1-mavzu. Falsafa fanining predmeti, mazmuni va jamiyatdagi roli Reja

Birinchidan, kundalik, hayotiy masalalarni donolik va tafakkur salohiyati asosida hal qilish. Bu ma’noda donolik hamma odamlarga xos hislatdir. Ikkinchidan, ilmiy-nazariy donishmandlik. Bu dunyoni aql ko’zi, tafakkur salohiyati bilan idrok etish, dunyoni tafakkur qonunlari va kategoriyalari bilan anglash, mushohada qilish demakdir. Bunday yondoshuvda falsafa ilmiy tafakkur, nazariy bilimlar darajasidagi fandir; tabiat, jamiyat va tafakkurning umumiy qonunlari, kategoriyalari haqidagi ta’limotdir.

Falsafaning paydo bo’lishi bilan fanning vujudga kelishi va rivojlanishiga zamin yaratildi. Falsafa tafakkur qonunlari bilan ish ko’radi (ishlaydi). Uning qonunlari haqidagi ta’limot falsafaning muhim bir tarkibiy qismi bo’lmish mantiq ilmidir.

Har qanday fanning asosiy ideallari, masalan, isbotlangan tizimli hamda izchil, aniq tekshirilgan bo’lishligi, voqyelikka mos kelishligi dastavval falsafada ishlab chiqilgan. Falsafa hamma vaqt ilmiy tushunchalarga asoslanib ish ko’r Shuning uchun ham ko’pchilik faylasuflar falsafani qat’iy fan deb aytganlar. Masalan, Aristotel, Forobiy, Ibn Sino, Gegel, Gusserl va boshqalar. Ular falsafani nazariy va amaliy fanlarga ajratganlar. Masalan,

• 
  borliq, bilish, metodologiya, qadriyatlar, dunyoqarash va tarbiya vazifasi falsafaning nazariy tomonini;
  
• 
  etika, estetika, fan falsafasi, huquq va siyosat falsafasi, sosial va tarix falsafasi falsafaning amaliy tomonini tashkil etadi, deb ko’rsatganlar
  

Falsafaning fan ekanligi uning mazmuni, metodi va maqsadi bilan bog’liq.