1 Natiqliyin sahələri hansı cavabda düzgün göstərilib? A bədii, texniki, siyasi, iqtisadi, akademik

---

1 Natiqliyin sahələri hansı cavabda düzgün göstərilib? 
A) Bədii, texniki, siyasi, iqtisadi, akademik 
B) Mədəni, iqtisadi, mənəvi, siyasi 
C) Akademik, siyasi, məhkəmə natiqliyi 
D) Elmi, siyasi, iqtisadi, bədii, işgüzar 
E) Fonetik, leksik, qrammatik, siyasi 
2 Yaxşılıq edərkən gördüyü işdən kompensasiya uman şəxsi belə adlandırırlar: 
A) Gizli qisasçı 
B) Maksimalist 
C) Saxta altruist 
D)Təcavüzkar 
E)Xroniki ittihamçı 
3. Əxlaqın ümumi normaları və işgüzar ünsiyyət. 
1. Əxlaqın ümumi normaları burada işgüzar ünsiyyətə də aiddir 
2. Əksər hallarda işgüzar həyat şəxsi həyata qarşı qoyulmadığı kimi, onlar da bir- birindən ayrılmır və 
bir-birinə əks olmur 
3. Ənənəvi cəmiyyətdə özəl və korporativ maraqların meydana gəldiyi bir vaxtda ümumi əxlaq 
normaları – ədalət, şərəf, ləyaqət, azadlıq, məsuliyyət kimi anlayışlar hələ də əsas rol oynayır, 
insanlar arasında münasibətlərdə birinci olur 
4. İşgüzar ünsiyyətdə və biznesdə etika gərəkli deyil, biznes sahibinin yeganə vəzifəsi istənilən vasitə 
ilə gəlirini artırmaqdır 
5. Biznes makiavellizmi işgüzar ünsiyyətdə maneə deyil 
A) 3,4,5 
B) 1,4,5 
C) 1,2,5 
D) 2,4,5 
E) 1,2,3 
4. Nitq fasiləsi psixoloji funksiya daşıyarkən hansı durğu işarəsindən istifadə olunur? 
A) Sual işarəsi 
B) Nöqtəli vergül 
C) Nida işarəsi 
D) Nöqtə 
E) Üç nöqtə 
5. Fikir parafrazı – plagiatlıq: 
1. Plagiat “başqasının fikir və ya işlərindən istifadə edərək özünə aid olduğunu iddia etmək”dir: 
başqalarına aid fikirləri özəlləşdirmək, fikir oğurluğudur 
2. Elmi işin məqsədi tədqiqat aparılması, mövzunun dərindən öyrənilməsi və elmə yeni bir tövfə 
verilməsidir. Plagiat isə bunların qarşısını alır və nəticədə tələbə heç nə öyrənə bilmir, özünü aldadır 
4. 
. Yaxşılıq edərkən gördüyü işdən kompensasiya uman şəxsi belə adlandırırlar: 
Gizli qisasçı 
Maksimalist 
Saxta altruist 
Təcavüzkar 
Xroniki ittihamçı 
3. Müstəqil еlmi-tədqiqat işinin məhsuludur 
Qazanılan bilikləri sistеmləşdirməyə, möhkəmləndirməyə, iхtisas üzrə nəzəri 
biliyini və praktik bacarığını daha da gеnişləndirməyə, kоnkrеt еlmi-pedaqoji, 
tехniki, iqtisadi, istеhsal və digər məsələləri həll еtməyə imkan vеrir 
5. Müstəqilliyi, yaradıcılığı inkişaf еtdirir, еlmi tədqiqat mеtоdlarından istifadə еtmək 

---

 və еkspеrimеnt qоymaq qabiliyyətini aşılayır 
A) 2,3,4,5 
B) 1,2 
C) 3,4 
D) 1,2,3 
E) 1,3,5 
6. Mədəni nitq etiketləri hansı sırada tam və dəqiq göstərilib? 
A) Təşəkkür etmə, hal-əhval tutma, qarşılama, intizama dəvət etmə 
B) Təşəkkür etmə, hal-əhval tutma, salamlaşma, sağollaşma, mülayimlik C) Qarşılama, intizama dəvət 
etmə, müraciət 
D) Salamlaşma, sağollaşma, üzrxahlıq söz və ifadələri, təşəkkür etmə, hal-əhval tutma, qarşılama, 
intizama dəvət etmə 
E) Salamlaşma, sağollaşma, intizama dəvət etmə, tələbkarlıq 
7. Ərizə bunlardan hansına aiddir? 
A) Dioloji, yazılı 
B) Monoloji, yazılı 
C) Yazılı, şifahi 
D) Yazılı, dioloji 
E) Şifahi, monoloji 
8. Hansı cümlədə söz sırası pozulub? 
A) Təzə idman meydançası yaratdıq. 
B) Arif durmuşdu səhər tezdən ki, işlərini sahmanlasın. 
C) Göyərçin çox faydalı quşdur. 
D) Onların kəndi Kür çayının qırağında idi. 
E) Uşaqlar səyahətə hazırlaşırdılar. 
9. Diplom (buraxılış) işi: biri səhvdir: 
A) İşinin yazılma qaydaları akademik yazı standartları ilə tənzimlənir 
B) Tələbə-magistranta istiqamət verəcək elmi rəhbər həmin mövzu üzrə ixtisaslaşmış olmaya da bilər 
C) Diplom işi bakalavr və magistratura dərəcəsinin qazanmaq üçün yazılan elmi-tədqiqat işidir, elmi 
yazı kateqoriyasına aiddir və digərləri kimi fərqli qaydalara, hədəflərə malikdir 
D) Bakalavr dərəcəsi üçün 35-40, magistratura üçün 70-80 səhifəlik elmi iş tələb olunur. Lakin bu 
tələblər müəyyən ixtisaslar üçün keçərli olmaya da bilər 
E) Hər bir universitetin elmi işlərin yazılması haqqında müəyyən qaydalar toplusu olur ki, burada 
istinad formaları (APA, MLA, Chicago və s.), yazının fontu, marginləri, həcmi və s. məlumatları əldə 
etmək mümkündür 
10. Referat: biri səhvdir. 
A) Elmi səciyyə daşıdığından akademik üslubda yazılır, anlayış, istilah, əlaqələndirici ifadələr elmi 
mahiyyətdə və konstruksiyada verilir 
B) Fikrin ifadəsində şablon ifadələrdən istifadə olunur C) 
Referat yazılarkən elmi üslubdan kənara çıxmaq olmaz, məişət üslubuna aid söz və söz 
birləşmələrindən, milli söz əvəzinə lazımsız halda əcnəbi sözlərdən istifadə düzgün 
sayılmır 
D) Fikrin ifadəsində şablon ifadələrdən istifadə olunmur 
E) 
Bu ifadələr məntiqi, ənənəvi və elmi-analitik mahiyyətdə keçid konstruksiyaları: bizim 
fikrimizcə, zənnimizcə, nöqteyi-nəzərimizcə; mühüm əhəmiyyət kəsb edən məsələlərdən biri də; 
sadalanan (təqdim olunan, göstərilən) suallar; daha çox maraq doğuran; bundan 
irəli gələrək və s. 
11. Səadət nə demək?... Bu sualla mən; Özümü çox yordum, tapa bilmədim... İndi də qayğılar artdı 
günbəgün; Dedim: -Ay səadət, hardasan, harda? (B.Vahabzadə). 

---

Bunlar işgüzar kommunikasiyada sualın hansı növünə aiddir? 
A) Alternativ suallara B) Ritorik suallara 
C) Qapalı suallara D) Açıq suallara 
E) Yoxlama və istiqamətverici suallara 
12. Punktuasiya və durğu işarələri 
A) 10 
B) 4 
C) 3 
D) 8 
E) 7 
13. Aşağıdakılardan hansı akademik yazıya aiddir? A) dissertasiya 
B) təqdimat 
C) xasiyyətnamə 
D) ərizə 
E) annotasiya 
14. Düzgün fikirləri göstərin: 
1. Nitqin rabitəliliyi müəyyən məntiqi ardıcıllığa əməl olunmasını tələb edir. 2. Nitqin pozulma 
səbəblərindən biri sözçülük və uzun cümlələr işlətməkdir. 3. Dil nitq ilə müqayisədə mütəhərrik və 
dinamikdir. 
4. Dil nitqdə fəaliyyət göstərir. 
A) 1,3,4, 
B) 2,3,4 
C) 1,2,3 
D) 1,2,4 
E) hamısı 
15. Rəqiblər tərəfdaşlıq yanaşmasına istiqamətlənirsə, onda bu üsullar ünsiyyət iştirakçıları üçün həll 
tapmağa, son qərarın axtarışını asanlaşdırmağa imkan verir. Bu halda aşağıdakı məqsədlər həyata 
keçirilməlidir: 
1. Opponentə dəqiq məlumat verməməli 
2. Mövqe düz istiqamətlənməyibsə, diskussiyaya girməməli 
3. Dolayı yolla arzuolunmaz təklif rədd edilməli. Danışıqları uzatmamalı 4. Tərəflər milli ənənələrə 
hörmət etməli 
5. Qanunlara, təlimatlara və nitq normalarına riayət edilməli 
Azərbaycan dili yazısında işlənən durğu işarələrinin sayı: 
biri düzdür. 
A) 1, 3 B) 1, 4 C) 3, 1 D) 1,2,3 E) 3,2 16. 
3. İnformasiyanın əqli emalı və yazılı təsbiti prosesi olmaqla, onun əsas məzmununun mətndə qısa 
ifadə edilmə forması 
A) 3,4,5 
B) 1,5 
C) 1,2 
D) 1,2,3 
E) 4,5 
17. Yazılı nitqin funksiyaları. Biri səhvdir. 
A) Apelyativ – ünvan sahibinə təsir; emotiv – emosional reaksiya B) Konstruktiv düşüncələrin 
formalaşdırılması 
C) Fatik – ritual etiket formullarının mübadiləsi 
D) Kommunikativ məlumat mübadiləsi olmalıdır 
E) Metadil – şərh funksiyası 
18. Elmi məruzələrin strukturu: biri səhvdir. 

---

A) Mövzunun məqsəd və vəzifələri 
B) Mövzunun və tədqiqatın aktuallığı 
C) Eksperimental xarakter daşıyırsa, hipotezi 
D) Tədqiqat metodu, tədqiqatın nəticələri (faktlarla sübutu) 
E) Başda mövzunun ədəbiyyatı və nəticə olmalıdır 
19. Danışıqların aparılacağı atmosferin formalaşması üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edən şərtlər: 
səhvi göstərin. 
A) Opponentlərin çıxış növbəliliyi 
B) Rasionallıq - digər tərəf emosiya göstərsə, sakitliyin qorunması 
C) Rabitə - opponentlər arasında birbaşa əlaqə 
D) Etibarlılıq - saxta məlumatlardan istifadə etməmək 
E) Anlayış - rəqibi anlamağa çalışmaq 
20. İşgüzar kommunikasiyada sualın neçə növündən istifadə olunur? A) 3 
B) 6 
C) 5 
D) 4 
E) 2 
Elmi məqalənin formaları: 
1. Elmi-nəzəri – axtarışların nəzəri izahı və qanunauyğunluq əsasında yerinə 
yetirilmiş araşdırmaların nəticələrinin təsviri 
2. Elmi-praktik – empirik olaraq eksperimentlərin real təcrübələr əsasında qurulması 
4. Elmi məqalənin növləri: ictimai, epizodik və silsilə 
5. Elmi məqalənin iki növü var: epizodik və silsilə 
21. Ədəbi dilin normaları: biri səhvdir. 
A) Kütləvi xarakter daşıyır, yəni hamı tərəfindən anlaşılan, hamının dil ünsiyyəti üçün yararlıdır 
B) Dilin bütün səviyyəsini əhatə edir 
C) Kütləvi xarakter daşımır, yəni hamı tərəfindən anlaşılan, hamının dil ünsiyyəti üçün yararlı deyil 
D) Dəyişkəndir, müəyyən tarixi şəraitdən asılı olaraq bu və ya digər dərəcədə dəyişikliyə uğrayır 
E) Dəyişkənlik dilin orfoqrafik və leksik normalarında daha çox özünü göstərir 
22. Akademik yazı qaydaları norması hansı sırada düzgün göstərilib? 
A) məqalə, tezis, referat, diplom işi 
B) məqalə, tezis, referat, məruzə, çıxış 
C) referat, məruzə, çıxış, dissertasiya 
D) referat, məruzə, diplom işi 
E) _ dissertasiya, məqalə, diplom işi, referat, tezis 
23. Məqalənin neçə mərhələsi var (ideyanın yaranması, tədqiqi və yazılma mərhələsi) ? 
A) 5 
B) 2 
C) 3 
D) 6 
E) 4 
24. Elektron poçt vasitəsilə yazışmalar həyata keçirən zaman qaydaların gözlənilməsi. Biri səhvdir. 
A) Savadlı yazmaq 
B) Qısa izah vermək 
C) Nəzakətli olmaq 
D) Cavabı ləngitməmək 
E) Geniş izah vermək 
25. Məsləhət verərkən bu ifadəni işlətmək olmaz: 
A) Məncə, bir qədər gözləsən, yaxşı olar 
B) Səbirli olun, bu mərhələni də uğurla keçəcəksiniz 

---

C) Sən başqa işlə məşğul ol, bu, sən girən kol deyil 
D) Yaxşı-yaxşı fikirləşin, sonra qərar verin 
E) Hava dəyişib, özünüzü soyuqdan qoruyun 
26. Bunlardan biri natiqliyin sahələri siyahısında yoxdur: A) Publisistik natiqlik 
B) Siyasi natiqlik 
C) Məhkəmə natiqliyi 
D) İşgüzar natiqlik 
E) Akademik natiqlik 
27. Biri verbal ünsiyyətə aiddir: 
A) Qucaqlaşma 
B) Əl verib salamlaşma 
C) Siren səsi D) Jest 
E) Seminar 28 
A) 
B) 
C) 
D) 
E) 
29. Paronimlər: 
1. Mənasına görə müxtəlif sözlər olub, tələffüzcə yaxın sözlərdir, leksik-qrammatik mənsubluğuna və 
köklərinin qohumluğuna görə yaxındır, səslənməsində oxşarlıq onların nitqdə qarışmasına səbəb olur 
2. Çoxu leksik xarakter daşıyır, köklərinə görə qohum sözlərdir 
3. Daha çox orfoqrafik normaları bilməməkdən, natiqin çıxış etdiyi sahə ilə bağlı səriştəsizliyi, söz 
ehtiyatının kifayət qədər olmamasından irəli gələn paronimlərdən bədii ədəbiyyatda üslubi fiqur 
kimi, bəzən də gülüş doğurmaq üçün qəsdən istifadə olunur 
4. Çaşdırmaq əlamətləri yoxdur 
5. Üzvləri eyni nitq hissəsinə aid olmur 
A) 1,3,5 
B) 1,2,3 
C) 1,3 
D) 2,3,4 
E) 3,4,5 
30. Biri verbal ünsiyyətə aiddir: 
A) Radio 
B) Istiqamət göstərən nişanlar 
C) Öskürək 
D) Sığallama 
E) Təbəssüm 
31 
A 
B ümumi fikirdən sonra onun izahını vermək məqsədi 
C 
D) M 
E) Tabeli və tabesiz mürəkkəb cümlələr arasında işlənir 
32. Biri işgüzar ünsiyyətin əsas formalarına aid deyil: 
A) Akademik söhbət 
B) Polemika, işgüzar müşavirə 
. Fikir ayrılığını aradan qaldırmaq üçün tərəflərin qarşılıqlı güzəştə getməsi bu 
üsuldur: 
Əməkdaşlıq 

---

 Kənara çıxma 
Kompomis üsulu 
Konstruktiv 
Uyğunlaşdırma 
. Üç nöqtə: biri düzdür. 
) Adətən, fikrin bitmədiyini, emosional gərginliyi bildirir 
) Cümlədə fikri aydınlaşdırmaq, 
daşıyır 
) Əsasən həmcins üzvlərdə ümumiləşdirici sözdən, “məsələn” sözündən vasitəsiz nitqdə 
müəllif nitqindən sonra, dialoqda, aydınlaşdırma əlaqəli tabeli mürəkkəb cümlələrdə 
ümumilik bildirən tərkibdə qoyulur 
ürəkkəb və ya geniş sadə 39% cümlələrin nisbətən müstəqil hissələrini bir-birindən 
ayırmaq üçün işlədilir – cümlədə ayırıcı funksiya daşıyır 
C) İşgüzar söhbət 
D) Kütlə qarşısında çıxış, telefon danışıqları, işgüzar məktublaşma. 
E) İşgüzar danışıqlar, mübahisə, diskussiya 
33. Münaqişələrdə uyğunlaşma üsulu aşağıdakı hallarda tətbiq oluna bilər. Biri səhvdir. 
A) Hiss edirsiniz ki, qalib gəlmək üçün kifayət qədər güc və şansınız yoxdur 
B) Fikirləşirsiniz ki, öz nöqteyi-nəzərinizi diktə etmək yox, insanlarla xoş münasibətlər saxlamaq daha 
yaxşıdır 
C) Fikir ayrılığının predmeti sizin üçün əhəmiyyətli deyil və ya baş verənlər sizi narahat etmir 
D) Şüurlu şəkildə anlayırsınız ki, həqiqət sizin tərəfinizdədir 
E) Əsas məsələ münaqişə yox, əmin-amanlıq və sabitlik yaratmaqdır 
34. Elm adamlarının, alimlərin, yüksək hazırlıqlı ziyalıların, müəllimlərin elmi-praktik konfranslarda, 
ali məktəb auditoriyalarında, müdafiə şuralarında və s. yerlərdə istifadə olunan nitq necə adlanır? 
A) İctimai-siyasi nitq B) Akademik nitq C) Məişət nitqi 
D) Ekran nitqi 
E) Məhkəmə nitqi 
35 
2. Hər hansı bir fikrin və ya məlumatın bitdiyini göstərir 3. Məlumat bildirir 
4. Ayırıcı funksiya daşımır 
5. Ondan sonra fasilə edilmir 
A) 1,3,5 B) 2,3 C) 1,2,3 D 
E 
36. Üslub dedikdə nə nəzərdə tutulur? 
A) Xüsusi səciyyəli danışıq forması 
B) Dilin xüsusi bölməsi 
C) Dil vasitələrindən məqsədyönlü istifadə 
D) Bədii ədəbiyyatın yaradılması formaları 
E) Məcazi ifadələr yaratmaq üsulu 
37. İşgüzar kommunikasiyada əlaqələrin mərhələləri. Müzakirə və qərar qəbuletmə: 1. Tərəfdaşa 
istiqamət vermək, onu müzakirəyə cəlb etmək 
2. Dinləmə və inandırma 
3. Bilə-bilə yalan məlumatlar verilməsi 
4. Tələblərin artırılması. 
5. Sualların düzgün qoyulması 
A) 1,2 
. Nöqtə: 
1. Adi intonasiya ilə deyilir 
) 2,3,4,5 

---

 ) 3,4,5 
B) 1,5 
C) 1,4 
D) 2,4 
E) 3,4 
38. İşgüzar ünsiyyət şəraitində salamların növbəliliyi: 
1. İk olaraq, xidməti vəzifəsi yüksək olan salam verməlidir 
2. Qonaq binaya daxil olarkən şirkətin gözətçisi ona salam verir 
3. Vəzifəsindən asılı olmayaraq, ilk növbədə, oradakıları salamlayır 4. Ötüb-keçən əməkdaşlar ilk 
olaraq salam verməlidirlər 
5. Görüşdə kişi ilk olaraq qadını salamlayır. Yaşca gənc ilk növbədə yaşlı adam və qadınla salamlaşır. 
Bərabər statusda tərbiyəyə görə birinsi salam verir 
A) 2,5 
B) 3,4,5 
C) 1,5 
D) 1,3,5 
E) 4,5 
39. Münaqişənin həllində kompromis üsulundan aşağıdakı hallarda istifadə etmək olar. Biri səhvdir. 
A) Tərəflərdən birinin istəyi onun üçün çox əhəmiyyətli deyil 
B) Hər iki tərəf eyni dərəcədə inandırıcı arqumentlərə və eyni gücə malikdir 
C) Kompromis hər şeyi itirməkdənsə, heç olmasa nəyisə əldə etməyə imkan verəcək 
D) Müvəqqəti həll mümkündür, çünki başqasının hazırlanmasına zaman yoxdur və ya problemin 
həllinə digər yanaşmalar səmərəsizdir 
E) Tərəflərdən biri daha inandırıcı arqumentlərə və gücə malikdir 
40. Hansı bənddə leksik norma pozulub? 
A) Yalvarma, yalvarma o cəllada sən! (S.Vurğun) B) Anam toyuqları yuvasına saldı 
C) Tarlada suvarma işləri başa çatdı 
D) Çay tökülüb süfrəni ləkələdi 
E) Zəhmət olmasa, mənə bir stəkan çay süz 
41. Tərəflərin qarşılıqlı razılığını tələb edən məsələlər: səhv bəndi göstərin. 
A) Gündəlik 
B) Həm ayrı-ayrı görüşlərin, həm də ehtimal ki, bütün danışıqlar prosesinin vaxt çərçivəsi 
C) Opponentlərin çıxış növbəliliyi 
D) Qərarların qəbul edilməsi qaydası 
E) Danışıqlar işgüzar strategiyaya istiqamətlənirsə, minimum tələblərin dərhal ifadə olunması 
42. Tezislə bağlı hansı bənd düzgündür: 
A) Təfsilatsız ifadə olunan əsas fikirlərin geniş xülasəsi 
B) Tezis tədqiqatın, təhlilin nəticəsidir; fikirlər konkret, dəqiq, aydın olmalıdır 
C) Tezisdə fikirlər konkret, dəqiq, aydın olmaya da bilər 
D) Dissertasiya, məqalə, referat, diplom işinin əsas müddəalarının şərhli ifadəsi E) Tezis təhlilin 
nəticəsidir 
43. Üslub nədir? 
A) Dildən ünsiyyət vasitəsi kimi istifadə qaydalarının öyrənilməsi 
B) Dil vasitələrindən məqsədəuyğun istifadə 
C) Dilin ifadə imkanlarının genişliyi 
D) Dilin fonetik, leksik, qrammatik qayda – qanunlarının nitq prosesində gözlənilməsi E) Fikrin ifadəsi 
üçün biləvasitə obrazlı vasitənin seçilməsi 
44. İşgüzar kommunikasiya prosesində münaqişənin yaranması neçə amilin mövcudluğunu nəzərdə 
tutur? 

---

A) 1 
B) 4 
C) 5 
D) 3 
E) 6 
45. Razılaşma neçə növ qərar əsasında mümkündür? A) 6 
B) 4 
C) 2 
D) 3 
E) 5 
46. Səhv izah olunmuş paronimlər sırasını göstərin: A) Əbədi “daimi, həmişəlik, ölməz, sonsuz”, 
Ədəbi “ədəbiyyata aid olan” 
B) Emissiya “qiymətli kağızlar və kağız pullar buraxılması”, 
Emosiya “həyəcan, təəssürat” 
C) Ekskursiya “köməkçi məsələni aydınlaşdırmaq üçün əsas mövzudan haşiyə çıxma”, Ekskursiya 
“elmi və ya əyləncə məqsədilə təşkil edilən səyahət” 
D) Əsl “əsas, təməl, özül, həqiqqi, orijinal” 
Əsil “əsil-nəcabət” 
E) Etalon “ölçü vahidinin vəsaiti”, 
Etanol “etil spirti”, 
47. Biri çıxış üçün əsas meyar deyil: 
A) Yığcam olsun, çox vaxt aparmasın 
B) Danışan müzakirə olunan mövzudan kənara çıxmasın 
C) Loru və tüfeyli sözlərə, ifadələrə, şivə tələffüzünə və s. yol verilsin 
D) Deyilənlərdə ardıcıllıq və rabitəlilik gözlənilsin 
E) Sözlər, cümlələr aydın, hamının eşidə biləcəyi bir səs tonu ilə tələffüz edilsin 
48. Fonetik normanın pozulduğu cümləni göstərin: 
A) Mənim fikrimi onlara çatdırın 
B) Daha bu mövzuda başımı yormayacağam 
C) Mən bu gün məktəbə getmiyəcəm 
D) Onlar bu gün kənddən gəldilər 
E) Eşitdiyi xəbərdən donub qaldı, bilmədi neyləsin 
49. Səhv yazılmış sözü göstərin: 
A) Qırğızıstan 
B) Əfqanıstan 
C) Tatarstan 
D) Gürcüstan 
E) Türkmənistan 
50. Biri nitq mədəniyyətilə əlaqədar elm sahəsi deyil: A) Ədəbiyyat 
B) Qrammatika 
C) Etnoqrafiya 
D) Məntiq 
E) Psixologiya 
51. Yalnız yazılı ədəbi dil normalarının məcmusu: A) Leksika 
B) Sintaksis 
C) Orfoepiya 
D) Fonetika 
E) Orfoqrafiya 
52. Akademik yazıda ədəbiyyatların axtarılması 

---

A) Axtarış yerləri, informasiya axtarış strategiyası, ədəbiyyat mənbələri B) Toplanmış materialın 
qiymətləndirilməsi, mövzunun işlənməsi 
C) Ədəbiyyatın növləri, ədəbiyyatın seçilməsi, ədəbiyyatla işləmə D) Ədəbiyyatın seçilməsi, 
ədəbiyyatla işləmə 
E) Axtarış yerləri, informasiya axtarış strategiyası, ədəbiyyat mənbələri, kitabxana kataloqları, 
ədəbiyyatın növləri, ədəbiyyatın seçilməsi, ədəbiyyatla işləmə 
53. İşgüazar kommunikasiyada telefon etikası: 
1. Telefonda ünsiyyət zamanı səs çox xoş və məlahətli gəlməlidir 
2. Səhər erkən və gecə heç kimə zəng vurmayın, əgər o yatır və ya mürgüləyirsə, sizinlə söhbət 
maraqlı olmayacaq 
3. Düyməni basmazdan öncə yığdığınız nömrəyə diqqətlə baxın, ilk növbədə ünvana düz zəng etdiyini 
öyrənin, əlaqə qurmaq istədiyiniz şəxs olub-olmadığını müəyyənləşdirin 
4. Söhbətə zəng vuran yox, zəng etdiyiniz şəxs başlayır 
5. Əgər səhvən siz nömrəni düz yığmamışsınızsa, üzr istəməyinizə ehtiyac yoxdur 
A) 2,3,5 
B) 1,2 
C) 1,2,3 
D) 3,4,5 
E) 2,4,5 
54. Elmi məqalənin strukturu ilə bağlı hansı doğrudur? 
A) Başlıq, müəlliflər, giriş, material, nəticələr 
B) Başlıq, müəlliflər, material, ədəbiyyat 
C) Başlıq, müəlliflər, material 
D) Başlıq, müəlliflər, iş yerləri, koordinatları, giriş, material və metod, təcrübə və nəticələr, ədəbiyyat 
E) Müəlliflər, giriş, material 
55. İşgüzar kommunikasiya: biri düz deyil. 
A) İşgüzar kommunikasiyanın mövzusu konkret bir sahə ilə məhdudlaşmır, iştirakçılar tərəfindən 
müəyyən edilmiş, müxtəlif xarakter daşıyan hədəflərə çatmaq məqsədi daşıyır 
B) İstənilən birgə fəaliyyət iştirakçıların qarşılıqlı kommunikativ əlaqəsini tələb etmir 
C) Əsasən rasional əsaslarla qurulmuş ünsiyyət tərəfləri arasında məlumatın şüurlu, hədəfli və 
məqsədəuyğun təşkilidir 
D) İşgüzar kommunikasiyanın iştirakçıları və ya subyektləri həm fərdi, həm də birgə fəaliyyətdə iştirak 
edən və ya etmək istəyən şəxslər ola bilər 
E) Peşəkar fəaliyyətdə ofis, menecer, marketinq və s. statusa malik insanlar arasında birgə həyata 
keçirilən xüsusi bir ünsiyyət növüdür 
56. Aşağıdakı söz və ifadələr mədəni nitq etiketlərindən hansına, ya hansılara aiddir? 
Bağışlayın, Üzr istəyirəm, Narahat etdiyimə görə üzr istəyirəm, Sizə zəhmət verdim; Allah sizdən razı 
qalsın (olsun)! Əvvəlcədən minnətdarlığımı bildirirəm və s. 
A) İntizama dəvət etmə 
B) Hal-əhval tutma, qarşılama 
C) Təşəkkür etmə 
D) Üzrxahlıq 
E) Salamlaşma, sağollaşma 
57. Şad xəbərin çatdırılması hansı halda düzgündür? A) Bəzi məqamları deməmək 
B) Uzun müddət eşidilməsi gözlənilən şad xəbəri “Muştuluğumu ver”, “Gözün aydın olsun”, “Sənə bir 
şad xəbər gətirmişəm” və s. ifadələrlə birdən-birə deyil, tədricən sahibinə çatdırmaq 
C) Situasiyaya görə davranmaq 
D) Hər şeyi olduğu kimi çatdırmaq, məqam gözləməmək E) Başqası vasitəsilə çatdırmaq 
58. Yazılı nitqin ifadə vasitələri hansılardır? 
1. Səs 

---

2. Yazı 
3. Hərf 
4. Söz 
5. Cümlə 
A) 1,3 
B) 2 
C) 1,4 
D) 2,3,4,5 
E) 2,5 
59. Terminin əsas xüsusiyyəti nədir? 
A) Terminlər yalnız doğma dildə yaranır 
B) Terminlər dildən- dilə keçmir 
C) Terminlər məcazilik xüsusiyyətinə malik olur 
D) Dildə konkret mənası olur 
E) Terminlər çoxmənalılıq xüsusiyyətinə malik olur 
60. Yazılı nitqdə “Koroğlu munu hardan tapıb gətirdin?” cümləsində ədəbi dilin hansı norması 
pozulub? 
A) Orfoqrafik B) Orfoepik C) Qrammatik D) Leksik 
E) Həm leksik, həm qrammatik 
61. Hansı nitqin ifadəliliyində heç bir rol oynamır? 
A) Orfoqrafik normalar 
B) Sabit söz birləşmələri 
C) Sözün məcazi mənaları 
D) Obrazlılıq 
E) Bədii sual 
62. Biri qeyri-verbal ünsiyyətə aiddir: 
A) Protokol 
B) Mühazirə 
C) Çixarış 
D) Məktub 
E) Hərəkət 
63. İş adamları telefonla ünsiyyət qurarkən: 
1. Qısa danışmağa və mövzudan kənara çıxmamağa çalışmalıdırlar. 
2. İşgüzar telefon danışığında mənasız suallara vaxt sərf etmək uyğun sayılmır. 
3. İş tərəfdaşlarınızla söhbət zamanı dediklərini eşitmək və şərhlərinə cavabları əsaslandırmaq üçün 
onları fəal və ciddi dinləməyiniz, qeydlər götürməyiniz vacibdir. 
4. Zəngin məqsədi barədə məlumat verib, dərhal işgüzar söhbətə başlamamaq. Əsas söhbətə zəmin 
hazırlamaq. 
5. Adi və işgüzar şəxsi telefon zəngləri arasında ciddi fərqlər yoxdur. 
A) 1,2,3 
B) 2,3 
C) 2,3,4 
D) 3,4,5 
E) 1,4,5 
64. Qeyri-refleksiv dinləmələrdə cavablar. Biri düzdür. 
A) Anladığım kimi; Belə düşünürsünüz ki,..; Dediklərinizi ümumiləşdirsək, deməli... 
B) Mən sizi düzmü başa düşdüm? Başqa sözlə, siz nəyi nəzərdə tutursunuz? Bəlkə ümid edirsiniz 
ki,...? Bəlkə istərdiniz ki,...? 
C) Başa düşmədim. Nə demək istəyirsiniz? Zəhmət olmasa, bir də təkrar edin. D) Belə başa düşdüm 
ki,.. Siz demək istəyirsiniz ki,.. Sizin fikrinizcə... 

---

E) Aha! Bəli! Yaxşıı! Oldu! Maraqlıdır! 
65. Hansı nitqin ifadəliliyində heç bir rol oynamır? 
A) Orfoqrafik normalar 
B) Obrazlılıq 
C) Bədii sual 
D) Sözün məcazi mənaları 
E) Sabit söz birləşmələri 
66. Müəssisə rəhbəri idarənin illik fəaliyyətinə dair hesabat verir: Onun çıxışı natiqliyin hansı sahəsinə 
aiddir? 
A) Akademik 
B) Siyasi 
C) Bədii 
D) Elmi 
E) Rəsmi 
67. Yazılı nitqin xüsusiyyətlərindən hansı səhvdir? A) Daha çox sadə cümlələrdən istifadə edilməsi 
B) Yazılı nitqin ədəbi dilin əsasında formalaşıb inkişaf etməsi 
C) Yazılı nitqdə mimika və jestlərin əsas rol oynamaması 
D) Yazılı nitqin hər hansı məlumatın nəsldən-nəslə keçməsində mühüm rol oynaması 
E) Elmi, texniki, siyasi və başqa terminlərin işlədilməsi 
68. İşgüzar kommunikasiyanın neçə funksiyası var: 
A) 5 
B) 4 
C) 3 
D) 2 
E) 6 
69. İşgüzar kommunikasiyada nitq mədəniyyəti konsepsiyasının əsasını neçə komponent təşkil edir? 
A) 3 
B) 2 
C) 5 
D) 6 
E) 4 
70. Natiqlik sənətinin ikinci adı: A) Mimika 
B) Jest 
C) Etiket 
D) Etika 
E) Ritorika 
71. Nitqin düzgünlüyü haqqında əsas fikir hansıdır? 
A) Nitqin düzgünlüyü leksik əlamətdir. 
B) Nitqin düzgünlüyü terminoloji əlamətdir. 
C) Nitqin düzgünlüyü reallıqdakı hadisələrin olduğu kimi əks olunmasıdır. D) Nitqin düzgünlüyü yalnız 
fonetik normalarla tənzimlənir. 
E) Nitqin düzgünlüyü politoloji əlamətdir. 
72. İşgüzar kommunikasiyada bu üsuldan hər iki tərəf üçün əlverişli qərar tapılanda və rəqiblərlə 
tərəfdaşlıq edəndə istifadə olunur. 
A) kompromis üsulu B) kənara çıxma üsulu 
C) uyğunlaşma üsulu 
D) rəqabət üsulu 
E) əməkdaşlıq üsulu 
73. Azərbaycan dilində işgüzar və akademik kommunikasiya” fənninin məqsədi. Biri səhvdir. 

---

A) Azərbaycan dili və ona göstərilən dövlət qayğısı ilə bağlı məlumatlara yiyələnmək, 
kommunikasiyanın forma və funksiyaları, səviyyələri barədə biliklərə sahib çıxmaq 
B) Dinləmə mədəniyyəti və dinləmənin kommunikasiya növü kimi mahiyyətini öyrənmək, dinləmə və 
diqqət, dinləmə formaları, bacarıqlarının təkmilləşdirilməsinin önəmini qavramaq 
C) Kommunikativ ritorikasının nədən ibarət olduğunu, ədəbi dilin üslubları, aktiv və passiv leksikasını 
bilmək, rabitə və kommunikativ strategiya, yaradıcılıq texnologiyalarını mənimsəmək 
D) Tələbələrin ümumi bilik inkişafına, şifahi və yazılı nitq mədəniyyətinin yüksəlməsinə yardımçı 
olmaq 
E) Dil vasitələrindən sərbəst və qrammatik cəhətdən savadlı istifadə etmək, elmi bilikləri tətbiq 
etmək, müxtəlif informasiya mübadiləsi aparmaq üçün kommunikativ səriştəliyi formalaşdırmaq 
74. Ədəbi dilin leksik normasının əsas şərti: 
A) Sözün mənasına bələd olmaq, onu yerində və düzgün işlətmək B) Sözü düzgün yazmaq 
C) Söz və cümlələr arasındakı əlaqələri nitqdə düzgün qurmaq 
D) Poetik funksiyaya malik sözlərdən istifadə etmək 
E) Sözü düzgün tələffüz etmək 
75. İş adamları üçün uğurlu addım - nitq mədəniyyəti: biri səhvdir. 
A) Nitq mədəniyyəti biznesə, işgüzar fəaliyyətə tətbiq edilir; məqsəd natiqlik məharətindən istifadə 
etməklə, bəzən ritorik şəkildə məntiqli və ardıcıllıqla, fikirləri dəqiq, düzgün ifadə etmək bacarığıdır 
B) İş adamları üçün başlanğıc, uğurlu addım nitq mədəniyyəti qaydalarına yiyələnməkdir. İşgüzar 
münasibətlərin etikası münaqişələrin, maneələrin və qarşılıqlı iddiaların sayını azaldan, düzgün 
qərarlar verən vasitədir, onun əsas aləti nitq mədəniyyətidir 
C) Nitq mədəniyyəti fikir və istəkləri dəqiq ifadə etmə bacarığıdır, bu onun effektivliyinin ən vacib 
şərtidir. Bəlağətli, savadlı çıxış edən bir insanı dinləmək xoşdur 
D) Nitq mədəniyyəti aşağı səviyyədə olan, fikirlərini aydın ifadə etməyi bacarmayan, nitqdə səhvlərə 
yol verən insan kommunikativ uğursuzluqlarla rastlaşacaq 
E) Şifahi nitqin xüsusiyyətlərini bilmək, işgüzar söhbət aparmaq rəhbər, qulluqçusu üçün xüsusilə 
vacib deyil 
76. İşgüzar ünsiyyət şəraitində insanların münaqişə vəziyyətinin davranış strategiyası. Düzgün sıranı 
göstərin. 
1. Əməkdaşlıq 
2. Məhəl qoyma və ya yayınma 
3. Adaptasiya 
4. Kompromis 
5. Müsabiqə və ya rəqabət 
A) 1,2, 3, 4, 5 
B) 5, 2, 3, 4, 1 
C) 5, 1, 4, 3, 2 
D) 4, 1, 2, 3, 5 
E) 3, 4, 5, 2, 1 
77. “Bir çox adamlar zarafatı sevmir” cümləsində ədəbi dilin hansı norması pozulub? 
A) Leksik 
B) Qrammatik 
C) Fonetik 
D) Orfoqrafik 
E) Həm fonetik, həm də leksik 
78. “Niyə belə qərara gəldiniz? – əvəzinə: Qərarınız mənim üçün qaranlıq qaldı, bir qədər aydınlıq 
gətirə bilərsinizmi?; Niyə əlavə məlumat vermədiniz? – əvəzinə: Əlavə məlumat versəydiniz, daha 
yaxşı olmazdımı?” 
Bu suallar hansı halda işlədilir? 

---

A) Səhvə yol verməmək, qınaq, ittihamvarı suallardan yayınmaq məqsədilə B) Ritorik suallardan 
yayınmaq məqsədilə 
C) Alternativ suallardan yayınmaq məqsədilə 
D) Açıq suallardan yayınmaq məqsədilə 
E) İstiqamətverici suallardan yayınmaq məqsədilə 
79. Azərbaycan dilində işgüzar və akademik kommunikasiya” fənninin məqsədi. Biri səhvdir. 
A) Kommunikativ ritorikasının nədən ibarət olduğunu, ədəbi dilin üslubları, aktiv və passiv leksikasını 
bilmək, rabitə və kommunikativ strategiya, yaradıcılıq texnologiyalarını mənimsəmək 
B) Tələbələrin ümumi bilik inkişafına, şifahi və yazılı nitq mədəniyyətinin yüksəlməsinə yardımçı 
olmaq 
C) Dil vasitələrindən sərbəst və qrammatik cəhətdən savadlı istifadə etmək, elmi bilikləri tətbiq 
etmək, müxtəlif informasiya mübadiləsi aparmaq üçün kommunikativ səriştəliyi formalaşdırmaq 
D) Azərbaycan dili və ona göstərilən dövlət qayğısı ilə bağlı məlumatlara yiyələnmək, 
kommunikasiyanın forma və funksiyaları, səviyyələri barədə biliklərə sahib çıxmaq 
E) Dinləmə mədəniyyəti və dinləmənin kommunikasiya növü kimi mahiyyətini öyrənmək, dinləmə və 
diqqət, dinləmə formaları, bacarıqlarının təkmilləşdirilməsinin önəmini qavramaq 
80. Biri dissimilyasiyadır: 
A) Qəral, issi, hətda, küfdə, qaralmaq, saralmaq, fantal, hammal; B) İrayon, qurup, qıram, kulub, 
ustol, İreyhan; 
C) Çevriliş, yanlış, ayrılıq; 
D) Doğru-dorğu, nəlbəki-ləmbəki, süfrə - sürfə; 
E) Kirpik – kiprik, layihə - lahiyə, göstərmək – görsətmək. 
81. Akademik səriştəliliyin aspektləri: 
1. Mətnlərin yazılması və şərhi üçün dil sistemlərinin, metodların, vasitələrin, texnologiyaların əlaqəli 
əməliyyatı 
2. Orijinal sosial və ya peşəkar kontekstdə müzakirələr 
3. Transformasiya və mövcud diskurs təcrübələrin kritik nəzərdən keçirilməsilə tənqidi fikirlər 
4. Emi aparaturu və onun keyfiyyəti, ədəbiyyat siyahısı, sitat və istinad etmə 
5. Plagiat və antiplagiat anlayışları, cari nəzarət və aralıq attestasiya formaları 
A) 1,3,5 
B) 3,4,5 
C) 1,2,3 
D) 2,3 
E) 2,3,5 
82. Orfoepik normalar müəyyənləşdirilir: 
biri səhvdir. 
A) tələffüzü çətin, yazılışı deyilişindən fərqlənən sözlərin xalq danışıq dilinə uyğun variantının qəbul 
edilməsi 
B) şəkilçilərin uzun variantda saxlanılması 
C) alınma sözlərin tələffüzü ilə əlaqədar fonetik normaların qətiləşdirilməsi; ahəng qanununun 
gözlənilməsi 
D) tələffüzün asanlığı; danışığın təbiiliyinin qorunması 
E) fonetik hadisələrin tətbiq olunmasının qarşısının alınması; dilimizin təbiəti, səs və heca sistemi 
nəzərə alınmaqla bir sıra sözlərin tələffüz formalarının dəqiqləşdirilməsi 
83. Tezis neçə suala cavab verir ? A) 4 
B) 6 
C) 3 
D) 5 
E) 2 

---

84. Altından xətt çəkilmiş sözlərdə hansı fonetik hadisənin baş verdiyini göstərin: Bircə ondan 
razıyam ki, özümdən narazıyam. 
A) 
B) 
C) 
D) 
E) 
85. Ünsiyyət daha çox bu üslubda aparılır: 
A) Məişət üslubu 
B) Kitab üslubu 
C) Normativ üslub 
D) Rəsmi üslub 
E) Bədii üslub 
86. Həm uzlaşma, həm də idarə əlaqəsi olan söz birləşməsini göstərin. 
A) Şəhər əhalisi 
Proteza 
Metateza 
Dissimilyasiya 
Eliziya 
Assimilyasiya 
B) Qələbənin sevinci C) Heyrətamiz hadisə D) Acı xəbər 
E) Cəsarətlə vuruşmaq 87. Biri protezadır: 
A) Doğru-dorğu, nəlbəki-lənbəki, süfrə - sürfə; B) İrəf, işkaf, İramiz 
C) Yanımnan , qanımnan, canımnan 
D) Gözəllər, düzəllər, gəzəllər 
E) İrəsul, İrza, istəkan, istansiya, işkaf 
88. Hansı şifahi nitqin xüsusiyyəti kimi göstərilə bilməz? 
A) Adi danışıq dilinin xüsusiyyətləri mühafizə olunur 
B) Şifahi nitqdə, demək olar ki, jest və mimikalar, yarımçıq cümlə və replikalara yer verilmir 
C) Şifahi nitq leksikasında ümumişlək sözlərə daha çox yer verilir 
D) Yarımçıq cümlə və replikalardan daha çox istifadə edilir 
E) İntonasiya, fasilə və vurğu həlledici rol oynayır 
89. Rəsmi sənədlərlə bağlı bilgilərə aid deyil: 
A) Rəsmi sənədləri xüsusi mütəxəssislər hazırlayır, müxtəlif səviyyələrdə müzakirə olunur və qəbul 
edilir 
B) Rəsmi sənədlər mühüm hüquqi məzmuna malik olur, tarixi əhəmiyyət daşıyır 
C) Dövlət, yaxud hökumət təşkilatlarının tərtib etdiyi və xüsusi qaydada, yəni rəsmi şəxsin imzası, 
möhürü və s. ilə təsdiq olunan sənədlərdir 
D) Rəsmi sənədlərdə maksimum mükəmməllik gözlənilir, fikrin birmənalılığına, aydınlığına, hüquqi 
əsaslığına diqqət yetirilir 
E) Rəsmi sənədlərlə yalnız dövlətlərarası (dövlətlərdaxili yox) münasibətlər tənzimlənir 
90. Xəbər mübtəda ilə uzlaşmırsa, mədəni nitqin hansı tələbi pozulur? 
A) Dəqiqlik 
B) İfadəlilik 
C) Düzgünlük 
D) Həm düzgünlüyü, həm dəqiqliyi 
E) Həm dəqiqliyi, həm ifadəliliyi 
91. Ünsiyyətin formuluna hansı uyğun deyil? A) Mədəniyyətin əsas elementi, atributudur 
B) İnsanın sosial statusu ünsiyyət mədəniyyəti ilə birbaşa bağlı deyil 

---

C) Səmimiyyətə yüksək dəyər verilir – fikir qarşılığı rəqabət yox, sağlam düşüncəyə, inandırmaya, 
ümumi nəticələr çıxarmağa əsaslanır 
D) İnsanların qarşılıqlı əlaqələrinin vacibliyi və hər birinin ünsiyyət fərdiliyi ehtiva olunur E) Danışıq 
tərzi, mədəni nitqin keyfiyyətləri mənəvi sağlamlığın göstəricisidir 
92. Ədəbi dilin qrammatik normasının əsas tələbi: 
A) Söz və cümlələr arasındakı əlaqələri nitqdə düzgün qurmaq 
B) Məhəlli sözləri nitqdə işlətmək 
C) Sözün mənasına bələd olmaq və onu düzgün işlətmək D) Sözləri düzgün tələffüz etmək və düzgün 
yazmaq 
E) Milli sözləri alınma sözlərdən daha çox işlətmək 
93. Biz öz istəklərimizi tamamilə yerinə yetirə bilmərik, deməli, hər birimizin razılaşa biləcəyi bir 
qərara gəlmək lazımdır! 
Bu hansı istəkdən soraq verir? Biri düzdür. 
A) Münaqişənin dərinləşəcəyindən 
B) Bir-birinə inamsızlıqdan 
C) Münasibətlərin gərginliyindən 
D) Münaqişənin dondurularaq az sonra gərginləşəcəyindən E) Kompromis istəyindən 
94. İşgüzar kommunikasiyada danışıqlar: uyğun olmayanı göstərin. 
A) Danışıqların savadlı və inamla aparılması üçün məzmunun nədən ibarət olduğunu, iştirakçılar 
qarşılarına hansı məqsədlər qoyduğunu, prosesin ümumi modelinin nə olduğunu bilmək vacibdir 
B) Bütün uğurlar təkcə müzakirə predmetini yaxşı bilməkdən yox, həm də danışıqların aparılma 
texnikasından asılıdır 
C) İşgüzar kommunikasiyada maraqların qarşılıqlı təmin olunması əsas sayılmır. 
D) Həm əməkdaşlıq çərçivəsində, həm də münaqişə şəraitində baş verən danışıqlarda mütləq 
iştirakçıların işgüzar ünsiyyəti nəzərdə tutulur 
E) Danışıqlar işgüzar kommunikasiyanın ayrılmaz hissəsidir 
95. İşgüzar kommunikasiyaya aid deyil: 
A) Rəsmidir 
B) Yığcamdır 
C) Dəqiqdir 
D) Terminlərdən istifadə E) Aydındır 
96. Münaqişəni müsbət nəticə ilə bitirmək üçün bəzi tövsiyələr. Biri səhvdir. 
A) Kifayət qədər hörmət və nüfuzunuz imkan versin ki, təklif etdiyiniz qərar ən yaxşısı hesab olunsun 
B) Qəti qərara gəlin ki, başqa bir seçim və itirəcəyiniz heç bir şeyiniz yoxdur 
C) Rəqiblərlə tərəfdaşlıq uyğun sayılmır, ona görə ki, bütün iştirakçıları münaqişələrin həlli prosesinə 
cəlb etmək və hamının ehtiyaclarını ödəmək mümkün olmur 
D) Qeyri-adi qərar qəbul etməlisiniz, bu addımı seçməkdə sizin kifayət qədər səlahiyyətiniz var 
E) Nüfuzunuzun köməyilə təsir etməyi bacarın 
97. İnsanların dilin fonetik sistemində, lüğət tərkibində, qrammatik quruluşunda daxili qanunlar 
əsasında müəyyənləşmiş normalara yiyələnməsi və gündəlik ünsiyyətdə ona əməl etməsi nə adlanır? 
1. Nitq mədəniyyəti 
2. Nitq etiketləri 
3. Nitq istisnaları 
4. Qərarların qəbul edilməsi qaydası 5. Natiqlik sənəti 
A) 3,5 B) 1,5 C) 3,4 D) 1,2,3 
E) 1,4 
98. Nitqdə zərbi-məsəllərdən, frazeoloji vahidlərdən istifadə edilməsi nə ilə bağlıdır? 
A) dilin statusu ilə 
B) nitqin konkretliyi ilə 

---

C) nitqin zənginliyi ilə 
D) nitqin elmiliyi ilə 
E) nitqin ardıcıllığı ilə 
99. Müasir şəbəkələrdə kommunikasiyanın neçə növü mövcuddur? 
A) 3 
B) 5 
C) 2 
D) 4 
E) 6 
100. Şifahi kommunikasiyaya aid deyil: 
A) Eşidilərək qavranılan, daha geniş mənada səsli nitqdir 
B) Məntiqi vurğunun yeri, tələffüzün aydınlıq dərəcəsi, fasilələrin olub-olmaması mühüm rol oynamır 
C) Əsas xüsusiyyəti onun söylənməsi və eşidilməsidir; qarşı tərəfin, dinləyicinin yaşı, səviyyəsi, kimliyi 
nəzərə alınır, cümlələr əsasən sadə və qısa olur, replikalara üstünlük verilir 
D) İlkindir, yazıdan xeyli əvvəl yaranıb 
E) Zəngin intonasiya imkanları - melodiklik, intensivlik, tələffüz tembri, temp, səsin artıb- azalması, 
insan duyğusunu, hiss və həyəcanlarını, əhvali-ruhiyyəsini və s. bütün çalarları ilə büruzə verir 
101. Nə güzəşt? Torpaqlarımızın 10 faizini güzəştə gedək ki, o biri on faizini dava- şavasız 
qaytarsınlar? Amma kimdi səsimizi eşidən, haqqımızı tanıyan? (Anar). 
Bunlar işgüzar kommunikasiyada sualın hansı növünə aiddir? 
A) Ritorik suallara 
B) Alternativ suallara 
C) İstiqamətverici suallara 
D) Açıq suallara 
E) Qapalı və yoxlama suallara 
102. Terminlərdən ibarət cərgəni göstərin: 
A) Divan, müğənni 
B) Neftçi, inteqral 
C) Gəzmək, görmək 
D) Burun, çimərlik 
E) Tənlik, mübtəda 
103. Vətəndaş, cənab, xanım sözləri nitq etiketlərinin hansı növünə daxildir? A) Görüşmə 
B) Müraciət 
C) Təbrik 
D) Ayrılma 
E) Alqış 
104. İşgüzar kommunikasiyada sualların aşağıdakı növlərindən istifadə olunur? Biri səhfdir. 
A) Açıq 
B) Yoxlama 
C) Qapalı 
D) İttihamedici 
E) Ritorik 
105. İşgüzar ünsiyyətdə nitq. Biri səhvdir. 
A) Nitq etiketinə, cəmiyyət tərəfindən işlənib hazırlanmış tipik hazır formullara, dil, davranış 
normalarına – salam, xahiş, minnətdarlıq və s. etiketlərə mütləq nəzarət olunmalıdır 
B) İnformasiyanın qəbulunun adekvatlığı, ünsiyyət prosesində kommunikasiya maneələrinin olub-
olmamağından asılı deyil 
C) İşgüzar qarşılıqlı fəaliyyətdə reqlamentlik nitqə diqqətdən başlayır D) Səs və işlətdiyi ifadələr 
peşəkar iş adamının başqa bir obrazıdır 

---

E) İşgüzar ünsiyyətdə düzgün nitq – səsin tonu, artikulyasiya, tələffüz və söz seçimi mühüm rol 
oynayır. Nitq işgüzar insanın geyimi ilə yanaşı imicinin ən vacib elementidir 
106. Söz sırası daha çox nə vaxt pozulur? 
A) Şifahi danışıqda 
B) Rəsmi sənədlərin dilində C) Elmi əsərlərin dilində 
D) Remarkada 
E) İşgüzar sənədlərin dilində 107 
. Semantik maneə yaranır: 
1. Dil resurslarının bolluğunda ünsiyyət iştirakçıları onlardan nitqində düzgün 
istifadə etmədikdə 
2. Tərcümə zamanı fikir ayrılıqlarında 
3. Qarşılıqlı anlaşmada resipientin şəxsi keyfiyyətləri – hər bir insan təkrarolunmaz təcrübəyə, 
təhsilə, ünsiyyət dairəsinə, təkrarolunmaz tezaurusa malikdir, “qarşılıqlı 
anlaşmaya gəlmək mümkün deyil” – nəticəsini tələsik çıxardıqda 
4. Ünsiyyət iştirakçısının, xüsusilə bu və ya digər termini hansı mənada işlətdiyini 
dəqiqləşdirməyə ehtiyac yoxdur 
5. Semantik maneə kommunikativ şəraitdən asılı deyil 
A) 1,2,3 
B) 1,5 
C) 4,5 
D) 3,5 
E) 3,4 
108. İşgüzar ünsiyyətin əsas mexanizminə daxildir: 1. Ritual 
2. Ənənə 3. Adət 
4. Rəqabət 5. Təhsl 
A) 3,4,5 
B) 1,3,5 C) 2,3,4 D) 1,4,5 E) 1,2,3 109 
A 
B 
C 
D 
E 
110. İşgüzar kommunikasiyada çox adamın söhbətə qoşulması törədə bilər: 1. Anlaşılmazlıq. 
2. İdarəolunmazlıq. 
3. Münaqişə 
4. Qavrayış 
5. İnformasiya mübadiləsi A) 1,4 
B) 1,5 
C) 3,5 
D) 1,2,3 
E) 3,4 
111. Hansı variantda nitqin təmizliyinin göstəriciləri verilib: 
1. Məhəlli dialektlərə, yerli şivələrə məxsus danışıq tərzinə yol verilməməli 2. Nitqin şəraiti nəzərə 
alınmalı 
3. Əcnəbi sözlər lüzumsuz işlədilməməli 
4. Düzgün intonasiya elementlərindən istifadə edilməli 
5. Tüfeyli sözlərlə bağlı qüsurlar aradan qaldırılmalı 
6. Jarqon sözlər və ifadələr işlədilməməli 
A) 2,3,5,1 
B) 2,4 

---

C) 1,3,5,6 
D) 1,6,5 
E) 1,4,6,3 
112. İşgüzar kommunikasiyada hansı maneəyə rast gəlinmir? A) Semantik 
B) Morfoloji 
C) Fonetik 
D) Emosional 
. Referat işinin yerinə yetirilməsinin mərhələləri: ardıcıllığı müəyyənləşdirin. 
1. Materialların təhlilinin sistemləşdirilməsi və komplektləşdirilməsi 
2. Referatın işlənməsi, hazırlanması və təqdimatı 
3. Referat işinin mövzusunun fənn müəllimi ilə razılaşdırılması 
4. Mövzu üzrə referat planının işlənməsi 
5. Ədəbiyyat və digər biblioqrafik mənbələr üzrə materialların toplanması 
) 5,4,3,2,1 
) 3,2,5,1,2 
) 1,2,4,5,3 
) 1,2,4,3,5 
) 3,4,5,1,2 
E) Üslubi 
113. Biri verbal ünsiyyətə aiddir: 
A) Pauza 
B) Hərəkət 
C) Təbəssüm 
D) Dialoq 
E) Mimika 
114. İşgüzar kommunikasiyada kommunikativ maneələr: 
hansı səhvdir? 
A) Nitqin qüsurluluğu 
B) Qulaq asmağı bacarmamaq, modal maneələr 
C) Qarşıdakının danışığına dözümsüzlük və ekspressivlik (emosional təəssüratların yaradılması, yaxud 
onun xarakterinin dəyişdirilməsi) 
D) Xarakter uyğunluğu 
E) İnamsızlıq, fikrini izah edə bilməmək 
115. İşgüzar kommunikasiyada danışıqlar: neçə strategiya var? 
A) 4 
B) 6 
C) 3 
D) 5 
E) 2 
116. Məişət zəminində yubileylərdə, toylarda, bayramlarda, ad günlərində, dəfn mərasimlərində, stol 
arxasında söylənilən nitq necə adlanır? 
A) Məişət nitqi 
B) Məhkəmə nitqi 
C) İctimai-siyasi nitq 
D) Akademik nitq 
E) Ekran nitqi 
117. Fikrin çatdırılması üçün hamının əməl etməsi vacib olan şərt: A) Lüğət tərkibi 
B) Xalq danışıq dili 
C) Ədəbi dil normaları 
D) Dilin fonetik, leksik normaları 

---

E) Dilin lüğət tərkibi 
118. Cümlədə ədəbi dilin hansı norması pozulub? 
Hər dəfə onun bu halını görəndə könlüm ağrıyırdı. 
A) Orfoqrafik 
B) Orfoepik 
C) Sintaktik 
D) Morfoloji 
E) Leksik 
119. Mühazirə: 
1. Ali məktəblərdə professor-müəllim heyətinin müvafiq fənn mövzusunun şifahi şəkildə izah etməsi, 
tədrisin tipologiyasında qrup şəklində dərslərin keçirilməsində 
mühazirə-seminar sisteminin elementidir 
2. Mühazirənin fərqli növü vardır: tədris, ictimai, epizodik və silsilə 
3. Bunların hamısına eyni tələblər qoyulur: elmilik, konkret ideya, forma və məzmun 
vahidliyi, ifadədə emosionallıq 
4. Müəyyən bir mövzu ətrafında söylənilən monoloji nitqdir, həcminə və məntiqi məzmununa, 
ünvana çatdırma zamanında məsuliyyətinə görə xarakterizə olunur 
5. Mətn əvvəlcədən hazırlanır: mövzu dəqiqləşdirilir, bu barədə material toplanır, mənbələrə 
müraciət olunur, biblioqrafiya tərtib edilir, tezis və ya plan hazırlanır, nəticə ilə yekunlaşır 
A) 1,2,3 
B) 1,2 
C) 3,4,5 
D) 2,3,4 
E) 4,5 
120. Jest və mimika haqqında doğru fikri göstərin: 
A) Təəccüb, narazılıq, ehtiram, sevinc və s. müxtəlif emosiyaları ifadə edən üz hərəkətləri jest adlanır 
B) Jestlə mimika nitqdə eyni psixofizioloji aktlardır 
C) Yazılı dil jest və mimikasızdır 
D) Bütün natiqlərin eyni jest sistemindən faydalanması mümkündür 
E) Nitqdə mənalı əl-qol hərəkətləri mimika adlanır 
121. İş adamlarının, sahibkarların çıxışları natiqliyin hansı sahəsinə aiddir? 
A) Siyasi natiqlik 
B) Elmi natiqlik 
C) İnzibati – idarə natiqliyi 
D) Akademik natiqlik 
E) Bədii natiqlik 
122. Semantik münasibətlərə görə paronimlərin növləri: 
1. İncə məna ilə fərqlənənlər 
2. Mənasına görə kəskin şəkildə fərqlənənlər 
3. Deyilişdə təsadüfi səs uyğunluğu ilə fərqlənənlər 
4. İncə məna ilə və mənasına görə kəskin şəkildə fərqlənənlər 
5. Mənasına görə kəskin və deyilişdə təsadüfi səs uyğunluğu ilə fərqlənənlər 
A) 3,4,5 
B) 2,3 
C) 1,2,3,4 
D) 1,3,5 
E) 1,2,3 
123. Hansı bənddə kommunikasiya və işgüzar kommunikasiya anlayışları arasındakı fərq düzgün 
göstərilməyib? 

---

A) Kommunikasiya subyektin bu və ya digər obyektlə əlaqəsidir, bu zaman təkcə insan yox, hər hansı 
canlı (heyvan) və ya maşın (texniki vəsait) obyekt rolunda eynilə insan kimi 
çıxış edə bilər. İşgüzar kommunikasiya isə yalnız fərdi subyektlər – insanlar arasında baş verir 
B) Kommunikasiya informasiya ötürmə prosesidir, bu funksiyada o, birtərəflidir – monoloqludur, 
işgüzar kommunikasiya qarşılıqlı əlaqə, münasibətlər prosesidir, iki tərəflidir – dialoqludur 
C) Kommunikasiya bir istiqamətli proses deyil, işgüzar kommunikasiyadakı kimi qarşılıqlı əlaqələr 
prosesi olduğu üçün hər zaman improvizə olunur, o əvvəlcədən müəyyən edilmir 
D) Kommunikasiyada həmişə bir nəfər aktiv olur, digəri və ya digərləri informasiya almaqda passiv rol 
oynayırlar; rollar dəyişə bilər, qanunauyğunluq isə dəyişmir. İşgüzar kommunikasiyada eyni zamanda 
bütün tərəf müqabilləri az və ya çox dərəcədə aktiv ola bilir 
E) Kommunikasiya nominativ mənası ilə informasiya prosesidir, o təkcə insanlarla yox, texniki 
vasitələr, hətta süni dillərlə də həyata keçirilə bilər, işgüzar kommunikasiya isə insanlar arasında olur, 
həm praktik, həm də mənəvi informasiya xarakteri daşıyır 
124. Biri qeyri- verbal ünsiyyətə aiddir: 
A) KİV-in dili 
B) Mimika 
C) Müzakirə 
D) Məruzə 
E) Ərizə 
125. Şifahi nitqin düzgünlüyü üçün hansı normalara əməl olunmalıdır? A) leksik, fonetik, orfoqrafik 
B) orfoepik 
C) leksik, qrammatik, orfoqrafik 
D) leksik, qrammatik 
E) qrammatik, orfoqrafik 
126. Elmi işin araşdırma üsulları: biri səhvdir. 
A) Ölçmə üsulu. 
B) Analiz və sintez məntiqi idrak üsulu 
C) Təcrübə üsulu. 
D) Modelləşdirmə üsulu 
E) Müsahibə üsulu. (Müşahidə) 
127. Müəllimin auditoriyada oxuduğu mühazirə natiqliyin hansı növünə aiddir? A) Siyasi 
B) İşgüzar 
C) Bədii 
D) İnzibati-idarə 
E) Akademik 
128. Biri nitqin növlərinə aid deyil: 
A) Məhkəmədə söylənilən nitq 
B) Akademik nitq 
C) Məişət nitqi 
D) Tərcümeyi-hal 
E) İctimai-siyasi nitq 
129. İşgüzar kommunikasiya təcrübəsində metodlar. Birinin izahı səhvdir. 
A) Fundamental metod – faktların və konkret məlumatların şərhi 
B) Ziddiyyət metodu – opponentin fikirlərində ziddiyyətlərin aşkarlanması 
C) Nəticə çıxarılma metodu – dəqiq arqumentə əsaslanır, lazım olan nəticəyə gətirib çıxarır 
D) Müqayisə metodu – mülahizələrə aydınlıq gətirir, onu daha əyani edir 
E) Replikanın seçmə üsulu - rəqib diqqətini müzakirə olunan məsələdə ya yalnız üstünlüklərinə, ya 
müzakirə edilən problemin həllinə, ya da yalnız zəif tərəflərinə yönəltdiyi halda istifadə olunur 
130. “Təmiz danış, az danış” atalar sözündə mədəni nitqin hansı xüsusiyyəti əks olunub? 

---

A) Yığcamlıq 
B) Orijinallıq 
C) Münasiblik 
D) İfadəlilik 
E) Sadəlik 
131. İşgüzar kommunikasiyaya aid deyil: A) Rəsmi 
B) Bədii təsvir və ifadə vasitələrindən istifadə C) Aydındır 
D) Dəqiqdir 
E) Yığcamdır 
132. Aşağıdakı ifadələr işgüzar ünsiyyətdə etik qaydaların hansına aiddir? 
“Muştuluğumu ver”, “Gözün aydın olsun”, “Sənə bir şad xəbər gətirmişəm” və s. 
A) Qarşılama məqamında 
B) Danışmağa başlamaq məqamında 
C) Şad xəbərin çatdırılması 
D) Bəd xəbərin çatdırılması 
E) Təskinlik vermək, razı salmaq məqamında 
133. Nitqdə sözlər və cümlələr arasında əlaqələr düzgün qurulmursa, hansı norma pozulur? 
A) Leksik 
B) Fonetik 
C) Qrammatik və fonetik 
D) Qrammatik 
E) Fonetik və leksik 
134. Vergül: biri səhvdir. 
A) Vergül cümlə daxilində geniş fasiləli ayırmadır 
B) Tabeli və tabesiz mürəkkəb cümlələr arasında işlənir 
C) Həmcins, xüsusiləşmiş üzvlü cümlələr, əlavəli konstruksiyalarla genişlənmiş, məntiqi- sintaktik 
əlaqəli cümlələr arasında işlənir 
D) O, bu əvəzlikləri, qrammatik cəhətdən cümlə üzvləri ilə bağlı olmayan xitab, ara söz və 
birləşmələrdə işlənir 
E) Bəli, yox, xeyr sözləri, vokativlərdən sonra və s. məqamlarda işlənir 
135. Aktiv dinləmələrdə cavablar. Biri düzdür. 
A) Aha! Bəli! Yaxşıı! Oldu! Maraqlıdır! 
B) Başa düşmədim. Nə demək istəyirsiniz? Zəhmət olmasa, bir də təkrar edin. 
C) Anladığım kimi belə düşünürsünüz ki... Dediklərinizi ümumiləşdirsək, deməli... 
D) Mən sizi düzmü başa düşdüm? Başqa sözlə, siz nəyi nəzərdə tutursunuz? Bəlkə ümid edirsiniz 
ki,...? Bəlkə istərdiniz ki,...? 
E) Bu işdə mənə kömək edə bilməzsiniz? Problemləri həll etməkdə, yəqin ki, bizə kömək edərsiniz? 
136. Biri verbal ünsiyyətə aiddir: 
A) Siren səsi 
B) Yol hərəkəti nişanları 
C) Jest 
D) Hərbiçilərin salamlaşması 
E) Məruzə 
137. Leksik normanın əsas tələbi: 
A) Öz sözlərimizin məqamında işlənməsi 
B) Türk mənşəli sözlərin üstünlüyü 
C) Alınma sözlərin dildən çıxarılması 
D) Sözün yerində və düzgün işlənməsi 
E) Sözün rabitəli işlənməsi 
138. İşgüzar ünsiyyət qabiliyyətini inkişaf etdirmək üçün kommunikativ səriştənin neçə növü var? 

---

A) 3 
B) 2 
C) 5 
D) 4 
E) 7 
139. Dialoji nitq daha çox hansı üslubda özünü göstərir? A) Fərdi 
B) Bədii 
C) Publisistik 
D) Rəsmi-işgüzar 
E) Məişət 
140. Biri dialoqla bağlı deyil: 
A) Dialoqun əsas göstəricisi tərəflərin fikir mübadiləsi etdikləri məntiqi-tematik mövzudur – birinin 
söylədikləri o birisi üçün fikir mənbəyidir 
B) Dialoq iştirakçıları arasında ümumi bir fikir və ya fikir ayrılıqları ola bilər 
C) Dialoji ünsiyyətdə universal nitq qanunları özünü göstərir – müəyyən məsələ və ya obyektin 
müzakirəsi zamanı rəy bildirilir, cavab reaksiyası tələb edilir, ifadəlilik sual, nida, fasilə və s. intonasiya 
ilə müşayiət olunur 
D) Spontan – bədahətən, əvvəlcədən hazırlanmamış ola bilər. Məqsədindən asılı olaraq üç əsas növə 
ayrılır: təhrikedici, inandırıcı və informasiyaverici 
E) İki və daha artıq şəxsin ünsiyyəti, replikalarının əvəzlənməsi kimi nitq növüdür 
141. Nitqi aşağıdakıların köməyilə zənginləşdirmək olu. 1. Atalar sözü ilə 
2. Məsəllər 
3. Aforizmlərlə 4. Tapmacalarla 5. Bayatılarla 
A) 1,3,4 
B) 2,3,4 
C) 1,2,3 
D) 3,4,5 
E) 1,4,5 
142. İşgüzar ünsiyyətdə elektron poçt: 
1. İnternetin ən populyar tətbiqlərindən biridir, həm daxili, həm də xarici kommunikasiyada geniş 
istifadə olunur 
2. E-poçt istifadəçilərə hər zaman və müxtəlif şəraitlərdə ünsiyyətə imkan verir 3. Sorğu, söhbət və 
digər mühüm məlumatların izlənilməsində effektiv bir yoldur 
4. E-poçtda spam problemləri ilə bağlı anlaşılmazlıq, vaxt, pul və resursların itkisinə səbəb kiçik və 
böyük münaqişələr yarana biləcəyi üçün sərfəli deyil 
5. Onlayn kommunikasiya biznesin uğur qazanmasında və artmasında həlledici rol oynamır 
A) 1,5 
B) 1,2,3 
C) 2,5 
D) 3,5 
E) 2,4 
143. Münaqişə şəraitində ehtiyacı olmasa da, hər şey istəyən adam bu tipə aid edilir: 
A) 
B) 
C) 
D) 
E) 
144. Biri yazılı kommunikasiyaya uyğun deyil: 
A) Zəngin intonasiya imkanları - melodiya, intensivlik, artan-azalan tempi var; insan duyğusunu, hiss 
və həyəcanlarını, əhval-ruhiyyəsini və s. bütün çalarları ilə büruzə verir 

---

B) Xarakterinə görə monolojidir, yalnız düşüncəni aydınlaşdırmaq, mesajı ünvanlandığı şəxsə, heç bir 
xəyali təmas olmadan, yazılı nitq formasında çatdırmaq üçündür 
C) Yazılı nitqin dialoq variantları da geniş yayılmışdır, səsli nitqə yaxınlaşmaq istiqamətində inkişaf 
edir 
D) Yazılı nitq informasiyanın ötürülməsinin əsas vasitələrindən biridir; dil nitqdə reallaşır və onun 
sayəsində kommunikasiya funksiyaları yerinə yetirilir 
E) İşgüzar kommunikasiya prosesində dilin yerinə yetirdiyi funksiya sözlərin seçimi ilə müəyyən edilir, 
iştirakçılardan asılı olaraq ifadə formaları yerinə yetirilir 
145. Məqalənin neçə növü var (təsviri, tənqidi, informativ, qrafik növlər) ? 
A) 2 B) 4 C) 5 
Təcavüzkar 
Maksimalist 
Xroniki ittihamçı 
Saxta altruist 
Səssiz 
D) 3 
E) 6 
146. Biri qeyri-verbal ünsiyyətə aiddir: 
A) Müzakirə 
B) Ərizə 
C) Jest 
D) Hesabat 
E) Radio 
147. Elmi işin mərhələləri: 
A) İş planının dəqiqləşdirilməsi, toplanmış materialın qiymətləndirilməsi, mövzunun işlənməsi 
B) Mövzunun araşdırılması, işlənməsi 
C) Toplanmış materialın qiymətləndirilməsi, mövzunun işlənməsi 
D) Mövzuların seçilməsi, ilkin iş planının tərtibi, materialın toplanması, iş planının dəqiqləşdirilməsi, 
toplanmış materialın qiymətləndirilməsi, mövzunun işlənməsi, işin təhvili 
E) Mövzuların seçilməsi, işlənməsi 
148. Nitqin ifadəliliyi dedikdə nə nəzərdə tutulur? 
A) Sual və nida cümlələrindən daha çox istifadə edilməsi 
B) Sadəlik, aydınlıq, anlaşıqlılıq 
C) Ən uyğun, üslub baxımından ən uğurlu dil vasitəsini tapıb işlətmək 
D) Bədii təsvir və ifadə vasitələrindən istifadə 
E) Məcazilik, obrazlılığa əməl edilməsi 
149. Aşağıdakı söz və ifadələr mədəni nitq etiketlərindən hansına, ya da hansılara aiddir? 
"Allaha şükür, yaxşısınız", "Xəstəliyiniz yüngüldür", "Bu xəstəlik indi boş şeydir, qabaqkı dövrlərə 
baxmayın", "İnşallah, iki-üç günə sağalarsınız", "Həmişəki kimi, gümrahsınız", "Siz tezliklə 
sağalacaqsınız". 
A) Hal-əhval tutma 
B) Salamlaşma, sağollaşma, üzrxahlıq 
C) Təşəkkür etmə 
D) Sağollaşma 
E) Hal-əhval tutma, qarşılama 
150. Dəqiqlik hansı üslubun səciyyəvi xüsusiyyətidir? A) Publisistik 
B) İşgüzar 
C) Elmi 
D) Bədii 
E) Ailə-məişət 

---

151. Biri qeyri-verbal ünsiyyətə aiddir: 
A) Simvol 
B) İzahat 
C) Akt 
D) Mühazirə 
E) Tərcümeyi-hal 
152. Paronimlər-omoqraflar- eyniköklü sinonimlər: biri səhvdir. 
A) Sinonimlər eyni nitq hissəsinə və yaxın mənalara, lakin dəqiq semantik diferensiasiyaya malik 
olduqları üçün bir-birini mətndə, paronimlər mətndə deyil, tələffüzdə - səslənmədə bir-birini əvəz 
edirlər 
B) Antonimlərə oxşarlığı denotatlarının fərqli, müxtəlif əşya və hadisəni əks etdirməsi, lakin antonim 
səviyyəsinə düşməməsidir 
C) Paronimlər tələffüzdə tam eynidirlər 
D) Paronimlər müəyyən əlamətlərinə görə oxşar olan omoqraflar, orfofoniya, eyni köklü sinonimlər, 
xüsusilə eyni sözün variantı ilə qarışdırmaq olmaz 
E) Omonimlərdə sözlər xarici, fonetik cildinə, paronimlər etimoloji yaxınlığına görə oxşardırlar 
153. Dialoji nitqdə əsas nəyə əməl olunmalıdır? 
A) Dinləmə qabiliyyətinə B) Eşitmə qabiliyyətinə C) Astadan danışmağa D) Dediyini sübut etməyə E) 
Hazırcavablığa 
154 
daşıyır 
. İki nöqtə: 
1. Cümlədə fikri aydınlaşdırmaq, 
2. Əsasən həmcins üzvlərdə ümumiləşdirici sözdən, “məsələn” sözündən vasitəsiz nitqdə müəllif 
nitqindən sonra, dialoqda, aydınlaşdırma əlaqəli tabeli mürəkkəb 
cümlələrdə ümumilik bildirən tərkibdə qoyulur 
ümumi fikirdən sonra onun izahını vermək məqsədi 
3. Tabeli və tabesiz mürəkkəb cümlələr arasında işlənir. 
4. O, bu əvəzlikləri, qrammatik cəhətdən cümlə üzvləri ilə bağlı olmayan xitab, ara söz və 
birləşmələrdə işlənir 
5. Bəli, yox, xeyr sözləri, vokativlərdən sonra və s. məqamlarda işlənir 
A 
B 
C) 1,2 
D) 2,3,4,5 
E) 3,5 
155. Konspekt tiplərinin növləri: biri səhvdir. 
A) Tekstual 
B) Toplu 
C) Plansız 
D) Tematik 
E) Planlı 
156. İşgüzar ünsiyyət qurmaq səriştəsi. Təcrübədə əldə edilən biliklər. Səhv bəndi göstərin. 
A) Qarşılıqlı fəaliyyətdə çevik – sürətli, vaxtında, dəqiq istiqamətlənmə; konkret vəziyyətdə, müvafiq 
tələblər kontekstində, başqasını anlamağa çalışmaq 
B) Vəziyyətə nəzarət, işgüzar kommunikasiyada təşəbbüs göstərmək; işgüzar ünsiyyətdən 
məmnunluq duymaq və bu müddətdə əsəb-gərginlik keçirməmək 
) 1,2,3 
) 1,3,5 

---

C) Uyğun işgüzar əlaqələri müstəqil qurmaq və onu qorumaq; münasibətlərin qurulmasına 
baxmayaraq, müxtəlif status-mövqelərdə səmərəliliyi artırmaq 
D) İşgüzar qarşılıqlı əlaqələrdə yüksək performans, nəticələr əldə etmək, kollektivdə əlverişli ab-hava 
yaratmaq 
E) İşgüzar münasibətdən kənar, qarşı tərəflə təmas qurmamaq 
157. İşgüzar ünsiyyət: biri səhvdir. 
A) İşgüzar ünsiyyət elə bir anlayışdır ki, onun mahiyyəti şəxsi fikir ayrılığında işin maraqlarının 
üstünlük təşkil etməsindən ibarətdir 
B) İşgüzar ünsiyyətdə yuxarıdan-aşağıya etikası mövcuddur - qızıl qaydasını belə ifadə etmək olar: 
tabeliyinizdə olanlara, rəhbərliyin sizə necə münasibət göstərmək istədiyi kimi yanaşın. İşgüzar 
əlaqələrdə uğurlar məhz bu etik norma ilə müəyyən edilir 
C) İşgüzar ünsiyyətin etikası həm rəhbərlər, həm də tabeliyində olanlarla peşəkar və işgüzar fəaliyyət 
normaları, qaydalar toplusudur 
D) Rəhbərlə tabeçiliyində olanlar arasında işgüzar ünsiyyət etikasına riayət olunmadıqda əksəriyyət 
kollektivdə özlünü mənəvi cəhətdən müdafiəsiz hiss edir (buna diskomfort da demək olar) 
E) Rəhbərin tabeliyində olanlara münasibəti işgüzar ünsiyyətin xarakterinə təsir etmir, mənəvi-
psixoloji mühiti müəyyənləşdirmir 
158. Mühazirənin məruzədən fərqi: 
1. Mühazirə, məruzədən fərqli olaraq, müzakirə olunmur – oxunur və ya dinlənilir. 
2. Mühazirənin istənilən məqamında mövzunun aydın olmayan məsələsi ilə bağlı suallar verilə bilir 
(çünki söylənilənləri hamı eyni məzmunda qavramır və eyni reaksiya vermir) 
3. Mühazirə mətni məruzə mətnindən fərqli olaraq elmi əhəmiyyət daşıyır, fikirlər elmi ədəbiyyatdakı 
nəzəri məsələlərin məzmunu ilə əsaslandırılır, arqument və sübutların bütün formaları tətbiq olunur 
4. Məruzədə olduğu kimi dialoji formada mühazirəçi auditoriya ilə qarşılıqlı söhbət aparır, suallarına 
ya özü cavab verir, ya da auditoriyadan cavab gözləyir, sonda cavablara şərh verir 
5. Məruzəçi kimi mühazirəçi də auditoriya ilə dialoqa, dinləyicilərin dərs prosesində aktivliyinə xüsusi 
diqqət etməlidir 
A) 1,3,5 
B) 3,5 
C) 2,5 
D) 1,2 
E) 1,5 
159. Aşağıdakı söz və ifadələr mədəni nitq etiketlərindən hansına, ya da hansılara aiddir? 
Sizdən bu hərəkəti gözləməzdim; Sizdən (bunu) heç gözləmirdim; Belə hərəkət (etmək) sizə 
yaraşmaz; Adınıza yaraşan iş deyil; Siz adınıza layiq hərəkət etməlisiniz; Danışığınıza fikir verin; Bir az 
nəzakətli olun; Çalışın, başqaları sizdən ibrət götürsün; Bir qədər səmimi olun; Səhvinizi etiraf edin və 
s. 
A) Hal-əhval tutma, qarşılama 
B) İntizama dəvət etmə 
C) Hal-əhval tutma, salamlaşma, sağollaşma D) İntizama dəvət etmə 
E) Təşəkkür etmə, üzrxahlıq 
160. Natiqliyin sahələri hansı cavabda düzgün göstərilib? 
A) Bədii, texniki, siyasi, iqtisadi, akademik B) Fonetik, leksik, qrammatik, siyasi 
C) Elmi, siyasi, iqtisadi, bədii, işgüzar 
D) Akademik, siyasi, məhkəmə natiqliyi E) Mədəni, iqtisadi, mənəvi, siyasi 
161. Nitqə verilən tələblər: məntiqilik, əlverişlilik, ifadəlilik, düzgünlük 
“O, ömrünü boş-boşuna keçirdi” əvəzinə “O, ömrünü yelə verdi” deyilərsə, nitqin hansı şərtinə əməl 
olunar? 
A) Düzgünlüyünə və dəqiqliyinə B) Düzgünlüyünə 
C) Aydınlığına 

---

D) İfadəliliyinə 
E) Dəqiqliyinə 
162. 
A B 
bilər C 
D 
E 
163. Danışıqlarda neçə mövqe olur? 
A) 2 
B) 5 
C) 4 
D) 3 
E) 7 
164. Sən müraciət etiket formasının müəyyən tətbiq qaydası işlədilir. 1. Yaxşı tanıdığın insana 
2. Qeyri-rəsmi şəraitdə 
3. Həmsöhbətlə dost münasibətdə 
4. Yaxşı tanış və tanımadığı bir insana 
5. Həmsöhbətə nəzakətli münasibət vurğulandıqda 
A) 1,2,3 
B) 2,3 
C) 4,5 
D) 3,5 
E) 3,4,5 
165. Sözsüz ünsiyyətə hansı aid deyil? 
A) Səsin ucalığı, tembri, nəfəsalma, gülüş və s. 
İşgüzar kommunikasiyada maneə: biri səhvdir. 
) Avtoritet yüksək olduqca, məlumatların mənimsənilməsində maneə azalır, əksinə, aşağı 
nüfuzlu şəxsin informasiyasına qulaq asmaq meyilli aşağıdır 
) Məlumatlar kommunikasiya subyekti olan insanın daxili reaksiyasına səbəb ola, 
mədəni, sosial, siyasi, dini və peşə anlayışlı informasiyanın, ideyanın müxtəlif təfsirinə və ya 
anlaşılmazlığa gətirib çıxara, ümumiyyətlə, informasiyanı qəbul edə və ya bloklaşdıra 
) Maneə psixoloji fenomenləri qəbul etmək və şəxsi münasibətlə bağlıdır: etibarsızlıq, 
informasiyanın verilməsində nəzəri cəlb edən ədavət hissi və s. 
) Fonetik, üslubi, semantik və məntiqi maneələr bura aid deyil. 
) Maneənin yaranmasında kommunikatorun nüfuzu böyük əhəmiyyət kəsb edir 
B) Vizual rabitə – göz təması 
C) Ekspressiv – mənalı hərəkətlər (duruş, mimika, əl-qol hərəkətləri, baxış, yeriş) 
D) Natiqlik 
E) Pozalar, jestlər, üz ifadələri 
166. Danışıqlar zamanı informasiyanın verilməsi və qəbulu hansı mərhələlərdən keçir: biri səhvdir. 
A) Sualları düzgün qoymaq 
B) Ümumi və məqsədyönlü şəkildə həmsöhbətə məlumat vermək 
C) Həmsöhbəti dinləmək 
D) Reaksiyaları müşahidə və analiz etmək 
E) Ünsiyyətin uğurla tamamlanması üçün müzakirə zamanı qarşı tərəfi problemlərin həllinə cəlb 
etməmək 
167. Bunlardan biri orfoqrafik normalarla nizamlanmır: 
A) Dırnaq işarəsindən 
B) Xüsusi isimlərin böyük hərflə yazılması C) Sözün vurğusu 
D) Defis işarəsindən istifadə 

---

E) Sözün sətirdən-sətrə keçirilməsi 
168 
5. Materialları toplayarkən və ümumiləşdirərkən mənfi faktları da seçməli, tənqidə yer 
verilməməlidir 
A) 1,3, 5 
B) 1, 2, 4 
C) 1, 3, 4 
D) 2, 4, 5 
E) 1,2, 3 
169. Akademik yazıda sitatla bağlı təqdim olunan bəndlərin hansı doğrudur? A) Sitatı dəqiq 
köçürməmək də olar 
B) Ancaq akademik yazıda sitatdan istifadə etmək olar 
C) Bir başqasının yazdığı sözlərin dəqiq köçürülməsidir, adətən dırnaq işarələri (“ ”) içərisində yazılır 
D) Sitatın yerləşdiyi səhifəni qeyd etməyə ehtiyac yoxdur 
E) Akademik yazıda sitat gətirməyə ehtiyac yoxdur 
170. Bu emosional tipə aid olan insanlar, özünün hqalı olduğunu inanır və ittiham edilərkən problem 
həll olunur. 
A) maksimalist B) səssiz 
C) saxta altruist D) təcavüzkar 
. Referatda problemin qoyuluşu: 
1. Dövri nəşrlərlə müstəqil işləmək, konkret materialı seçmək, sistemləşdirmək, 
təhlil aparmaq 
2. Təyin edilmiş mövzuya uyğun nəticə və təklifləri formalaşdırmaq 
3. Fikirləri dürüst və yazılı nitq formasında ifadə etmək 
4. Təkrar istinadda mənbə yalnız ilk qeydə əsaslanmalıdır 
E) xroniki ittihamçı 
171. Münaqişələr neçə cür olur? 
A) 1 
B) 5 
C) 3 
D) 4 
E) 2 
172. Şifahi nitqin xüsusiyyətlərindən hansı səhvdir: A) İntonasiya, fasilə, vurğudan istifadə olunması 
B) Daha çox mürəkkəb cümlələrdən istifadə olunması 
C) Cümlələrin qısa və aydın olması 
D) Nitq zamanı jestlərdən istifadə olunması 
E) Hamıya aydın olan və ümumişlək sözlərə çox yer verilməsi 
173. Qrammatik normaların gözlənilməsi ilk növbədə təmin edir: A) Nitqin ifadəli və cəlbedici 
olmasını 
B) Nitqin düzgünlüyünü 
C) Nitqin dəqiqliyini 
D) Ədəbi tələffüzü 
E) Nitqin konkretliyini, yığcamlığını 
174. İşgüzar kommunikasiyada nitq mədəniyyəti konsepsiyasının komponentləri: biri səhvdir. 
A) Etik komponent 
B) Estetik komponent 
C) Əlaqə komponenti 
D) Dil komponenti 
E) Psixoloji komponent 
175. İşgüzar kommunikasiyada ünsiyyətin mərhələləri: 

---

səhv bəndi göstərin. 
A) Şəraitə uyğun istiqamətlənmək (insanlar, ab-hava və s.) 
B) Məsələnin müzakirəsi, problemlər 
C) Qərar qəbul etmək 
D) Əlaqə yaratmaq 
E) Qarşılıqlı əlaqədən çıxmamaq 
176. Problemin həlli üçün hazırlanmış variantları qiymətləndirməyə imkan verən obyektiv meyarlar: 
biri səhvdir. 
A) Qərarların qəbul edilməsi qaydası 
B) Ənənəvi prinsiplər 
C) Tərəflərin hörmət etdiyi milli ənənələr 
D) Qanunlar, təlimatlar və nitq normaları 
E) Ümumi dəyərlər 
177. “Fikrimi sizə çatdıra bildimmi? Nəyisə düz demədim? Nə isə qaranlıq qalmadı ki? ” tipli sualların 
işgüzar kommunikasiyada hansı növə aid olduğunu göstərin. 
A) Yoxlama B) Açıq 
C) İstiqamətverici 
D) Ritorik sual 
E) Alternativ sual 
178. İşgüzar kommunikasiyanın müxtəlif formaları informasiya məzmununun daha effektiv şəkildə 
həyata keçirilməsinə kömək edir. Bəndlərdən biri səhvdir: 
A) Tərəflərin hörmət etdiyi milli ənənələr 
B) Kütləvi çıxışlar (məruzələr, təbriklər) 
C) İşgüzar söhbətlər, danışıqlar 
D) Mətbuat konfransları, müzakirələr, diskussiyalar, mübahisələr E) Təqdimatlar, işgüzar səhər, 
nahar, şam yeməyi, furşet 
179. Biznes problemlərinin həlli məqsədilə qarşılıqlı əlaqələrin qurulması: biri düzdür. 
A) Razılaşmalar iştirakçıların maraqlarını maksimum dərəcədə təmin etməyə imkan vermir 
B) Təkcə nitq mübadiləsi kifayət deyil, sözlərin yerində deyilməsi, fikirlərin konkret bir şəxsə 
yönəldilməsi və qarşı tərəfin onu qəbul etməsi vacib şərtlərdəndir 
C) İştirakçıların hərəkətləri, ilk növbədə bir-birilərinə deyil, problemin həllinə yönəlir D) İşgüzar 
kommunikasiyada maraqların qarşılıqlı təmin olunması əsas sayılmır. 
E) Danışıq iştirakçıları məqsədlərini maksimum tam həcmdə reallaşdırmağa çalışmır, opponentin 
danışıqların yekunlarından nə dərəcədə razı qalacağına çox diqqət yetirilir 
180. Ədəbi dilin qrammatik normasının əsas tələbi: 
A) sözün mənasına bələd olmaq, onu düzgün işlətmək 
B) milli sözləri daha çox işlətmək 
C) sözlər və cümlələr arasındakı əlaqələrin düzgün qurulması 
D) sözü düzgün tələffüz etmək və düzgün yazmaq 
E) məhəlli, yerli sözləri nitqdə işlətməmək 
181. İşgüzar kommunikasiya ustalığı. İnformasiyanın verilməsi və qəbulunun mərhələləri: biri səhvdir. 
A) İlk növbədə yazılı ünsiyyətdə özünü göstərir, davamlılığına, forma, məqsəd və məzmununa görə 
fərqlənmir 
B) Sualları düzgün qoyulur, həmsöhbət dinlənilir 
C) Ünsiyyətin uğurla tamamlanması üçün müzakirə zamanı qarşı tərəf problemlərin birgə həllinə cəlb 
edilir 
D) Həmsöhbətin reaksiyaları müşahidə və analiz edilir 
E) Ümumi və məqsədyönlü şəkildə həmsöhbətə məlumat verilir 182. İşgüzar kommunikasiyada 
fəaliyyət formaları: 
1. Danışıq 

---

2. Dəyirmi masa və disput 
3. İnformasiyanın təhrif edilməsi 
4. Bilə-bilə yalan məlumatlar verilməsi 
5. Tələblərin artırılması 
A) 1,2 
B) 1,5 
C) 1,4 
D) 1,3,5 
E) 3,5 
183 
azdır 
A) 2,4 
B) 3,5 
C) 1,5 
D) 1, 2,3 
E) 4,5 
184. Nöqtəli vergül: 
1. Fasiləyə görə nöqtə ilə vergül arasında mövqe tutur. 2. M 
3. Tabeli və tabesiz mürəkkəb cümlələr arasında işlənir. 
4. O, bu əvəzlikləri, qrammatik cəhətdən cümlə üzvləri ilə bağlı olmayan xitab, ara söz və 
birləşmələrdə işlənir. 
5. Bəli, yox, xeyr sözləri, vokativlərdən sonra və s. məqamlarda işlənir. 
A) 1,2 B) 3,5 C 
D 
E 
185 
A B 
C) S D 
E 
186. Ünsiyyət mədəniyyətinin əsas funksiyasına, ya da funksiyalarına aiddir: 
A B) 
C D E 
. Fonetik maneə: 
1. Nitq qüsurları ilə bağlıdır 
2. Həyəcandan, danışıq zamanı düzgün nəfəs almamaqdan irəli gələn, hətta yaxın məsafədən zəif 
eşidilən sakit nitq həmsöhbət üçün xüsusi əhəmiyyət kəsb etmirsə, qulaq asmayacaq, hətta ünsiyyət 
maraqlı olsa belə, düzgün başa düşmə ehtimalı 
3. Söz sonlarının “udulma”sı, cümlə sonunda sözlərin eşidilməməsi səhv riskini 
artırır. 
4. Kommunikator informasiyanı hündürdən oxuduqda, qulaqlarda küy yaratmır, 
fikirlərini izləmək asanlaşır 
5. Monoton çıxış diqqəti yayındırmır, əksinə, düzgün anlaşılır 
ürəkkəb və ya geniş sadə39%cümlələrinnisbətən müstəqil hissələrini bir- 
birindən ayırmaq üçün işlədilir – cümlədə ayırıcı funksiya daşıyır. 
) 1,2,3 
) 1,3,5 
) 2,3,4,5 
. Azərbaycan dili yazısında işlənən durğu işarələri: biri düzdür. 
) Nöqtə, vergül, sual işarəsi, nida işarəsi, qoşa nöqtə, nöqtəli vergül 
) Nöqtə, vergül, sual işarəsi, nida işarəsi, qoşa nöqtə, nöqtəli vergül, çox nöqtə, tire, 

---

 mötərizə. 
ual işarəsi, nida işarəsi, qoşa nöqtə, nöqtəli vergül, çox nöqtə, tire, mötərizə, dırnaq 
) Nöqtə, nida işarəsi, qoşa nöqtə, nöqtəli vergül, çox nöqtə, tire, mötərizə, dırnaq. 
) Nöqtə, vergül, sual işarəsi, nida işarəsi, qoşa nöqtə, nöqtəli vergül, çox nöqtə, tire, 
mötərizə, dırnaq. 
) İnformativlik, kommunikativlik 
İnsanların birgə fəaliyyətinin təşkili, şəxsiyyətlərarası münasibətlərin formalaşması və 
inkişafı. 
) Requlyativlik, insan qruplarının inteqrasiyası 
) Sosiallaşma 
) Ətraf aləmə uyğunlaşma, dərketmə 
187. Kommunikasiyanın düşüncə tərzləri: biri səhvdir: 
A) Adaptasiya 
B) Qavrayış 
C) Anlayış 
D) Gözləntilər və reaksiya E) Münasibətlər 
188. Ünsiyyət anlayışına münasibət hansı halda uyğun sayıla bilməz? 
A) Ünsiyyət insanların bir-birini qavraması kimi B) Ünsiyyət insanların bir-birini anlaması kimi C) 
Ünsiyyət qarşılıqlı təsir prosesi kimi 
D) Ünsiyyət informasiya mübadiləsi kimi 
E) Ünsiyyət özünümüdafiə forması kimi 
189. “Bizimlə əməkdaşlığa razısınızmı? Şərtlərimiz sizi qane edirmi? Bu layihəyə qoşulmaq 
istərdinizmi?” 
Bunlar işgüzar kommunikasiyada sualın hansı növünə aiddir? 
A) Alternativ suallara. B) Yoxlama suallara. C) Qapalı suallara 
D) Açıq suallara 
E) Ritorik və istiqamətverici suallara. 
190. 
A B C 
D E 
191. İşgüzar kommunikasiyada veb-sayt: biri səhvdir. 
A) İcma bülleteni və işçilər üçün zəruri, faydalı olan forma, məlumat və digər resurslara daxil olmaq 
üçün bir mənbə kimi xidmət edir 
B) Hər sahədə asılı olduğumuz və həyatımızı onsuz təsəvvür edə bilmədiyimiz bir vaxtda internet 
işgüzar kommunikasiya və marketinq strategiyalarına güclü təsir göstərir 
C) Sürətli qarşılıqlı əlaqə və ani reaksiya biznesdə həlledici rol oynamır, davamlılıq və uzunömürlülük 
təmin edən inam və müştəri məmnuniyyətinin itirilməsinə səbəb olur 
D) Veb-saytına daxil olanlar dərhal əlaqə saxlaya və tövsiyələr əldə edə bilirlər, bu hər hansı bir 
narahatlığın, yubanmanın qarşısını alır 
E) Veb-sayt yaratmaq, işgüzar fəaliyyətə başlamaq üçün investisiya yox, yalnız etibarlı bir internet 
bağlantısı lazımdır. Veb-sayt işgüzar ünsiyyətdə – internetin xarici istifadəsində, satış, resurs və ya 
biznesin aparılmasında mühüm metod sayılır 
192. Nitqin düzgünlüyü haqqında əsas fikir hansıdır? 
A) Nitqin düzgünlüyü leksik əlamətdir 
B) Nitqin düzgünlüyü reallıqdakı hadisələrin olduğu kimi əks olunmasıdır C) Nitqin düzgünlüyü 
terminoloji əlamətdir 
D) Nitqin düzgünlüyü yalnız fonetik normalarla tənzimlənir 
Tezis: biri səhvdir. 
) Təhlil sistemli şəkildə aparılır və məlumatlar ümumiləşdirilmiş formada təqdim olunur 
) Tezisin sübutu elmi mətnlə müəyyənləşmir – əsərin məzmunu təkrarlanır 

---

 ) Tədqiqatın əsasları müəyyənləşdirildiyi üçün paraqraflar, elmi fərziyyələrin əsas 
müddəaları mütləq göstərilir, nəticələr məntiqi olaraq bir-birinə bağlı olur 
) Məruzədə, elmi əsərdə əsas məzmununun məntiqli, qısa quruluş formasıdır 
) İşlə bağlı elmi məlumatları, məqsədini, tədqiqatın obyektini, mövzusunu, vəzifələrini, 
elmi yenilikləri, praktiki əhəmiyyətini, metodik əsaslarını, hipotezləri ehtiva və təsvir edir 
E) Nitqin düzgünlüyü politoloji əlamətdir 
193. Kompüter jarqonu: hansı sıralar yalnız jarqonlardan ibarətdir? 1. Vint, 
4. Vinçester, 
A) 1, 4, 5 
B) 3, 4, 5 
C) 2, 3, 4 
D) 1,2, 3 
E) 3, 5, 1 
194. Etik normalar: 
1. İşgüzar kommunikasiya, insan münasibətlərinin əsas tənzimləyicilərindən biri etik normalardır 
2. Etik normalar vasitəsilə insanların hərəkətlərinin düzgünlüyü və ya yanlışlığı, ədalətli və 
ədalətsizliyi haqqında təsəvvürlər ifadə olunur 
3. İşgüzar kommunikasiya etikası işgüzar prosesdə yaranan maneə və problemləri dərk etməyə, 
onların öhdəsindən uğurla gəlməyə kömək edir 
4. Mənəvi normalar işgüzar ünsiyyəti yüngülləşdirə, onu daha səmərəli, qarşıya qoyulmuş 
məsələlərin həllində və məqsədlərə çatmaqda kömək edə bilmir, əksinə, bu ünsiyyəti çətinləşdirib, 
hətta onu qeyri-mümkün edə bilir 
5. İşgüzar kommunikasiyada insanların hərəkətlərinin düzgünlüyü və ya düzgün olmaması, ədalətli və 
ədalətsizliyi haqqında tam təsəvvür yaranması mümkün olmur 
A) 1,3,5 
B) 2,4,5 
C) 1,2,3 
D) 2,3,5 
E) 3,4,5 
195. Biri rəsmi müraciət etiketi deyil: A) Möhtərəm hakim! 
B) Xanım! 
C) Cənab! 
D) Əzizim! 
E) Müəllim! 
196. Akademik kommunikasiyanın mərhələləri: 
1. Əsas janrları, üslubu, elmi işlərin quruluş və kompozisiyası 
2. Emi aparaturu və onun keyfiyyəti, ədəbiyyat siyahısı, sitat və istinad etmə 3. Plagiat və antiplagiat 
anlayışları, cari nəzarət və aralıq attestasiya formaları 4. Fərdi mənada əlaqə, rabitə, qarşılıqlı 
münasibət, yaxınlıq vasitəsi 
5. Universal, geniş mənada istənilən maddi və mənəvi aləmin obyektinin əlaqə vasitəsi 
A) 2,3 B) 3,4,5 
qama, yuzat, haker, pros, kuler 
2. Materinka, flop, ram, mış, vinçester 
3. Virus, antivirus, çat, spam, kilo, mega 
prosessor, ventilyator, ana plata, disk yeri 
5. Operativ yaddaş, əl manipulyatoru, sabit disk, kilobayt, meqabayt 
C) 2,3,4 
D) 1,3,5 
E) 1,2,3 

---

197. İşgüzar kommunikasiya etikası: uğurlu idarəçiliyi həyata keçirmək üçün qarşıya çıxa biləcək bəzi 
çətinliklər. Biri səhvdr. 
A) Kommunikativ-marketinq mədəniyyətinin aşağı səviyyəsinin biznes tərəfdaşlarına və ya 
istehlakçılara münasibətdə hörmətsizlik kimi özünü göstərməsi 
B) Ətrafdakıların nə etmək istədiklərini və necə işləməyi bacardığını bilmək 
C) İşgüzar kommunikasiya üçün inkişaf etməmiş texnologiya 
D) Əməkdaşların təhsil səviyyəsinin yetərli olmaması 
E) İşçilərin işin etik aspektlərinin əhəmiyyətini dərindən dərk etməməsi və mənəvi cəhətdən buna 
hazır olmaması 
198. İşgüzar ünsiyyətin aşağıdan-yuxarı etikası. 
Rəhbərlə işgüzar ünsiyyətdə istifadə olunası bir neçə zəruri etik norma və prinsiplərdən biri yanlışdır. 
A) Əgər kollektivdə hər hansı bir sevincli və ya əksinə, xoşagəlməz hadisə baş veribsə, bu barədə 
rəhbərə məlumat verin. Narahatlıq vəziyyətində bu situasiyadan çıxış yolun tapmaqda kömək 
etməyə çalışın, öz qərarınızı təklif etdin 
B) Rəhbərlə qətiyyən yüksək tonda danışmayın, həmişə yalnız hə və ya yox deməyin. Daim bu 
ifadələr işlədən adamlar yaltaq təəssüratı yaradır, qıcıq verir. Sualınızı və hüquqlarınızı həssas şəkildə 
qaldırın: məsuliyyət hərəkət azadlığının müvafiq dərəcəsi olmadan həyata keçirilə bilməz 
C) Fövqəladə halları gözləmədən uyğun bildiyiniz vaxt rəhbərə yardım üçün müraciət edin 
D) Rəhbərə öz nöqteyi-nəzərini təlqin etməyə, yaxud göstəriş verməyə çalışmayın. Təkliflərinizi və ya 
şərhlərinizi ədəblə və nəzakətli şəkildə ifadə edin 
E) Rəhbərə kollektivdə xeyirxah mənəvi mühit yaratmaqda, ədalətli münasibətləri 
möhkəmləndirməkdə kömək etməyə çalışın 
199. Sosial şəbəkələrdə çalışan şəxslər üçün etik qaydalar. Biri səhvdir. 
A) Başqalarına yardımı etməyə borclu deyilsiniz. Konfliktlərə girməkdən çəkinməyin 
B) Öz imkanlarınızdan sui-istifadə etməyin. Başqalarının səhvlərini bağışlamağı bacarın 
C) Dərk edin ki, siz insanla ünsiyyətdəsiniz. Real həyatda mövcud olan davranış standartlarının 
tərəfdarı olun 
D) Anlayın ki, siz kiberməkandasınız.Digər şəxslərin vaxtına və imkanlarına hörmət edin 
E) İmicinizi qoruyun. Şəxsi yazışmalar hüququna hörmətlə yanaşın 
200. Bacarıqsızlığının bilinməsindən qorxan, ona qulaq asmayanda kobud və mənasız danışan adam 
bu tipə aiddir. 
A) Maksimalist 
B) Şikayətçi 
C) Təcavüzkar 
D) Saxta altruist 
E) Gizli qisasçı 
201. Nitqi dinləmə bacarığına yiyələnmək dedikdə nə başa düşülür? 
A) Danışana səbirlə qulaq asmaq; yersiz replikalarla müsahibinin sözünü ağzında qoymamaq; 
söylənilən fikri lazımi dərəcədə dərk etmək; başqalarına danışmaq üçün imkan yaratmaq, məqam 
yarandıqda fikir bildirmək 
B) İnformasiyanı sadəcə olaraq qəbul etməmək, mimika, jest, replikalar və s.-lə müsahibə həmrəy 
olduğunu, ya olmadığını, etirazını danışana anlatmaq, məqam gözləməmək 
C) İstənilən məqamda etirazını danışana anlatmaq D) Başqalarına danışmaq üçün imkan yaratmamaq 
E) danışana səbirlə qulaq asmaq, rəy bildirməmək 202. İşgüzar ünsiyyət etiketi: 
1. İşgüzar etiket qarşılıqlı münasibətlərdə müvəffəqiyyətə səbəb olan daha məqsədəuyğun davranış 
forması qaydalarının uzun müddət seçilməsinin nəticəsidir 
2. Tərəfdaşlarla möhkəm və sağlam işgüzar ünsiyyət qurmaq üçün işgüzar etiketi bilmək məcburidir: 
iş adamlarının iqtisadi və maliyyə maraqlarının yaxınlaşmasına kömək edir 

---

3. İşgüzar ünsiyyətdə davranış mədəniyyətini nitq formaları və normalarını, şifahi nitq etiketi 
qaydalarını, funksional üslubları bilmədən, zəngin lüğət ehtiyatına malik olmadan təsəvvür etmək 
olmaz 
4. İstənilən məqamda etirazını danışana anlatmaq 5. Başqalarına danışmaq üçün imkan yaratmamaq 
A) 2,4,5 
B) 3,4,5 
C) 1,2,3 
D) 1,4,5 
E) 2,3,5 
203. Hansı sıradakı çıxış ictimai-siyasi natiqliyə uyğun gəlir? A) Xalq yazıçısı Anarın yubiley 
mərasimindəki çıxışı 
B) Müttəhimin çıxışı 
C) Prezidentin inoqurasiya (andiçmə) nitqi 
D) Universitetin Müdafiə Şurasında çıxış 
E) Parlament mübahisələri 
204. Siz müraciət etiket formasının müəyyən tətbiq qaydası işlədilir. 
1. Yaxşı tanış və tanımadığı bir insana 
2. Rəsmi və qeyri-rəsmi şəraitdə 
3. Həmsöhbətə nəzakətli münasibət vurğulandıqda 
4. Bərabər səviyyəli və ya yaşıdın, özündən kiçiklərə 
5. İşgüzar ünsiyyətdə isti münasibət yarandıqda 
A) 2,3,4 
B) 3,4,5 
C) 1,2 
D) 2,4,5 
E) 1,2,3 
205. Elmi mətnin məntiqi olaraq nizama salınması: biri səhvdir. 
A) Mənbələrdəki məlumatlara elmi-tənqidi yanaşmalı, onları seçməli, ümumiləşdirməli və yaradıcı 
şəkildə istifadə etməli 
B) Plagiatlıqdan uzaq, mövqeyini faktlarla, obyektiv şəkildə əsaslandırmalı; mətni elmi üslubun 
normalarına uyğun mənalı və məntiqli qurmalı 
C) Öz fərziyyəsini əsaslandırmalı, tezis hazırlamalı və mətni hipotezdən nəticəyə qədər qurmalı 
D) Akademik yazıların müxtəlif model və texnologiyalarından istifadə etməli, başqasının nəzəri 
fikirlərinə, elmi baxışlarına hörmətlə yanaşmalı 
E) Fikirlərin ədəbi dildə aydın və dəqiq ifadə edilməsinə gərək yoxdur. Ona görə ki, akademik yazıda 
belə tələb yoxdur 
206. Nitq mədəniyyəti haqqında fikirlərdən hansı səhvdir? 
A) Nitq mədəniyyətinin ən mühüm şərti ədəbi dilin normalarına əməl etməkdir 
B) Nitq mədəniyyətinə verilən tələblər sırasında aydınlıq, yığcamlıq və münasiblik də var 
C) Nitq mədəniyyətinin konkret predmeti yoxdur 
D) Nitq mədəniyyətinin predmeti dil vahidlərindən məqsədyönlü istifadə yollarının öyrənilməsidir 
E) Nitq mədəniyyəti dilçiliyin bütün bölmələrində nitqin düzgünlüyü, dəqiqliyi və digər məsələlərinin 
gözlənilməsidir 
207. Leksik normanın əsas tələbi hansıdır? 
A) Sözün mənasına bələd olmaq, onu yerində işlətmək B) Söz və ifadələri düzgün tələffüz etmək 
C) Sözləri düzgün yazmaq 
D) Sözlər sırasına riayət etmək 
E) Vurğunu yerində işlətmək 
208. Akademik kommunikasiyanın əsas məqsədi: biri səhvdir. 

---

A) Bakalavr və magistr tələbələrdə bacarıq və fikirləri üslubi cəhətdən elmi şəkildə düzgün 
formalaşdırmaq 
B) Mətnin adresat tərəfindən qəbul edilməsi amilini nəzərə almalı, başqasının nöqteyi- nəzərini, 
mövqeyini başa düşməli və hörmət etməli, problemləri, ehtimalını əsaslandırmalı, müxtəlif 
mənbələrdən məlumatlar seçməlidirlər 
C) Tələbələr elmi mətn qurmağın dil, üslub parametrləri və prinsiplərini, akademik yazıların 
beynəlxalq normaları və tələblərini mənimsəməkdə müəyyən bilik, bacarıq və səriştələrə sahib 
olmalıdırlar 
D) Tələbələrin ümumi bilik inkişafına, şifahi və yazılı nitq mədəniyyətinin yüksəlməsinə yardımçı 
olmaq 
E) Mətni məntiqi cəhətdən nizamlamalı, akademik yazının müxtəlif model və texnologiyalarından 
istifadə etməlidirlər 
209. Biri metatezadır: 
A) Qəral, issi, hətda, küfdə, qaralmaq, saralmaq, hammal; B) İrəsul, İrza, istəkan, istansiya, işkaf 
C) Oynuyullar, öyrəmmək, dannadı; 
D) Oğlu, əslinə, ömrüm, şəklin 
E) Külfət – küflət, İbrahim – İrbahım, nöqtə-nötqə, yanlış-yalnış; 
210. Elmi iş: 
1. Məzmunu ilə oxucunu inandırmalıdır 
2. Düzgün proporsiya ilə strukturlaşdırılmış işdə məqsədə çatmaq daha uğurludur 
3. Fəsillər arasında səlis keçidlər yaratmaqla işin məntiqi ardıcıllığı aydın görünür 
4. Problemin qoyuluşu barədə əvvəlcədən məlumat verilir, çünki sonrakı mərhələdə tədqiqatın 
strukturunun tərtibi ona əsaslanır 
5. Bir fəsildən digərinə keçdikdə düşüncə ardıcıllığı sistemli olaraq işin strukturunda öz əksini 
tapmalıdır. Ona görə də mətnin tərkibində arqumentlərin təkrarına yol verilməməlidir 
A) 1,3 
B) 3,4 
C) 4,5 
D) 1,2,3 
E) 3,4,5 
211. Leksik norma hansı cümlədə pozulub: A) İcazə verin, sizdən bir sual soruşum. 
B) Azərbycan xalqı azad, firavan, xoşbəxt yaşamağa layiqdir. 
C) Azərbaycanda memarlıq və inşaat ali təhsilinin 95 yaşı tamam olur. 
D) Bizim tələbələr həmişə öz fəallıqları ilə fərqləniblər. 
E) Bəlkə, səadətin rəngi mavidir? (Nəbi Xəzri) 
212. Məruzəçidə neçə əsas keyfiyyət cəmlənməlidir (analiz aparmaq, nəticələri dinləyicilərə dəqiq 
çatdırmaq və suallara mükəmməl cavab vermək)? 
A) 2 B) 5 C) 3 D) 6 E) 4 213. 
A) 4,5 
B) 3,4,5 
C) 3,4 
D) 1,2,3 
E) 1,3,5 
214. Konspektləşdirmədə daha çox istifadə olunan üsullar: 1. Tezislər, sual-cavablar 
2. Xətti-tədqiqat yazılış forması 
3. Fraqmentlərlə bağlı sadə sxem 
4. Kombinə edilməmiş üsullar 
5. Sadəcə suallar 
A) 2,3 
B) 1,3,5 

---

C) 3,4 
D) 3,5 
E) 1,2,3 
215. Məqalənin qiymətləndirmə faktorları: 
1. H-index 
Mükəmməl konspekt hazırlamaq və istifadə etmək üçün: 
1. Mətnin ümumi kompozisiyasına köklənmək 
2. Məlumatın məntiqi-fikri istiqamətini görmək 
3. Ümumilikdə ilkin mətn müəllifinin informasiyanı ifadə etmə sistemini anlamaq və 
həmçinin hər bir fikrin inkişaf xəttini tutmaq 
4. Mətnin başlıca məzmununu səciyyələndirən fikrin əsas məqamlarını aşkarlamağa 
ehtiyac yoxdur 
5. İnformasiyanı detallaşdıran təyinatları müəyyənləşdirməyə ehtiyac yoxdur 
2. Eigen-factor 3. İmpakt faktor 
A) 2,3 
B 
C 
D) 4,5 
E) 3,4 
216. Kurs işinin məzmununa verilən ümumi tələblər: biri səhvdir. 
A) Tələbənin müstəqil yaradıcılıq xarakteri, problemləri müstəqil həll etməsi üçün praktik bacarığı və 
lazımi nəzəri, praktik biliyi olmalıdır 
B) Girişdə tədqiqat mövzusunun aktuallığı, tədqiqatın obyekti, mövzusu, məqsəd və vəzifələri, 
metodoloji əsasları, tənzimləyici, nəzəri və empirik əsasları, quruluşu haqqında məlumat verilməlidir 
C) İstinad səliqəli şəkildə icra edilməlidir, təkrar istinadda mənbə yalnız ilk qeydə əsaslanmalıdır 
D) Materialları toplayarkən və ümumiləşdirərkən yalnız müsbət deyil, mənfi faktları da seçməli, 
tənqid əsassız yox, obyektiv və konstruktiv olmalıdır 
E) Mövzu seçimi kafedra tərəfindən hazırlanan təxmini magistr işinə əsaslanmalı, məhz kafedra 
tərəfindən seçilməlidi 
217. Aşağıdakılardan hansı akademik yazıya aid deyil? 
A) dissertasiya B) diplom işi C) annotasiya D) referat 
E) məqalə 
218. Akademik yazıda internet materiallarından sitat göstərilməsinin ümumi sxemi . 
A) İnternet resursunun çap analoqu varsa, çap versiyasına üstünlük verilir 
B) Nəşr verilənləri, texniki xarakteristikası, nəşrin mənbəyi 
C) Müəllifin adı, inisialı nəşrin sərlövhəsi 
D) İnternet mənbələrinin sitat kimi göstərilməsində adi üsuldan istifadə edilir, xüsusi məlumatlarla 
genişləndirilir 
E) Müəllifin adı, inisialı nəşrin sərlövhəsi, yanında elektron resurs göstərilir, nəşr verilənləri, texniki 
xarakteristikası, nəşrin mənbəyi, internet resursunun çap analoqu varsa, çap versiyasına üstünlük 
verilir 
219. Yazlılışı ilə tələffüzü fərqlənməyən sözü göstərin: 
A) Doqquz 
B) Doqqaz 
C) Saqqız 
D) Tənəffüs 
E) Yeddi 
220. Biri ekran nitqinə aid deyil: 
A) Ekran nitqinə telenitq də deyilir 
B) Məzmun hərəki təsviri və səs ifadəsi ilə dinləyiciyə çatdırılır 

---

 4. İctimai 
5. Silsilə 
) 1,2,3,4 
) 1,2,3 
C) Ancaq monoloji forması olur 
D) Bu nitq həm yazılı, həm də şifahi nitqin xüsusiyyətlərini özündə birləşdirir 
E) Televiziya verilişləri zamanı bəzən təsvir, bəzən də sözün rolu ön plana çəkilir 
221. Şifahi nitqin əsas xüsusiyyətlərindən hansı düz deyil? 
A) Danışıq dilinin xüsusiyyətləri mühafizə olunur 
B) İntonasiya, fasilə və vurğu mühüm rol oynayır 
C) Yarımçıq cümlə və replikalara yer verilmir 
D) Jest və mimikalardan istifadə edilir 
E) Ümumişlək sözlərə daha çox yer verilir 
222. Ədəbi dildə normaya verilən tələblər: Biri səhvdir. 
A) Norma bu dildə danışan bütün şəxslər üçün vahid və məcburi deyil. Norma ədəbi dilin 
inkişafı ilə müqayisədə tez dəyişir. 
B) Norma zamana uyğundur: sosial şəraitindən asılı olaraq normalar da dəyişdiyinə görə ədəbi dilin 
bu və ya digər inkişaf dövründə köhnə və yeni normanın mövcudluğu qaçılmazdır. Norma ədəbi dilin 
inkişafı ilə müqayisədə gec dəyişir. 
C) Norma bu dildə danışan bütün şəxslər üçün vahid və məcburidir. Lüğətlərdə təsbit edilmiş qayda-
qanunlara, göstərişlərə riayət etməlidirlər. 
D) Norma mühafizəkardır və onun qanunları istifadə etdiyimiz dilin cəmiyyətdə formalaşmış qayda-
qanunlarının saxlanmasına və qorunmasına yönəlib. 
E) Normaya ünsiyyət şəraitindən asılı olaraq, müxtəlif üsullarla dil ifadəsinin dinamik təsirinin 
kommunikativ məqsədəuyğunluğu xasdır. Vahid normanın mövcudluğu, adətən, məna, üslub və 
funksional bölünmə prosesi ilə müşayiət olunur. 
223. “Mimika” nə deməkdir? 
A) Razılıq bildirən nitq etiketi 
B) Üz əzələlərinin mənalı hərəkəti 
C) Dialekt sözü 
D) Əl-qol hərəkətlərindən məqsədəuyğun istifadə etmək 
E) Düzgün nitqə verilən şərtlərdən biri 
224. Ətraflı düşünmək, fikri dəqiq, aydın, qısa və konkret ifadə etmək nitqin hansı tələbinə aiddir? 
A) Yığcamlığına 
B) Sadəliyinə 
C) Zənginliyinə 
D) Aydınlığına 
E) Təmizliyinə 
225. Şifahi nitqin xüsusiyyətlərindən hansı səhvdir? A) Aydın və ümumişlək sözlərə yer verilir 
B) Daha çox mürəkkəb cümlələrdən istifadə olunur C) Nitq axını daha sürətli olur 
D) Cümlələr qısa və aydın olur 
E) İntonasiya, fasilə, vurğulardan istifadə olunur 
226. Sözün ədəbi dildəki tələffüzü necə adlanır? 
A) Orfoepiya B) Fonetika 
C) Qrammatika D) Leksika 
E) Orfoqrafiya 
227. Mədəni nitq üçün birinci növbədə tələb olunur: 
1. Dilin səlisliyi, ifadə imkanlarının genişliyi 
2. İnsanı əhatə edən əşya və ya hadisələri əks etdirmək 

---

3. Həmin dildən istifadə edənlərin ifadə imkanlarının genişliyindən, səlisliyindən düzgün faydalanmaq 
vərdişləri 
4. Məişət üslubunda danışmaq 
A) 1, 2 
B) 2, 4 
C) 3, 4 
D) 1, 3 
E) 1, 4 
228. Akademik nitq hansı üslubda qurulur? A) Publisistik üslubda 
B) Rəsmi üslubda 
C) Epistolyar üslubda 
D) Elmi üslubda 
E) Danışıq üslubunda 
229. Natiq nitqində dinləyənin kimliyini, yaşını, ixtisasını, təhsilini nəzərə almayırsa mədəni nitqin 
hansı tələbi pozulmuş olur? 
A) Münasibliyi 
B) Orijinallığı 
C) Nitqin aydınlığı 
D) Zənginliyi 
E) Rabitəliliyi 
230. Jest və mimika haqqında doğru fikri göstərin: 
A) Natiqlər öz çıxışlarını hansı jest və mimika ilə başlayırlarsa, o cür də tamamlayırlar 
B) Şifahi nitq jest və mimikasız mümkündür 
C) Bütün natiqlər jest və mimikadan istifadə edirlər 
D) Jest və mimika natiqliyin əsas şərtlərindən sayılmır 
E) Jestlə mimika eyni psixoloji aktlardır 
231. Paronimlik-paronimizasiya: 
1. Eyni köklü sözlərin qarşılaşdırılması paronimlik,müxtəlif köklü sözlərdə bu oxşarlıq paronimizasiya 
adlanır 
2. Onlarda yalnız fonetik oxşarlıq var, çox zaman təsadüfi xarakter daşıyırlar 
3. Paronim və paronimizasiyalardakı fonetik dəyişmə sözün istənilən yerində baş verə bilir 
4. Onlarda fonetik oxşarlıq yoxdur, təsadüfi xarakter daşımırlar 
5. Paronim və paronimizasiyalardakı fonetik dəyişmə sözün istənilən yerində baş verə bilməz 
A) 2,3 
B) 2,4,5 
C) 3,4,5 
D) 1,2,3 
E) 2,3,4,5 
232. Akademik nitq nümunələrinə ən çox harada rast gəlinir? 
A) Treninqdə, yarışlarda 
B) Konfransda, mühazirədə, elmi şurada 
C) Yas mərasimində, auditoriyada, TV verilişlərində 
D) Məhkəmədə, simpoziumda 
E) Seminarda, mitinqdə, yubileydə 
233. Normanın yeniləşməsi, ümumxalq dili vahidlərinin dilə gəlişi hansı üslubdan başlayır? 
A) Elmi üslubdan 
B) Məişət üslubundan 
C) Rəsmi-işgüzar üslubdan 
D) Publisistik üslubdan 
E) Bədii üslubdan 

---

234. Elmi üsluba xas olan hansı vasitələr mütəxəssislər üçün daha anlaşıqlı olur? 
A) İşarələr 
B) Alınma terminlər 
C) Şərti işarələr, formullar 
D) Sadə və mürəkkəb cümlələr 
E) Terminlər və izahlar 
235. Nitq fasiləsi məntiqi funksiya daşıyarkən hansı cəhət əsas götürülür? 
A) Nitqi məna daşıyan hissələrə bölmək 
B) Nitqin düzgünlüyü 
C) Nitqin dəqiqliyi 
D) Nəfəsalma 
E) Nəfəsvermə 
236. Paronimlər: biri səhvdir. 
A) Şifahi nitqdə düzgün olmayan, səslənmə zamanı yazılı nitqdə çox nəzərə çarpmayan hərf fərqi 
məna yanlışlığına gətirib çıxarır 
B) Eyni nitq hissəsinə aid olub, fonetik tərkib və tələffüzcə bir-birinə yaxın, eyniköklü olsalar da, 
mənaları üst-üstə düşməyən sözlərə paronimlər deyilir 
C) Paronimlərin çaşdırmaq əlamətləri vardır: üzvləri eyni nitq hissəsinə aiddir, vurğuları eynidir, 
tələffüzdə hiss olunmayacaq dərəcədə yaxınlıq vardır, cümlədə analoji sintaktik funksiya yerinə 
yetirirlər, yalnız mənalarına görə fərqlidirlər 
D) Hər bir dil vahidi, dil işarəsi müəyyən bir məna ifadə edir, paronimlər ifadə ilə məzmun vəhdətinin 
pozulmasıdır 
E) Paronimlərin çaşdırmaq əlamətləri yoxdur: üzvləri eyni nitq hissəsinə aid olmur. 
237. Sözlərdən birinin yazılışı səhvdir: 
A) Morfologiya B) Macəra 
C) Ünsiyyət D) Aşpaz 
E) Keyfiyət 
238. Nitqin hansı tələbidir ki, söylənilən fikir mümkün qədər az sözlə ifadə olunur: 
A) Təmizliyi 
B) İfadəliliyi 
C) Səlisliyi 
D) Yığcamlığı 
E) Aydınlığı 
239. Birinin yazılışı düzdür: A) İşdirak 
B) Töyşümək 
C) Lotereya 
D) Mavzaley 
E) YeknəsəH 
240. “Qapını döyürlər” əvəzinə “qapını vururlar” deyilərsə, ədəbi dilin hansı norması pozulmuş hesab 
olunar? 
A) Fonetik 
B) Leksik 
C) Qrammatik 
D) Leksik və fonetik 
E) Qrammatik və fonetik 
241. Hansı cərgədə bütün nümunələr orfoepiyası (tələffüzü) orfoqrafiyasından (yazılışından) 
fərqlənən sözlərdən ibarətdir? 
A) İbtidai, orta, institut 
B) Karvan, pəhləvan, dastan 
C) Lələk, yorğan, sual 

---

D) Dilək, konsert, hətta 
E) Portağal, limon, heyva 
242. Hansı normanın tələbinə görə mübtəda ilə xəbər şəxsə və kəmiyyətə görə uyğun olmalıdır? 
A) Leksik 
B) Fonetik və leksik 
C) Orfoqrafik 
D) Qrammatik 
E) Orfoepik 
243. Ədəbi dilin normaları nəyə deyilir? 
A) Düzgün tələffüz qaydaları sisteminə 
B) Düzgün yazı qaydaları sisteminə 
C) Qrammatik quruluş, sözlərin əlaqələnməsi ilə bağlı qaydalar sisteminə D) Şifahi nitqə verilən 
tələblər kompleksinə 
E) Ədəbi dilin tabe olduğu qayda-qanunlar sisteminə 
244. Hansı cümlədə həm leksik, həm də qrammatik norma pozulub? 
A) Sonra düşdük yuxarı otağa. 
B) Mən nənəmin özünnən soruşmuşam. 
C) Doğrusu, belə cavab gözləmirdim. 
D) Anası ona dünən layla oxuyurdu. 
E) Kənddəki evlərində qalmışdı kitabları. 
245. Qrammatik normalar hansı sırada pozulub: 
A) Gələcəyin qurucuları bizim universitetdə hazırlanır. 
B) Müsəlləh əsgərəm, mən də bu gündən! (Səməd Vurğun) 
C) Hər bir millət müdafiə etməlidir öz azadlığını qazanmaq üçün özünü. 
D) Xəzər dənizinin sahilində yerləşən Bakı şəhəri öz füsunkar gözəlliyi ilə ölkəmizə gələn turistləri 
heyran edir. 
E) Xalqımızın gücü, qüdrəti - onun ordusudur. 
246. Morfoloji norma hansı cərgədə pozulub? 
A) Çayın suyu 
B) Dilə düşmək 
C) Qapının cəftəsi 
D) Sözün qüdrəti 
E) Çatışmamazlıqlar var 
247. “O, şiddətli adamdır” cümləsində ədəbi dilin hansı norması pozulub? A) Yalnız leksik 
B) Yalnız orfoqrafik 
C) Orfoepik, qrammatik 
D) Qrammatik, leksik 
E) Leksik, orfoqrafik 
248. Hansı monoloji nitqin növüdür? 
A) Replika, diskussiya, məruzə 
B) Çıxış, sual-cavab, nitq 
C) Çıxış, məruzə, mühazirə 
D) Mühazirə, məlumat, debat 
E) Müsahibə, sual-cavab, debat 
249. Nitqin sadəliyi nədir? 
A) Fikrin təmiz şəkildə ifadəsi 
B) Bir və iki sözdən ibarət cümlədən istifadə etmək 
C) Nitqin asan qavranılması 
D) Sadə danışmaq 
E) Nitqin yığcam şəkildə ifadəsi 

---

250. Düzgün fikir hansıdır? 
1. Dil nitqlə müqayisədə sabitdir, dəyişmir. 
2. Dil ünsiyyət vasitəsi deyil. 
3. Dildə də, nitqdə də səhv ola bilməz. 
A) heç biri 
B) 2 
C) hamısı D) 3 
E) 1