1 О‗zbekiston respublkasi oliy va о‗rta maxsus ta‘lim vazirligi qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti



Yüklə 180,2 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə126/308
tarix07.01.2024
ölçüsü180,2 Kb.
#206847
1   ...   122   123   124   125   126   127   128   129   ...   308
116 
 
кейинчалик эса, миноранинг пастги қисмида жойлашган иссиқлик алмашгичининг ташқи 
девори ва минора корпуси ички девори оралиғидаги айланма бўшлиқ орқали ўтади. Сўнгра 
циркляцион газ аралашмаси иссиқлик алмашгични қувурлараро оралиғига киради ва синтез 
минораси (1) нинг пастки қисмидан берилаѐтган Қ30% даги циркуляцион газ аралашмаси 
(байпас гази) билан аралашиб, катализатор қисмининг марказий қувури орқали тепага 
кўтарилиб, Фильде қувурлари ичида қисмига киради.
Шундан сўнг газ аралашмаси ички ва ташқи Фильде қувурлари оралиғида пастдан 
юқорига кўтарилиб сўнг катализатор қисмига юборилади. У ерда азот ва водород 450 
0
С дан 
300-320 атм. босимда реакцияга киришиб, аммиак ҳосил қилади. Катализатор қисмидан 
чиқаѐтган азот - водород - аммиакли газ аралашмаси таркибида 14-16 % аммиак бор бўлим 
синтез минорасининг иссиқлик - алмашгичлик қисмининг қувурли қисмига кириб, ўз 
иссиқлигини пастдан қувурлараро оралиқдан келаѐтган азот водород аралашмасига бериб, 
совуб, 180
0
С-200
0
С атрофида синтез минорасининг пастки қисмидан чиқиб кетади.
Сўнгра бу газ аралашмаси конденсатор (12) га юборилиб у ерда сув билан +35 
0
С гача 
совутилади ва бунинг натижасида газ қолдиғи аммиакнинг бир қисми конденсатланиб, 
суюқликка ўтади. Бу газ - суюқлик аралашмаси сепаратор (3) га юборилиб, аммиак синтези 
минорасида ҳосил бўлган аммиакнинг 60 % часи газдан ажратиб олиниб, омборхонага - танк 
(қалин деворли пўлатдан ясалган катта ҳажмдаги суюқ аммиак сақлагич) ларга юборилади.
Натижада (яъни ҳажм торайиши билан кетадиган синтетик амиак ҳосил бўлиш реакцияси 
содир бўлиши ва бир қисм аммиакли суюқ ҳолда циркляцион системадан омборхонага чиқазиб 
юборилиши) умумий газ аралашмасининг босими 280-275 атм. босимгача пасаяди. Шунинг 
учун, бу газ аралашмасини босимини яна 300-320 атм. га еткзиш мақсадида сепаратор (3) 
чиқараѐтган циркуляцион газ аралашмаси мойланиб турадиган поршенли циркуляция 
компрессори (4) га юборилади. У ердан газ аралашмаси мат ажратгич (5) га, кейинчалик эса 
конденсация минораси (6) нинг қувурли оралиғига юборилади. Бу миқдордан чиққач 
циркуляция гази аралашмаси газига яъни азот - водород аралашмаси қўшилади ва цикл 
бошқатдан қайтарилади.
Янги газ аралашмасининг циркуляция газ аралашмасига қўшиш жойи қуйидаги 
мулоҳазаларни эътиборга олган ҳолда амалга оширилади. Агарда азот - водород аралашмаси 
юқори тозаликка эга бўлиб, яъни унинг таркибида намлик, инерт газлар ва заҳарли газлар 
аралашмалари йўқ бўлса, яъни циркуляцион газ аралашмаси суюқ азотда ювулиб, тозаланган 
бўлса янги газ аралашмасини синтез минорасининг бевосита пастки қисмига берилади. Агарда 
циркуляция газ аралашмаси таркибида юқоридаги аралашмалар бор бўлса, яъни газ аралашмаси 
мисаммиакли усул билан тозаланган бўлса, янги азот-водород гази аралашмаси азотда бирламчи 
ва иккиламчи аммиакли конденсациялаш аппаратлари оралиғига юбориш мумкиндир.
Суюқ аммиак биринчи сеператор (3) ва конденсация минорасидан (6) кейин суюқ аммиак 
омборхонага юборилади. Буғлатгич (7) ҳосил бўлаѐтган аммиак буғлари сепараторга юборилиб 
у ердан суюқланган ҳолга ўтказадиган совутиш қурилмасига ѐки аммиакни хом ашѐ сифатида 
ишлатадиган цеҳларга аммониий селитраси, аммоний сулфати) юборилади.
Циркуляция гази таркибидан аммиак ажратиб олинаверган сарф, уни таркибида аксинча, 
инерт газ (аргон, крептон, гелий ва ҳакозолар) миқдори олиб келади. Бу эса умумий фойдали 
босими улушини камайтиради, бу эса аксинча энергия сарфини ва аммиак таннархини оширади. 
Шунинг учун, бир қисм циркуляция гази доимий равишда баланд мўри орқали атмосфера 
ҳавосига ташлаб юборилади - масалан мой алмаштиргич (11) дан сўнг юборилади. 

Yüklə 180,2 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   122   123   124   125   126   127   128   129   ...   308




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin