31-rasm.Shistosoma-Shistosomamansoniningrivolanishsikli A-parazitning oxirgi xo’jayini, B-oraliq xo'jayin: I-tuxum; 2-mirasidiy; 3-sporasista; 4-rediya; 5-serkariy; 6-jinsiy voyagayetgan parazit.
Parazitning urg’ochisi qovuq devori va orqa ichak venasiga tuxum qo’yadi. Mirasidiy lichinkasi boMgan tuxumlar qovuq devorini teshib, uning bo'shlig'iga, undan siydik bilan tashqariga chiqib ketadi. Suvga tushgan tuxumlardan mirasidiylar chiqib, suvda yashovchi mollyus- kalar tanasiga kirib oladi. Mollyuska jigarida dastlab ona, undan keyin qiz sporotsistalar, keyinchalik esa dumlari ayrisimon va harakatchan boMgan serkariylar hosil boMadi. Mollyuskalar tanasidan suvga chiqqan serkariylar cho’milayotgan odamlar terisini teshib qon tomiriga o’tib oladi va jinsiy voyaga yetadi. Kishilar suv ichish va suv 0’tlarini iste’mol qilish orqali ham parazit bilan zararlanishi mumkin.
Parazitning urg’ochisi qovuq devori va orqa ichak
95
venasiga tuxum qo’yadi. Mirasidiy lichinkasi bo’lgan tuxumlar qovuq devorini teshib, uning bo’shliqiga, undan siydik bilan tashqariga chiqib ketadi. Suvga tushgan tuxumlardan mirasidiylar chiqib, suvda yashovchi mollyus- kalar tanasiga kirib oladi. Mollyuska jigarida dastlab ona, undan keyin qiz sporotsistalar, keyinchalik esa dumlari ayrisimon va harakatchan bo’Igan serkariylar hosil bo’ladi. Mollyuskalar tanasidan suvga chiqqan serkariylar cho’milayotgan odamlar terisini teshib qon tomiriga o’tib oladi va jinsiy voyaga yetadi. Kishilar suv ichish va suv o’tlarini iste’mol qilish orqali ham parazit bilan zararlanishi mumkin.
Shistosomalaming o’ziga xos biologik xususiyatlaridan biri mollyuska organizmida bitta mirasidiydan 200 mingtagacha serkariylar yetiladi va har bir mirasidiydan faqat bitta jinsning serkariylari voyaga yetadi.
Ishning bajarilishi: lansetsimon so’rg’ichli va shistosoma-ning bo’yaIgan tayyor preparatlarini mikroskopning oldin kichik, so’ng katta ob’ektivi orqali kuzating, rasmlrini chizing va tana qismlarini belgilang.