1-mavzu. Nutq a’zolari haqida umumiy ma’lumot. Nutq sistemasininganotomo-fiziologik tuzilishi. Reja: Nutq a’zolari haqida ma’lumot 2


VIII juft — dahIiz-chig‘anoq asabi (n. vestibulococlearis)



Yüklə 0,9 Mb.
səhifə19/109
tarix19.12.2023
ölçüsü0,9 Mb.
#184527
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   109
1-mavzu. Nutq a’zolari haqida umumiy ma’lumot. Nutq sistemasinin-fayllar.org (1)

VIII juft dahIiz-chig‘anoq asabi (n. vestibulococlearis) sezuv­chi asab. U eshituv va muvozanat a’zosidan kelayotgan sezuv­chi tolalardan tuzilgan bo1 lib, ikki qismdan iborat. Uning dahliz qismi asab hujayralari ichki eshituv yo‘li tubidagi dahliz tugunida (ganglion vestibularae) joylashgan. Ularning periferik o‘siqlari ichki quloqning parda labirintida retseptorlar hosil qilib tugaydi. Markaziy o‘simtalari esa rombsimon chuqurchada joylashgan vestibulyar o‘zaklarga boradi.
Chig‘anoq qismi (pars cochlearis) spiral kanalda joylashgan chig‘anoq tuguni (ganglioncochleare) hujayralarining o‘siqlaridan iborat. Ularning periferik o‘siqlari spiral a’zoda tugasa, markaziy o‘siqlari rombsimon chuqurchadagi chig‘anoq o‘zaklarida tugaydi. Asab miya asosidan ko‘prikning orqasidan, yuz asabi ildizlaridan tashqariroqdan chiqadi. Keyin dahliz-chig‘anoq asabi ichki eshituv yo‘liga kiradi.
Harakatlantiruvchi bosh miya asablari.
III juft — ko‘zni harakatlantiruvchi asab (n. oculomotorius)tarkibida harakatlantiruvchi va vegetativ tolalari bor. Ular o‘rta miyaning to‘rt tepaligini yuqori tepachalari sohasida, Silviy suv yo‘li tubida joylashgan harakatlantiruvchi va vegetativ (Yakubo­vich) o'zaklaridan boshlanadi. Juft yirik hujayrali somatik o'zak ko‘z olmasi muskullarini inasabatsiya qiladi. Juft mayda hujay­rali vegetativ (Yakubovich) olzagi ko‘z qorachig‘ini toraytiruvchi mushagini inasabatsiya qiladi. Toq mayda hujayrali (Perlia) vegetativ o'zak kiprikli muskulni inasabatsiya qiladi. Ko‘zni harakatlantiruvchi asab miya oyoqchalarining medial yuzasidan chiqadi.
U oldinga yo‘nalib, ko‘z kosasining yuqorigi tirqishi orqali ko'z kosasiga kiradi va ikki shoxga bo'linadi. Ustki sliox (r. su­perior) sof harakatlantiruvchi bo'lib, ustki qovoqni koharuvchi mushak (m. levatorpalpebraesuperior) va ko‘zning ustki to‘g‘ri mushagini (m. rectussuperior) inasabatsiya qiladi. Pastki sliox (r. inferior) aralash. Uning harakat tolalari ko‘zining pastki va medial to‘g‘ri muskullari (mm. rectusinferioretmedialis) hamda pastki qiyshiq mushakni (m. obliquusinferior) inasabatsiya qila­di. Vegetativ tolalari pastki sliox tarkibida chiqib, chiqib kiprik­li tugunga boradi.

Yüklə 0,9 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   109




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin