1-Мavzu: “Materialshunoslik, konstruktsion materiallar texnologiyasi” fаniga kirish. Reja

Metallar o’z navbatida ikki turga ajratiladi. Bular rangli metallar alyuminiy, mis, bronza oltin, kumush va boshqalar.

• Metallar o’z navbatida ikki turga ajratiladi. Bular rangli metallar alyuminiy, mis, bronza oltin, kumush va boshqalar.
• Qora metallar po’lat cho’yan va ferro qotishmalarga bo’linadi.

Hamda Mendeleyev davriy sistemasida temir

Fe deb nomlanadi.

Rangli metallardan bronza oltin, kumushlar

nodir metallar deb ham ataladi. Bunga asosiy

sabab ularning tannarxini qimmatbaxo

ekanligida

Metallar va ularning qotishmalari kristall jismlar bo‘lib, ularda musbat zaryadlangan ionlar kristall panjaralar hosil qiladi. Bu musbat ionlar kristall panjaraning muayyan joylarida turadi va ularni kollektivlashgan erkin elektronlar buluti qurshab oladi.

• Metallar va ularning qotishmalari kristall jismlar bo‘lib, ularda musbat zaryadlangan ionlar kristall panjaralar hosil qiladi. Bu musbat ionlar kristall panjaraning muayyan joylarida turadi va ularni kollektivlashgan erkin elektronlar buluti qurshab oladi.

Mashinasozlikda eng ko‘p ishlatiladigan asosiy metallar temir va uning qotishmalari bo‘lib, qisqacha ularni qora metallar deb yuritiladi (cho‘yan, po‘lat, ferro qotishmalar). Hozirda va kelajakda odamlar xayotini va jamiyatni rivojlanishini turli mashina, jihozlar, apparatlarsiz tasavvur qilish qiyin.

• Mashinasozlikda eng ko‘p ishlatiladigan asosiy metallar temir va uning qotishmalari bo‘lib, qisqacha ularni qora metallar deb yuritiladi (cho‘yan, po‘lat, ferro qotishmalar). Hozirda va kelajakda odamlar xayotini va jamiyatni rivojlanishini turli mashina, jihozlar, apparatlarsiz tasavvur qilish qiyin.

Bunday murakkab injenerlik masalalarini xal qilishda konstruksion materiallar texnologiyasi fanini ahamiyati juda katta .

• Bunday murakkab injenerlik masalalarini xal qilishda konstruksion materiallar texnologiyasi fanini ahamiyati juda katta .
• Materialshunoslik fani bundan ikki asr muqaddam aloxida fan sifatida vujudga keldi.
• Fanga asos solgan olimlardan Lomonosov M.V, Anosov P.P, Mendeleev D. I, CHernov K.K, Bendrass M.A va boshqalar fanni rivojlantirishda o‘zlarini xissalarini qo‘shganlar .

Mashina detallarining ishlash sharoitiga va bajarilgan ish sharoitiga qarab, ularga turli talablar qo‘yiladi .

• Mashina detallarining ishlash sharoitiga va bajarilgan ish sharoitiga qarab, ularga turli talablar qo‘yiladi .
• Masalan: ba’zi bir detallar cho‘zilishga (balkalar, prujinalar) ba’zi birlari egilishga, ba’zilari isiqlik sharoitida, ishqalanishga (kesgichlar,tishli g‘ildiraklar) bazi bir detallar kislota, ishqor, nam sharoitda ishlaydilar. Mashina detallari uchun shunday material tanlash kerakki, u pishiq, engil, orzon va puxta bo‘lishi bilan birga talabga javob beradigan bo‘lishi kerak.