1-Modul: Avtomatlashtirish texnik vositalari faniga kirish. 1-Mavzu

5-modul. Rostlash organlarini hisoblash va tanlash.
5.6-mavzu: Pozisionerlar. Reversiv va noreversiv pozisionerlar. O`ziga o`rnatilgan pozisionerlar. Chekka holatlar to`g’risida xabar beruvchi qurilmalar.
Reja:
1. Pozisionerlar va reversiv hamda noreversiv pozisionerlar.
2. O`ziga o`rnatilgan pozisionerlar. Chekka holatlar to`g’risida xabar beruvchi qurilmalar.

Pnevmatik pozitsionerlar
Pnevmatik pozitsionerlar mexanizmning chiqish elementi holatiga qarab teskari aloqani hosil qilish yo`li bilan porshenli ilgarilanma -qaytma va aylanadigan pnevmatik ijro mexanizmlarning tez ishlashini oshirish va siljish har hilligini kamaytirish uchun mo`ljallangan.
Pnevmatik pozitsionerlarning shartli belgilanish strukturasi:
П П X X X X X
Bajarilishi: У1Э – mo`tadil iqlimli davlatlarga
eksport qilishga yetkazish uchun;
T1 – tropik iqlimdagi davlarga eksport qilishga
yetkazish uchun.
Ta’minlovchi havo bosimi: 1 – 250kPa
2 – 400kPa
3 – 630kPa
Montajli kopmlektning tartib raqami (jadvaldan topiladi)

Mexanizm chiqish elementi shartli yo`lini sozlash

chegaralari:
25 – 25 mmgacha;
90 – aylanuvchi ijro mexanizmlari uchun;
100 – 25 dan 100 mmgacha

Qo`llanilishi:

1. 
   bir tomonlama harakat;
   

2 – ikki tomonlama harakat.
Mahsulot tipi
Pnevmatik pozitsionerlarni asosiy texnik ma’lumotlari va xarateristikalari:

1. 
   Kirish signali P_kir – 20 dan 100kPa gacha.
   
2. 
   Ishchi muhit – siqilgan havo. Tozalik standart bo`yicha 0,1,3 changlik sinfidan yuqori.
   
3. 
   Ta’minlovchi havo bosimi P_ta’min :
   

1. 
   Bir tomonlama harakat pozitsionerlar uchun – 250; 400; 630kPa;
   
2. 
   Ikki tomonlama harakat pozitsionerlar uchun – 400; 630kPa.
   

4. 
   Ta’minlovchi havo bosimining nominal qiymatidan ruhsat etilgan og`ishi - _- ⁺10% .
   
5. 
   Pozitsionerlarning aniqlik sinfi – 1,0.
   
6. 
   Fazodagi ishchi holati – qopqog`i pastga qaragan holatidan tashqari, doimo erkin.
   
7. 
   Ijro mexanizmi chiqish zvenosining ilgarilanma-qaytma harakatli pozitsionerlar 1-jadval bilan mos mexanizm shtoki shartli yo`lini ta’minlaydi.
   

Buriladigan ijro mexanizmlar pozitsionerlari chiqish valini 90⁰ dan kam bo`lmagan burchakka burishni ta’minlaydi.
1-jadval

Modifikatsiya	Shtokning shartli yo`li, mm
ПП-1.25	4; 6; 10; 16; 25
ПП-2.25	10; 16; 25
ПП-1.100; ПП-2.100	25; 40; 60; 100

8. 
   Shartli yo`l yoki burilish burchagining foizlarda ifodalanadigan asosiy ruhsat etilgan hatoligi - _-⁺1.
   
9. 
   Pozitsionerlar gisterezisi ruhsat etilgan hatolikning absolyut qiymatini oshirmasligi shart.
   
10. 
    80kPa kirish signali o`zgarish diapazonining foizlarda ifodalangan sezgirlik chegarasi ruhsat etilgan hatolikning 0.25 absolyut qiymatdan oshmaydi.
    
11. 
    Ta’minlovchi havo sarfi Q_ta’min o`rnatilgan rejimda 2-jadvalda ko`rsatilgandan oshmaydi.
    

2-jadval

Ta’minlash havo bosimi, kPa	Ta’minlovchi havo sarfi, m^3/coat (l/daq)
	ПП-1	ПП-2
250	0.6	-
400	0.8	1.0
630	1.2	1.5

12. 
    Ijro mexanizmi chiqish zvenosining holati va kirish signali o`rtasida maksimal farq bo`lgan holdagi o`tish rejimida va chiqish drossellarining to`liq ochilgan holatlarida pozitsionerlar chiqishidagi ta’minlovchi havo sarfi 3-jadvaldagi qiymatdan kam emas.
    

3-jadval

Ta’minlash havo bosimi, kPa	Ta’minlovchi havo sarfi, m^3/coat (l/daq)
250	9.1	-
400	13	13
630	19	19

13. 
    Pozitsionerlarni o`rtacha hizmat ko`rsatish muddati T_hizmat 8 yildan kam emas.
    
14. 
    Pozitsinerlarning massasi (montajli komplektini hisobga olmagan holda):
    

1. 
   Bir tomonlama harakatli – 2.3 kgdan oshmaydi.
   
2. 
   Ikki tomonlama harakatli – 2.5 kgdan oshmaydi.
   

Hozirda qo`llaniluvchi pnevmatik pozitsionerlardan biri bilan qisqacha tanishamiz.