1-modul. O‘zbekiston mustaqillikka erishish ostonasida

lxaroxrosog olmoxosiys
lxaroxr xirs ax hsooxrs
1.	Ibtidoiy jamoa tuzumi davri	Mil.avv. 1 million – III ming yilliklar
2.	Qadimgi davr: davlatchilikning shakllanishi va rivojlanishi davri	Mil.avv. II ming yilliklar – Milodiy IV asr
3. O‘	rta asrlar davri	Milodiy V – XIX asr O‘rtalari
4.	Rossiya imperiyasi mustamlakachiligi davri	XIX asr 2 yarmi – 1917 yil
5.	Mustabid sovet hokimiyati hukmronligi davri	1917 – 1991 yillar
6.	O‘zbekistonning eng yangi tarixi davri	1991 yildan bugungi kungacha

Oltinchi davrni ―O‘zbekistonning eng yangi tarixi davri deb nomlashning muhim sababi, O‘zbekiston 1991 yil 31 avgustda davlat mustaqilligiga erishdi va O‘zining eng yangi tarixini boshladi. Bu davrda O‘zbek xalqi mustaqil taraqqiyot yO‘lidan borib, qisqa fursatda asrlarga tatigulik sharafli yO‘lni bosib O‘tdi, jahon miqyosida O‘z O‘rnini topdi. Shu ma‘noda ushbu davr maxsus O‘rganilishi kerak bO‘lgan xalqimiz tarixining ajralmas qismiga aylandi.
Eng yangi tarix – juda kO‘p ilmiy bahs-munozaralar predmeti. Ba‘zan u tor ma‘noda tushuniladi, ya‘ni sO‘nggi O‘n yilliklar yoki ushbu davrdagi bir avlodning tarixi sifatida; boshqa yondashishda esa uning boshlanishi avvalgi tarixiy davrlardan farqli bO‘lgan asrning O‘ziga xos jihatlari bilan belgilanadi. O‘zbekistonning eng yangi tarixi mazkur yondashuvlarga muvofiq keladi, shu bilan birga, uni davrlashtirish masalasi yuzaga keldi.
Eng yangi tarixni davrlashtirish tamoyillari bO‘yicha ham turli yondashuvlar mavjud. Ba‘zi olimlar ―Eng yangi tarix deganda, ―Yangi davrni, ya‘ni Yevropa va Shimoliy
Amerikada kapitalizmning qaror topishi va rivojlanishi davrini tushunishadi. Madaniyatshunoslik yondashuvlariga asoslangan G‘arbdagi tarix ilmiy maktablari ―Eng yangi tarixni ilm-fanning O‘sishi, texnikadagi rivojlanish, shuningdek, ongning sekulyarizatsiyasi bilan xarakterlangan inson va jamiyat tafakkuri hamda madaniyatidagi O‘zgarishlar bilan asoslashadi.
Shu bilan birga, turli ilmiy yO‘nalishlarda eng yangi tarix quyidagi holatlar bilan bog‘lanadi:

1. 
   chet el zulmidan ozod bO‘lish;
   
2. 
   mustaqil milliy davlat barpo etish jarayoni.
   

O‘zbekistonning yangi tarixi mustaqillikni qO‘lga kiritish va O‘zbekiston Respublikasining rivojlanish tarixidir. Shu boisdan, bu tarixning boshlanish nuqtasi sifatida sovet totalitar tuzumining sO‘nggi O‘n yilligi davrida O‘zbekiston uchun O‘ta xavfli voqealarga boy bO‘lgan 1989 yilni kO‘rsatish mumkin. Ushbu voqealar negizida esa inqirozga yuz tutgan ma‘muriy- buyruqbozlik tizimi, respublikalarning milliy, iqtisodiy, ijtimoiy manfaatlarini inobatga olmaslik siyosati va paxta yakkahokimligi oqibatida ijtimoiy-iqtisodiy va ekologik ahvolning, insonlar hayot darajasining fojiali yomonlashuvi yotar edi. O‘zbekiston tarixining eng murakkab davrida siyosat maydoniga kelgan Islom Karimovning jasorati, say-harakatlari natijasi O‘laroq, respublika manfaatlari qat‘iyat bilan himoya qilindi, mamlakatni siyosiy va iqtisodiy parokandalikdan, ichki va tashqi nizolardan saqlab qolishga erishildi. Natijada 1991 yilda O‘zbekiston mustaqil davlat deb e‘lon qilindi. Bu O‘zbek xalqi va davlatchiligi rivojlanishida yangi, hal qiluvchi nuqta bO‘lib qoladi.
Ikkinchidan, O‘zbekisgonning suveren davlat sifatidagi eng yangi tarixi insoniyat tarixi rivojlanishidagi yangi bosqichga tO‘g‘ri keldi. Bu bosqichda biz yangi davrga qadam qO‘ymoqdamiz, kO‘z O‘ngimizda jahonda butunlay yangi tartib O‘rnatilmoqsa. O‘zbekistonning eng yangi tarixi esa insoniyat eng yangi tarixining ajralmas qismi sifatida zamonaviy dunyoning global voqealari bilan chambarchas bog‘liq.
Bundan tashqari, eng yangi tarixni O‘rganish tarixchilarning yangi avlodi paydo bO‘lishi bilan izohlanadi. Bu, O‘z navbatida, zamonaviy nazariyada muhim hisoblangan bir savol – tarixchining jamiyatga berayotgan O‘tmish haqidagi bilimlariga nisbatan javobgarligi masalasini yuzaga chiqaradi. Va nihoyat, eng yangi tarix – uning zamondoshlari tarixi. Biz barchamiz – O‘zbekiston Respublikasining fuqarolari ushbu tarixning bevosita guvohlari va ijodkorlarimiz.
Umumlashtirgan holda aytish mumkinki, O‘zbekiston Respublikasining mustaqillik yillarida bosib O‘tgan yO‘lining mazmun-mohiyatini obyektiv baholagan holda, O‘zbekistonning yangi tarixini quyidagi bosqichlarga bO‘lib O‘rganish maqsadga muvofiq.