Qisqacha xulosalar Jahon iqtisodiyoti rivojlanishining asosiy zamonaviy xususiyatlari iqtisodiy globallashuv va о‘zaro bog‘liqlikning kuchayishidir. Global muammolar о‘zaro bog‘liqlikning yaqqol kо‘rinishlaridan biri hisoblanadi. Jahon iqtisodiyotida u yoki bu muammoni global, ya’ni, umumjahon miqyosdagi muammolar ekanligini kо‘rsatuvchi asosiy mezonlar quyidagilar hisoblanadi:
- uning olamshumul ahamiyat kasb etishi.
- insonlar hayotining barcha sohalariga taalluqliligi.
- muammoni hal etishda kо‘pchilik davlatlarning birgalikda harakat qilishligi va h.k.lar.
XXI asr boshidagi global muammolar orasida ekologik, oziq-ovqat, demografik, iqtisodiy, energetik muammolar, moliyaviy va iqtisodiy inqirozlar alohida ajralib turadi.
Globallashuvning bu muammolarini milliy va xalqaro institutlarning faoliyatini muvofiqlashtirish, ikki tomonlama, mintaqaviy va xalqaro darajada yechish orqali hal qilish mumkin.
Shuningdek jahonning turli nuqtalarida hamon davom etayotgan urushlar va qarama-qarshiliklar saqlanib qolayotgani, davlatlararo, millatlararo va dinlararo ziddiyatlar, Mingyillik rivojlanish deklaratsiyasida ta’kidlanganidek, qashshoqlik, ochlik, onalar va bolalar о‘limi, epidemiyalar va insoniyatning boshqa muammolariga qarshi kurash borasidagi eng jiddiy tо‘siqlar bо‘lib qolmoqda. Bu muammolarni hal etishda 2000 yilda bо‘lib о‘tgan BMTning Mingyillik Sammitida “Mingyillik Deklaratsiyasi”ning qabul qilinishi alohida ahamiyat kasb etadi. Mazkur muhim tarixiy xujjat XXI asrga mо‘ljallangan Global kun tartibini belgilab berdi hamda Mingyillik rivojlanish maqsadlari sifatida ma’lum bо‘lgan sakkizta aniq maqsadga erishishga qaratilgan vazifalarni qо‘ydi. MRM jahon hamjamiyatining 2015 yilgacha bо‘lgan davr uchun global loyiha bо‘lib, u jahondagi barcha mamlakatlarga nisbatan tatbiq etiladi.
5-mavzu: Jahon iqtisodiyotini globallashuvi muammolarining oqibatlari va hal etish yо‘llari
Reja:
5.1. Tashqi iqtisodiy munosabatlarning shakllanishi
