1-мавзу: Кириш. Тупроқ экологиясининг асосий тушунчалари. Тупроқ экологияси, асосий деградация муаммолари ва уларнинг ечимлари тўғрисида умумий тушунчалар



Yüklə 0,51 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə1/4
tarix05.05.2023
ölçüsü0,51 Mb.
#108082
  1   2   3   4
6 маъруза



O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS
TA’LIM VAZIRLIGI 
M.ULUG’BEK NOMIDAGI O’ZBEKISTON MILLIY UNIVERSITETI 

МАВЗУ:
TUPROQLARNI EKOLOGIK JIHATDAN BAHOLASH 


REJA 
1. Kirish 
2. 
Xo'jaliklar 
bo'yicha 
tuproq 
agrokimyoviy, 
agroiqlimiy ko'rsatkichlari. 
3. Tuproq ekologik bahosi qishloq xo'jalik ekinlariga 
nisbatan tuproq sifat bahosi.
4. Sug'oriladigan maydonlar uchun tuproq indeksini 
hisoblash 


KIRISH 
Har xil qishloq xo‘jaligi ekinlariga nisbatan tuproqni ekologik 
jihatdan baholash ishlari nisbatan murakkab bo‘lib, bu boradagi 
ishlardan diqqatga sazovori L.L. Shishov, N.I. Karmanov va 
boshqalarni ishlarini aytish mumkin. 
Bular 
tomonidan 
ishlab 
chiqilgan 
usul 
tuproq-ekologik 
ko‘rsatkichlariga tayangan bo‘lib, yerlarni ball bonitetlari shu asosda 
hisoblab chiqariladi. Bunda haydalma yerlar, ko‘p yillik daraxtzorlar, 
yaylov va boshqalarni kichik yer maydonchasidan boshlab viloyat
respublika miqyosigacha ball bonitetlarini aniqlash mumkin. Bu usulda 
tuproqlarni baholash qator vazifalarni echimini topishga, tuproqlarni 
baholashga yordam beradi. 


KIRISH 
1. Sug‘orish melioratsiyasi sohasida - sug‘orish jarayonida 
tuproqlarni bonitet ballarini o‘zgarishi, qo‘shimcha hosilni 
hisoblash, u yoki bu o‘simlikni sug‘orish xududlarini aniqlashda 
bu usulni ahamiyati katta. 
2. Dehqonchilikni kimyolashtirishda - jadal texnologiyani 
birinchi navbatda kiritish mumkin bo‘lgan maydonlarni 
aniqlashda, o‘g‘itlardan yana ham samaraliroq foydalanish 
yo‘llarini aniqlashda qo‘l keladi. 
3. Iqtisod sohasida - ishlab chiqarishni yaxshilashni potentsial 
manbalarini aniqlashda, pul bilan baholashda, foydani qayta 
taqsimlashda ham usulni ahamiyati katta bo‘ladi. 


KIRISH 
Tuproqni bu usulda baholash uni tabiiy xossa va xususiyatlariga 
tayanganligi sababli uning unumdorlik darajasini baholashda keskin 
farqlarga, ya’ni haqiqiy holidan keskin farq qiluvchi kattaliklarga olib 
kelmaydi. 
Tuproqlarni bu usulda baholashni afzalliklaridan biri doimo qo‘llaniladigan 
bonitirovkaga o‘xshaganligi bo‘lib, uni, ya’ni tuproqni tabiiy xossa va 
xususiyatlari, iqtisodiy ko‘rsatkichlarini hammasini yaxshilab o‘rganish 
o‘rniga hosil etishtirishdagi barcha texnologik jarayonlarni kuzatish va 
nazorat qilish kifoya. Bu usulda tuproqni baholash o‘z ichiga 3 bo‘limni 
qamrab oladi. 
Xo‘jaliklar bo‘yicha tuproq-agrokimyoviy va agroiqlimiy ko‘rsatkichlarni 
tayyorlash. Tuproq-ekologik baho. Har xil qishloq xo‘jalik ekinlariga 
nisbatan tuproq bonitirovkasi. Bu usulda ma’lumotlarni to‘plash 5 ta shaklni 
o‘z ichiga oladi. 



Yüklə 0,51 Mb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin