1-Mavzu: informatika va raqamli texnologiyalar fanining asosiy rivojlanish yoʼnalishlari

Nazariy informatika bu hisoblashning mavhum, matematik jihatlariga yo'naltirilgan informatika bo'limi. Bunga quyidagilar kiradi:

• 
  algoritmlar
  
• 
  ma'lumotlar tuzilmalari
  
• 
  hisoblash murakkabligi nazariyasi
  
• 
  tarqatilgan hisoblash
  
• 
  parallel hisoblash
  
• 
  hisoblash sonlari nazariyasi
  
• 
  algebra
  
• 
  dastur semantikasi va tekshirish
  
• 
  avtomatlar nazariyasi
  
• 
  kodlash nazariyasi
  
• 
  hisoblash orqali o'rganish
  
• 
  ma'lumotlar bazalari
  
• 
  ma'lumot olish
  
• 
  iqtisodiy nazariya
  
• 
  grafik nazariyasi
  
• 
  kriptografiya
  
• 
  tip nazariyasi
  
• 
  toifalar nazariyasi
  
• 
  hisoblash geometriyasi
  
• 
  kvant hisoblash nazariyasi
  
• 
  tasodifiylik
  

Kibernetika — texnik, biologik, ijtimoiy va boshqa turli tizimlarda boshqaruvning umumiy tamoyillari haqidagi fandir.
Informatika va kibernetika tushunchalarida ko'pincha chalkashliklar uchrab turadi. Ularning o'xshashligi va farqini tushuntirishga harakat qilamiz.
N.Vinner tomonidan kibernetikaga kiritilgan asosiy fikr inson faoliyatining turli sohalarida murakkab dinamik tizimlarini boshqarish nazariyasini ishlab chiqish bilan bog'liq. Kibernetika kompyuterlar bor yoki yo'qligidan qat’iy nazar mavjuddir.
Informatika yangi axborotni ancha keng, kibernetika kabi turli obyektlami boshqarish vazifalarini amaliy hal etmay, o'zgartirish va barpo etish jarayonlarini o‘rganadi. Shu bois informatika haqida kibernetikadan ancha keng fan sohasi, degan tasawur hosil boiishi mumkin. Biroq, boshqa jihatdan, informatika kompyuter texnikasi bilan bogliq boimagan muammolar yechimi bilan ifodalanmaydi, bu, shubhasiz, uning umumlashtiruvchi xususiyatini cheklaydi.
Informatika kompyuter texnikasi rivojlanishi tufayli yuzaga keldi, unga asoslanadi va usiz mavjud boia olmaydi. Kibernetika kompyuter texnikasining barcha yutuqlaridan unumli foydalansa ham, lekin obyektlami boshqarishning turli modellarini yaratgan holda o‘z-o‘zicha rivojlanaveradi.
Kibernetika va informatika tashqi jihatdan bir-biriga juda o'xshash boisa-da, ammo:
• informatika — axborot va uni qayta ishlovchi texnikaviy, dasturiy vositalarning xususiyatlariga asoslanishi;
• kibernetika esa — obyekt modellarining konsepsiyalarini ishlab chiqish va qurishda xususan axborotlardan keng foydalanishi jihatdan farqlanadi.
Dasturlash - bu turli xil vazifalarni bajarish uchun kompyuterga buyruqlarni yozish san'ati va fani. Bu vazifa, masalan, o'yin o'ynash, hisoblash yoki Internetdagi biror websaytdan foydalanish bo'lishi mumkin.
Dasturlash — bevosita dasturlash va avtomatik dasturlashga boʻlinadi. Bevosita Dasturlashda programmaning umumiy sxemasini ishlab chiqishdan kodlash va mashinaga kiritishgacha boʻlgan barcha ishni programmachi bajaradi. Avtomatik dasturlashda esa programmachi faqat programma sxemasini tuzib, uni qisqartirilgan simvolik kurinishda yozadi, programma tuzish va uni kodlash kabi texnikaviy ishlarni esa mashinaning oʻzi maxsus dasturlash programmasi yordamida bajaradi.