1. Laboratoriya ishi. Google Drive tizimidan foydalanish Ishdan maqsad

3.Laboratoriya ishi
Bulutli hisoblashda xizmatlarni virtuallashni amalga oshirish.
Ishdan maqsad: Bulutli hisoblash tizimlarida xizmatlarni yaratish va virtuallashtirish usullari haqida bilimlarni olish VirtualBox dasturini o’rnatish va foydalanish va boshqarish ko’nikmasini xosil qilish.


Nazariy ma’lumotlar
Bulutli hisoblashda virtualizatsiya server operatsion tizimi va ma’lumotlarni saqlash qurilmalarining virtual platformasini yaratadi. Bu bir vaqtning o'zida bir nechta mashinalarni foydalanuvchi talabiga muvofiq xizmat sifatida beradi, shuningdek, resursning bitta fizik nusxasini yoki ilovani bir nechta foydalanuvchilarga almashish imkonini beradi.

Rasm 1. Virtuallashtirish

Bulutli virtualizatsiya an'anaviy hisoblashni o'zgartirish orqali ish yukini boshqaradi va uni yanada kengaytiriladigan, tejamkor va samarali qiladi.

Bulutli hisoblashdagi virtualizatsiya hisoblashning asosiy usulini tezda birlashtiradi. Virtualizatsiyaning muhim xususiyatlaridan biri shundaki, u ilovalarni bir nechta mijozlar va kompaniyalarga almashish imkonini beradi.
Bulutli hisoblashni virtuallashtirilgan muhitga yordam berish uchun taqdim etilgan xizmatlar va ilovalar sifatida ham bilish mumkin. Bu muhit umumiy yoki xususiy bo'lishi mumkin. Virtualizatsiya yordamida mijoz resurslarni maksimal darajada oshirishi va zarur bo'lgan jismoniy tizimni kamaytirishi mumkin.
Bulutli hisoblashda virtualizatsiya turlari:

1. 
   Operatsion tizim virtualizatsiyasi
   
2. 
   Uskuna virtualizatsiyasi
   
3. 
   Serverni virtualizatsiya qilish
   
4. 
   Saqlash virtualizatsiyasi
   

Operatsion tizim virtualizatsiyasi
Bulutli hisoblashda operatsion tizimni virtualizatsiya qilishda virtual mashina dasturiy ta'minoti to'g'ridan-to'g'ri apparat tizimiga emas, balki xostning operatsion tizimiga o'rnatiladi.
Operatsion tizim virtualizatsiyasining eng muhim qo'llanilishi dasturni turli platformalarda yoki operatsion tizimda sinab ko'rishdir. Bu erda dasturiy ta'minot apparatda mavjud bo'lib, u turli ilovalarni ishga tushirishga imkon beradi.

Rasm 2. A’nanaviy va virtuallashtirilgan tizimlar

Serverni virtualizatsiya qilish
Bulutli hisoblashda server virtualizatsiyasida dasturiy ta'minot to'g'ridan-to'g'ri server tizimiga o'rnatiladi va bitta jismoniy server uchun foydalanish talab asosida ko'plab serverlarga bo'linishi va yukni muvozanatlashi mumkin.
Server virtualizatsiyasi raqam va identifikatsiyadan iborat bo'lgan server resurslarini maskalashdir. Dasturiy ta'minot yordamida server ma'muri bir jismoniy serverni bir nechta serverlarga ajratadi.
Hardware virtualizatsiyasi
Bulutli hisoblashda apparat virtualizatsiyasi, server platformasida qo'llaniladi, chunki u jismoniy mashinalardan ko'ra Virtual Mashinadan foydalanishga moslashuvchan. Uskuna virtualizatsiyasida virtual mashina dasturiy ta'minoti apparat tizimiga o'rnatiladi va keyin u apparat virtualizatsiyasi deb nomlanadi.
U jarayonni, xotirani va boshqa apparat resurslarini nazorat qilish va nazorat qilish uchun foydalanadigan gipervisordan iborat. Uskunani virtualizatsiya qilish jarayoni tugagandan so'ng, foydalanuvchi unga turli xil operatsion tizimlarni o'rnatishi va ushbu platforma bilan turli xil ilovalardan foydalanishi mumkin.
Ma’lumot saqlash (HDD,RAM,SAN,NAS) qurilmalari virtualizatsiyasi
Bulutli hisoblashda saqlashni virtualizatsiya qilishda bir nechta tarmoq saqlash qurilmalaridan olingan jismoniy xotirani guruhlash amalga oshiriladi, shuning uchun u bitta saqlash qurilmasiga o'xshaydi.
U dasturiy ta'minot ilovalari yordamida amalga oshirilishi mumkin va zaxira va tiklash jarayoni uchun saqlash virtualizatsiyasi amalga oshiriladi. Bu bir nechta saqlash qurilmalaridan jismoniy xotirani almashishdir.

Foyda	Tavsifi	Masalan
Sarf xarajatlarni kamayishi	Hardware va texnik xizmat ko'rsatish xarajatlarini kamaytirish	Hardware va texnik xizmat ko'rsatishda yiliga $10000 dollar tejash
Masshtablilik	Resurslarni tezda kattalashtirish yoki kamaytirish qobiliyati	Yangi Hardware ga sarmoya kiritmasdan talabning keskin o'sishini qondirish
Samaradorlik oshadi	Resurslardan foydalanish darajasi oshadi	Serverdan foydalanish 30% dan 70% gacha ko'tariladi
Moslashuvchanlik	Bitta serverda bir nechta operatsion tizim va ilovalarni ishga tushirish imkoniyati	Windows, Linux va macOS tizimlarini bitta fizik serverda ishlatish mumkin

VirtualBox dasturi – Linux, Windows Serverlar va turli boshqa operatsion tizimlarni virtual ravishda o’rnatish va foydalanish uchun ishlab chiqilgan va fizik kompyuterning apparat qisimlarini virtuallashgan ko’rinishda ishlatish imkoniyatini beradigan dastur yoki virtualizator xisoblanadi.

Ushbu virtualizatorni o’rnatish uchun quyidagi havola orqali kirib VirtualBox dasturning ohirgi versiyasini yuklab olib dasturni o’rnatish mumkin. https://www.virtualbox.org/.

Fan maqsadidan kelib chiqib ochiq kodli dasturlardan foydalangan holda Linux OT ishlatish tavsiya qilingan. Shuni inobatga olib Linux OT ni quyidagi havolalar orqali yuklab olish mumkin:

1.Ubuntu Server https://ubuntu.com/download/server

2.CentOS http://mirror.dc.uz/centos/7.9.2009/isos/x86_64/

Yuklab olinadigan fayl iso ko’rinishda bo’lishi lozim.

Ishni Bajarish tartibi:
1.VirtualBox dasturini o’rnatish
2. Dasturni ishga tushirish
3. VirtualBox dasturida virtual OS tizimni o’rnatish
4.Tegishli xulosalar olish
5. Xisobot yaratish