bog’langan kompyuterlarda bajariladigan ma’lumotlarni qayta ishlashdir.
Axborotni taqsimlangan qayta ishlash tizimining birinchi vakillari ma’lumotni teleqayta ishlash tizimlari va ko’p mashinali hisoblash tizimlari bo’lgan еdi.
Hududiy taqsimlanishi jixatidan kompyuter tarmoqlarini uch guruhga ajratish mumkin.
1. Lokal tarmoqlar (LAN–Local Area Network), bir korxona, muassaning bir yoki bir nechta yaqin binolardagi ob‘ektlarni boglaydi. Lokal tarmoqdagi kompyuterlar orasidagi masofa uncha katta emas, agar radiokanal aloqasidan foydalansa 20 kmni tashkil qiladi.
Lokal tarmoqda kompyuterlarni birlashtiruvchi sim (kabel) sifatida qalin koaksil, ingichka koaksil, juft-juft qilib o’ralgan (toking Ring «vitaya para») optik to’qima (tola) simlari ishlatilishi mumkin.
2. Shahar miqyosidagi kompyuter tarmoqlari (Metropolitian Area Networks MANs). Shahar miqyosidagi kompyuter tarmoqlari umuman olganda Lokal kompyuter tarmoqlariga o’xshash bo’lib, ishlash texnologiyasi deyarli bir xil.
Odatda MANlarga qo’shni ofislar birlashtiriladi. Yoki shahar miqyosidagi korxonalar ofislari birlashtiriladi. MANlar xususiy tarmoqlar bo’lishi mumkin. MANlarni Lokal televizion tarmoqlarga ham ulash mumkin. MANlarning alohida kategoriyalariga bo’linishi sabab shundaki, ular uchun xalqaro standartlar ishlab chiqilgan. Bu standartning nomi DQDB (Distributed Queue Dual Bus)-tarkatilgan navbat ikqilangan kanal, magistral. DQDB –standarti bo’yicha kompyuterlarni tarmoqqa ulash sxemasi quydagicha bo’ladi. Bu sxema 2 ta bir xil magistrantdan iborat bo’lib, bo’larga tarmoqqa kiradigan kompyuterlar kiradi. Har bir magistral axborotlarni jo’natish qurilmasiga ega bo’ladi. Bu qurilma head–end (boshi-oxiri) deyiladi. Global kompyuter tarmoqlari (Wide Area Networks, WANs ) Texnologiyasi, miqyosi bilan kompyuter tarmoqlari bir–biri bilan farq qiladi. Odatda keng zonali kompyuter tarmoqlari bir kichikroq mamlakat, yoki kichikroq qit‘a miqyosida ishlatiladi.
WANlar foydalanuvchilar masalalarini yechishga mo’ljallangan kompyuterlar kollektsiyasidan tashkil topadi. Kelgusida bu kompyuterlarni asosiy kompyuterlar yoki (host computers) host deb yuritamiz.