1-Mavzu: Media savodxonlik va axborot madaniyati evolutliyasi hamda
jamiyatdagi ahamiyati (2soat)
REJA:
1.
Media savodxonlik haqida tushuncha
2.
Axborot haqida
tushuncha
3.
Axborot madaniyati.
4.
Axborot texnologiyalarining jamiyatdagi o`rni
5.
O’zbekistonda media savodxonlik uchun qilingan ishlar haqida.
Media savodxonlik
— insonlarga turli
media shakllarini
va xabarlarni tahlil qilish,
baholash
va
yaratishga
imkon
beradigan
koʻnikmalar toʻplamidir. Qaysi manba ishonchli,
qaysi manbada notoʻgʻri xabarlar tarqalishi
mumkinligini media savodxonligi yuqori boʻlgan
odam osongina sezishi mumkin boʻladi
Media savodxonlik
— insonlarga turli
media shakllarini va xabarlarni tahlil qilish,
baholash va yaratishga imkon beradigan koʻnikmalar toʻplamidir.
Qaysi manba
ishonchli, qaysi manbada notoʻgʻri xabarlar tarqalishi mumkinligini media
savodxonligi yuqori boʻlgan odam osongina sezishi mumkin boʻladi.
Boshqacha qilib aytganda, media savodxonlik —
bu tanqidiy fikrlash
koʻnikmalarini ommaviy axborot vositalari orqali uzatiladigan xabarlar va belgilarga
qoʻllash qobiliyati.
Ommaviy axborot vositalari yoshlar hayotidagi katta taʼsirga ega kuchdir.
Musiqa, televizor, video oʻyinlar, jurnallar va boshqa ommaviy axborot vositalari
dunyoni qanday koʻrishimizga kuchli taʼsir koʻrsatadi, bu taʼsir koʻpincha
bolalik
davridan boshlanadi. Ommaviy axborot vositalarini isteʼmolchilar tanqidiy tahlil qila
olishlari uchun ularda media savodxonlik koʻnikmalari va odatlarini bolalikdan
rivojlantirish kerak boʻladi. Bu koʻnikmalarga ommaviy axborot vositalariga bazaviy
darajada kirish, uni muayyan tushunchalar asosida tanqidiy tahlil qilish,
shu tahlil
asosida baholash va nihoyat, ommaviy axborot vositalarini oʻzi ishlab chiqarish kiradi.
Media savodxonligi koʻnikmalarini oʻrganishning ushbu jarayoni media taʼlim deb
ataladi.
UNESCO tashkiloti tomonidan XXI asrda media taʼlimni targʻib qilish
madaniy-maʼrifiy rivojlanishning ustuvor yoʻnalishi sifatida eʼtirof etildi hamda aynan
shu yoʻl bilan media savodxonlikni oshirish mumkinligi takidlandi.UNESCO
odamlarning tanqidiy fikrlash va toʻgʻri qaror qabul qilish darajasini yaxshilash uchun
ommaviy axborot vositalari va media savodxonlikni rivojlantirishni qoʻllab-
quvvatlaydi. Tashkilot, ayniqsa,
siyosatchilar, oʻqituvchilar, ommaviy axborot
vositalari mutaxassislari, yoshlar tashkilotlari va
ushbu sohadagi nochor aholi
qatlamlarining salohiyatini oshirishga intiladi, aʼzo davlatlarga milliy ommaviy
axborot vositalari va axborot savodxonligi siyosati va strategiyalarini shakllantirishda
yordam beradi.