3-chizma. “Resurslar-tovarlar va xizmatlar” hamda “daromadlar –
xarajatlar”ning davlat aralashuvi mavjud iqtisodiyotdagi doiraviy aylanishi modeli.
Bunda:
Bunday iqtisodiyotda resurslar - tovarlar va xizmatlar, daromadlar-
xarajatlarning uzluksiz harakati ham bozor mexanizmlari orqali, ham davlat
aralashuvi bilan ta'minlanadi. Bunda hukumat ishlab chiqaruvchilar va
iste'molchilarning harakatini bevosita boshqarmaydi, balki resurslar va tovarlar
bozorlarida qatnashish orqali ularning iqtisodiy faoliyatiga qulay sharoitlar yaratadi.
Davlat korxonalar va uy xo‘jaliklarini soliqqa tortish bilan birga korxonalarga
subsidiyalar berish, aholiga transfert to‘lash orqali ularning ishlab chiqarish
imkoniyatlari va xaridga qodir talablariga ta'sir etadi. Ayni paytda davlat resurslar
bozoridan hamda tovarlar va xizmatlar bozorida sotib oluvchi sifatida ishtirok etadi.
Davlat o‘z ishtiroki bilan firmalarning ishlab chiqarish hajmlari va uy
xo‘jaliklarining tovarlar va xizmatlar xarid qilish miqdolari to‘g‘risidagi qarorlari
o‘zaro mos kelmagan hollarda ro‘y beradigan iqtisodiy tebranishlarni tartibga solib
turadi.
Ochiq iqtisodiyot
sharoitida
doiraviy
oqimlar
modeli
yanada
murakkablashadi. Endi unda to‘rtinchi makroiqtisodiy sub'ekt- tashqi dunyo ham
paydo bo‘ladi. Chet el investisiyalarinig kiritilishi va xorijga investisiya qilish,
eksport va import operatsiyalari shu jumladan moliyaviy bozor orqali
jamg‘armalarning investisiyalarga oqib o‘tishi va moliyaviy mablag‘larning qayta
taqsimlanishini e'tiborga olsak ko‘rib o‘tilgan model mukammal emasligiga iqror
Dostları ilə paylaş: