O‘zbekistonning yangi tahrirdagi Konstitutsiyasida fuqarolarning qaysi iqtisodiy huquqlari berilgan?
2022 yilida O'zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasida bir nechta yangiliklar qo'shildi va bu o'zgarishlar keng qamrovli reformalarni o'z ichiga oladi, shu jumladan fuqarolarning iqtisodiy huquqlariga doir ham bir nechta qonunlar qo'shildi. Yangi tahrirdagi Konstitutsiyada fuqarolarning iqtisodiy huquqlari quyidagi yo'nalishlarda kengaytirilgan:
1. Mulk egasi huquqlari: Konstitutsiyada erkaklar va ayollar o'rtasidagi to'g'ri barqarorlikni ta'minlash, moliyaviy va boshqa sohalarda bir xil huquqni ta'minlash, moliyaviy faollikni o'rganish, shaxsiy maqsadlar uchun moliya egasi bo'lish huquqlari kengaytirilgan.
2.Investitsiya va biznes faoliyati: Konstitutsiyada investitsiyalar qabul qilinishi, biznes faoliyati rivojlanishi, iqtisodiyotning innovatsion yo'nalishlari kengaytirilgan. Huquqiy bazada investitsiyalarni himoya qilish, biznes faoliyati uchun qulay sharoitlar yaratish va bu sohada xavfsizlikni ta'minlashning zaruriyatlari belgilangan.
3. Ish bilan bog'liq huquqlar: Fuqarolar ish bilan bog'liq huquqlarini o'zgartirish va mustahkamlashga oid qonunlar qabul qilindi. Bu o'zgarishlar maoshlar, ish haqini, ish muomala qilish tartibini ta'minlash va ishchi huquqlarini himoya qilish bilan bog'liq bo'lib, ish faoliyatini rivojlantirish maqsadida amalga oshirildi.
Bu qonunlar va qonuniy o'zgarishlar O'zbekiston fuqarolarining iqtisodiy huquqlarini himoya qilish, investitsiyalar va biznes faoliyatini rivojlantirish, ish bilan bog'liq huquqlarini kengaytirish va o'zaro munosabatlarni mustahkamlashga qaratilgan. Bu o'zgarishlar Respublika Konstitutsiyasining qonuniy ravishda huquqiy asoslarini kuchaytirish maqsadida amalga oshirilgan.
Madaniy huquqlar deganda nimani tushunasiz?
Madaniy huquq, insonlarning tabiiy sifatlariga, erkinlik va barqarorlikka, adolatga, odamlarning birligiga, o'zaro hurmat va munosabatlarga asoslangan huquqlardir. Bu huquqlar har bir insonning egasi bo'lib, insonlarning barcha saholarida, jamiyatda, davlatda va dunyo jamiyatida huquqiy himoya oladi. Madaniy huquqning asosiy prinsiplari Quyidagilardir:
1. Erkinlik va adolat: Bu prinsip asosiydir va insonlarga erkinlik beradi. Barcha insonlar o'z fikrlarini ifoda etish, adolatli muomala qilish, hukmronlarning qarorlariga ishtirok etish va odamlarning birligiga ega bo'lish huquqiga ega.
2. Barqarorlik: Insonlarning adolat, erk va huquqiga xavfsizlik bilan munosib muomala qilishini ta'minlash. Bu, jamiyatdagi har bir insonning huquqlarini himoya qilish, ayrimlik va diskriminatsiya qarshi kurash, jinsiy barqarorlik va boshqalar kabi mamlakatning barqarorligi uchun muhimdir.
3. O'zaro hurmat va munosabatlar: Bu prinsip o'zaro hurmatni ta'kidlaydi va insonlar o'rtasidagi hurmatni ta'minlash uchun yaratilgan. Bu barcha insonlar uchun qadr-qimmatlikka ega bo'lish huquqiga oid.
4. Odamning birligi: Bu prinsip insonlarning birligini ta'minlashga oid. Bu jamiyatda har bir insonning huquqlarini himoya qilish, kelajakdagi poklonsizlik va kurashni ta'minlashga erishish uchun kerakdir.
Madaniy huquqning asosiy maqsadi, insonlarning barcha saholarida, barcha mamlakatlarda odamlarning qadriyatini, erkinliklarini va huquqlarini himoya qilishdir. Bu huquqlar barcha insonlar uchun umumiy va barqarorligini ta'minlash maqsadida amal qiladi.