1-Mavzu: informatika va raqamli texnologiyalar fanining asosiy rivojlanish yoʼnalishlari

Virtual reallik
Virtual reallik (VR) - texnik vositalar bilan yaratilgan insonga sezgi organlari orqali: ko‘rish, eshitish, teginish va boshqalar ta’sir ko‘rsatadigan dunyo. Reallik sezgilarining ishonarli majmuasini yaratish uchun real vaqtda virtual reallik xususiyatlari va reaksiyalarining kompyuter sintezi amalga oshiriladi.
Odam ko‘rish qobiliyatining 80% ma’lumotiga ishonadi. Shuning uchun, VR tizimlarini ishlab chiquvchilari vizualizatsiyani ta’minlaydigan qurilmalarga katta e’tibor berishadi. Qoida tariqasida, ular stereo tovush moslamalari bilan to‘ldiriladi, teginish ta’siri va hatto hidlarni taqlid qilish ustida ish olib borilmoqda.
Zamonaviy virtual reallik shlemlari (HMD-display, head-mounted display, videoshlem) chap va o‘ng ko‘zlar uchun tasvirlarni namoyish etadigan bir yoki bir nechta displey, tasvir geometriyasini sozlash uchun ob’ektiv tizimi va qurilmaning fazoda yo‘nalishini kuzatadigan kuzatuv tizimini o‘z ichiga oladi. Tashqi ko‘rinishida, ular ko‘zoynakka o‘xshaydi, shuning uchun ular VR headsets (VRgarnitura) yoki virtual reallik ko‘zoynaklari deb nomlanadi. Ularni uch guruhga bo‘lish mumkin:

1. 
   Tasvirga ishlov berish va chiqarishni ta’minlaydigan ko‘zoynaklar (Android, iPhone, Windows Phone). Zamonaviy smartfon - bu uch o‘lchovli tasvirlarni mustaqil ravishda qayta ishlashga qodir bo‘lgan yuqori samarali qurilma. Ko‘rsatilgan smartfonlar ancha yuqori piksellar soniga ega. Deyarli har bir smartfon qurilmaning kosmosdagi o‘rnini aniqlashga imkon beradigan sensorlar bilan jihozlangan.
   
2. 
   Tashqi qurilmalar (PK, Xbox, PlayStation va boshqalar) tomonidan tasvirga ishlov beriladigan ko‘zoynaklar. Tashqi qurilma yuqori ishlashga ega bo‘lishi kerak va ko‘zoynaklar pozitsiyali sensorlar bilan jihozlangan.
   
3. 
   Virtual reallik uchun avtonom ko‘zoynaklar (Lenovo Mirage Solo, sovmestno s Google, Oculus Quest ot Facebook, Samsung Gear VR va boshqalar).
   

Shlemlar VR-ning to‘liq tarkibiga kiradigan asosiy tarkibiy qismdir, chunki ular nafaqat atrofdagi tasvirlarni va stereo tovushni ta’minlaydi, balki foydalanuvchini atrofdagi voqelikdan qisman izolyatsiya qiladi. (6-rasm)