5. Havo bosimi qanday asboblar bilan o‘lchanadi? Havoning harorati termometr yordamida o‘lchanadi. Termometr yer yuzidan 2 m balandga, Quyosh nuri tushmaydigan soya joyga o‘rnatiladi. Meteorologik stansiyalarda termometr maxsus meteorologik quti ichiga qo‘yiladi. Quti ichiga havo erkin kirib-chiqib turadigan qilib ishlanadi. Qutining eshigi shimol tomonda bo‘ladi. Shunda quti eshigi ochilganda Quyosh nuri termometrga tushmaydi.
Dunyodagi ko‘pchilik meteorologik stansiyalarda ob-havo holati, shu jumladan, havo harorati har 3 soatda kuzatib turiladi. So‘ngra o‘rtacha harorat aniqlanadi. Buning uchun sutka davomidagi barcha kuzatish natijalari qo‘shilib, necha marta kuzatilgan bo‘lsa, shunchaga bo‘linadi. Toshkentda 10 apreldagi bir sutkalik kuzatish natijalari quyidagicha deylik: kechasi soat 1 da +6°C, soat 4 da +4°C, ertalab soat 7 da +5°C, soat 10 da +10°C, kunduzi soat 13 da +14°C, soat 16 da +16° C , kechqurun soat 19 da +10°C, soat 20 da +7°C.Haroratlar yig‘indisi 72°C:8=9°C. Sutkalik o‘rtacha harorat +9°C ekan.
Oylik o‘rtacha haroratni topish uchun oydagi kunlik o‘rtacha haroratlar qo‘shilib, oyning kunlari soniga bo‘linadi. Yillik o‘rtacha haroratni topish uchun hamma oylar o‘rtacha harorati qo‘shilib, 12 ga taqsimlanadi.
Havo haroratini kuzatish uning sutka va yil davomida ancha o‘zgarib turishini ko‘rsatadi. Havoning harorati kunduz kuni soat 14 va 15 larda eng yuqori va erta bilan Quyosh chiqishi oldidan eng past bo‘lishi kuzatiladi. Sutkalik havo haroratining eng yuqori va eng past ko‘rsatkichlari orasidagi farq havo haroratining sutkalik amplitudasi deb ataladi. Yil davomidagi eng yuqori harorat bilan eng past harorat orasidagi tafovut esa havo haroratining yillik amplitudasi deyiladi.
6. Havo temperaturasi qanday asboblar va uslubda o‘lchanadi? Barometr havo bosimini o'lchash uchun ishlatiladigan ob-havo asbobidir. Barometrlarning ikkita asosiy turi, simob va aneroid , aneroid keng tarqalgan bo'lib qo'llaniladi. Elektr transponderlaridan foydalanadigan raqamli barometrlar ko'plab rasmiy meteorologik stansiyalarda qo'llaniladi.
Italiyalik fizik Evangelista Torrikelli 1643 yilda barometrni kashf etishga kirishgan.
